سهم ایران از بازار افغانستان و عراق

فرهاد مجللی در رابطه با این نمایشگاه اظهار کرد: نمایشگاه توانمندی های ایران در افغانستان 28 بهمن تا اول اسفند دایر است. در این نمایشگاه 90 شرکت ایرانی حضور دارند که بیشترین سهم مربوط به گروه مصالح ساختمانی و مواد غذایی است. سالانه ایران دو تا سه نمایشگاه در شهرهای هرات، کابل و افغانستان برگزار می‌کند. با توجه به پتانسیل‌های مختلفی که در ایران وجود دارد، ما نمایشگاه‌های اختصاصی را برای معرفی این ظرفیت‌ها برپا می‌کنیم.

وی در پاسخ به این پرسش که حجم صادرات ایران به افغانستان چقدر است، تاکید کرد: ما سالانه دو میلیارد و پانصد میلیون دلار به افغانستان صادرات داریم. سهم بازار افغانستان از واردات همه کشورها نزدیک به 10 میلیارد دلار است که اگر صادرات ایران را از این رقم کم کنیم، به عدد 7.5 میلیارد دلار می‌رسیم.

کارشناس خبره تجارت خارجی سازمان توسعه تجارت اضافه کرد: ما با افغانستان مرز مشترک و زبان مشترک داریم، از طرفی حضور مردم این کشور در ایران طی سال‌های گذشته باعث شده که نزدیکی فرهنگی هم با هم داشته باشیم. از نظر من می‌توانیم سهم ایران را از بازار وارداتی افغانستان به پنج تا شش میلیارد دلار برسانیم.

مجللی با بیان این‌که افغانستان مسیر تولید را طی می‌کند، تاکید کرد: بازار افغانستان پیش از این یک بازار مصرفی بوده است، اما اخیرا می‌بینیم که به سمت تولید محصول و کالا پیش می‌رود. به طور مثال در گذشته افغانستان همه کالاهای مورد نیازش را در زمینه دارو وارد می‌کرد، اما اکنون توانسته 8 درصد از نیازهای دارویی خود را تولید و 92 درصد را از طریق سایر کشورها تامین کند.

مجللی با بیان این‌که کشور افغانستان در زمینه تولید نوشابه امروز خودکفا شده است، تاکید کرد: در بحث مواد غذایی از جمله نوشابه، امروز 63 کارخانه در افغانستان احداث شده‌اند که این محصول را تولید می‌کنند. پیش از این همه نیاز مردم افغانستان در رابطه با مصرف نوشابه توسط ایران تامین می‌شد. افغانستان یک کشور مصرفی بود که امروز به سمت تولید حرکت می‌کند، بنابراین باید ما به خوبی از این بازار استفاده کنیم. ما می‌توانیم نسبت به احداث واحدهای تولیدی با کمک شرکت‌های افغانی، جایگاه خودمان را در بازار این کشور تثبیت کنیم.

وی با اشاره به این‌که برگزاری نمایشگاه اختصاصی کمک شایانی به افزایش سهم ایران در بازار افغانستان می‌کند، تصریح کرد: اگر پیش از برپایی نمایشگاه ترکیب کالاهای مورد نیاز کشور مربوطه را شناسایی کنیم و حجم بیشتر نمایشگاه را به این مهم اختصاص دهیم، به نتایج بهتری می‌رسیم. به عنوان مثال ما باید بدانیم که در زمینه نوشابه هیچ شرکتی نباید در نمایشگاه اختصاصی افغانستان شرکت کند، چون بازار این کشور به نوشابه نیازی ندارد. اگر با شناخت دقیق اقدام کنیم، ماحصل کار نتایج مطلوبی به دنبال خواهد داشت.

کارشناس خبره تجارت خارجی سازمان توسعه تجارت با اشاره به مسئله ناامنی در افغانستان گفت: مسئله ناامنی در افغانستان ذهن تجار را مشغول کرده است، اما زمانی که آنها در این کشور حضور پیدا می‌کنند، به این نتیجه می‌رسند که ناامنی به آن شکلی که مطرح می‌شود، در افغانستان وجود ندارد. ما می‌توانیم حضور کمرنگ تجار ایرانی را پررنگ‌تر کنیم. تجار باید پا به عرصه تجارت بگذارند.

مجللی در پایان با مقایسه بازار افغانستان در مقابل عراق اظهار کرد: در افغانستان بحث زیارت و تورهای تفریحی وجود ندارد. همین مسئله موجب شده که این کشور در حاشیه قرار بگیرد، اما عراق با توجه به وجود اماکن مذهبی، در این کشور علی‌رغم همه ناامنی‌هایی که وجود دارد، با حضور بیشتر تجار ایرانی روبرو شده است. معتقدم موقعیت افغانستان نسبت به عراق و پاکستان بهتر است، اما بازار این کشور در حاشیه قرار گرفته است.

سهم 20 درصدی ایران از بازار وارداتی عراق

همچنین رایزن بازرگانی ایران در عراق با اشاره به اینکه 95 درصد بازار عراق وارداتی است و سهم ایران از این رقم حدود 20 درصد است، گفت: با توجه به امنیت بخش‌های شیعه‌نشین عراق و فعالیت تجار ایرانی در این محدوده، هیچ خطری آنها را تهدید نمی‌کند.

ابراهیم رضازاده درباره نمایشگاه اختصاصی ایران در بغداد اظهار کرد: این نمایشگاه از نظر وسعت و میزان استقبال شرکت‌های ایرانی نسبت به دوره‌ گذشته بی‌نظیر است؛ استقبال از این نمایشگاه سه برابر شده است اما به دلیل کمبود وقت ناچار شدیم بسیاری از شرکت‌های متقاضی را رد کنیم.

وی با بیان اینکه بازار عراق یکی از جذابترین بازارهای مصرفی است، تاکید کرد: باار عراق از نظر جغرافیایی به ایران نزدیک است؛ صادرات به این کشور صرفه اقتصادی بیشتری نسبت به سایر کشورها دارد. این کشور نفت زیادی در اختیار دارد و مردمش درآمد بالایی برای خرید کالاهای ایرانی دارند. از طرفی سلایق مصرفی مردم عراق به فرهنگ ایرانی نزدیک است و این مسئله باعث شده بازار مصرفی عراق و محصولات ایرانی مطابقات بیشتری داشته باشند از سوی دیگر مصرف کالاهای کشورهایی که به تروریست‌های عراقی کمک می‌کنند توسط شیعیان عراقی تحریم شده است. به همین دلیل تمایل بیشتری برای استفاده از کالاهای ایرانی وجود دارد.

رایزن بازرگانی ایران در عراق با تاکید بر اینکه تقاضای بازار عراقی از کالاهای ایرانی زیاد است، تصریح کرد: افزایش سطح صادرات بر دوش تولیدکنندگان و تجار ایرانی است. تجار نباید انتظار داشته باشند که خریدار عراقی به کارخانه‌های آنها مراجعه کند و با پرداخت 100 درصد بها، کالا را خریداری کند؛ آنها نباید منتظر مشتری عراقی باشند. به عنوان مثال در زمینه لوازم خانگی باید خدمات پس از فروش و نمایندگی برندها موجود باشد تا خریدار استفاده از محصولات ایرانی را ترجیح دهد.

رضازاده در ادامه گفت: تجار و بازرگانان باید ببیند چقدر برای بازاریابی بودجه در نظر می‌گیرند. در بازارهای بین‌المللی که سطح رقابت بالاتر است و کالاها با بهای ارزان و بدون تعرفه وارد می‌شوند، باید هزینه، نیرو و وقت بیشتری گذاشت. بازار عراق تشنه است اما، رقبای چینی، ترک، سوریه‌ای، هندی و پاکستانی هم بیکار ننشسته‌اند. هیچ ممنوعیت و تعرفه‌ای وجود ندارد، رقابت هم سخت‌تر است.

وی ادامه داد: به تجار و تولیدکنندگان ایرانی توصیه می‌کنم برای در اختیار گرفتن سهم بیشتری از بازار عراق حضور مستقیم در این کشور داشته، شرکت ثبت کنند و توزیع مویرگی داشته باشند؛ حضور دائم در بازار و یا دادن نمایندگی‌های شرکت‌های ایرانی به تجار عراقی کمک می‌کند تا سهم ایران از بازار وارداتی عراق افزایش یابد.

رایزن بازرگانی ایران در عراق درباره تاثیر برگزاری نمایشگاه اختصاصی بغداد اظهار کرد: حضور شرکت‌های بزرگ و توانمند ایرانی در عراق باعث می‌شود که آنها با توانمندی‌های ما بیشتر آشنا شوند. بسیاری از کشورها هنوز نمی‌دانند که چه کالاهای باکیفیتی در ایران تولید می‌شود یا اینکه حجم تولیدات ما چقدر است. با حضور کالاهایی مانند خودرو، محصولات بهداشتی و دارویی با تکنولوژی بالا در این نمایشگاه، بازار عراق به شناخت بهتری از ایران می‌رسد و حجم مبادلات را گسترش می‌دهد. شرکت‌های حاضر در نمایشگاه نیز می‌توانند نمایندگی‌های خود را در این کشور مستقر کنند و کالاهایشان را جا بیندازند.

رضازاده با اشاره به اینکه با نگاه بلندمدت و حضور مستمر می‌توانیم بازار عراق را حفظ کنیم، خاطر نشان کرد: عراق زمینه‌ها و پتانسیل‌های زیادی برای صادرات دارد، باید سعی کنیم به محض برقراری امنیت بازار را حفظ کنیم. نباید نگاه کوتاه مدت داشته باشیم. با نگاه بلندمدت و حضور مستمر می‌توان بازار ایران را حفظ کرد.

وی در پاسخ به این پرسش که برای حفظ امنیت تجار ایرانی در عراق چه تدابیری اندیشه شده است، اظهار کرد: یکی از ترس‌هایی که تجار ایرانی دارند این است که در همه جای عراق به یک نسبت ناامنی وجود دارد. درحالی که در استان‌هایی که قبلا فعالیت اقتصادی و تجاری نداشته‌ایم، ناامنی برقرار است. ما به دلیل اختلافات مذهبی در استان‌های موصل، کرکوک و الانبار بازار هدفی نداریم.

وی یادآور شد: 65 درصد از جمعیت عراق در بخش شیعه‌نشین زندگی می‌کنند، بازار این قسمت برای تجار ایرانی امن و در دسترس است، بنابراین، امنیت تجار ایرانی تهدید نمی‌شود.

رایزن بازرگانی ایران در عراق در پاسخ به این پرسش که حجم صادراتی ما بیشتر در چه زمینه‌ای است، تصریح کرد: ما مصالح ساختمانی، موادغذایی، خودرو و موادمصرفی به عراق صادر می‌کنیم؛ کالاهای ساخته شده نهایی به این کشور می فرستیم نه مواد خام که به طور مستقیم مورد استفاده مردم عراق قرار می‌گیرد. این یعنی اشتغال بیشتر در کشور و به کار افتادن صنایع کوچک، متوسط، میان‌دستی و نهایی.

رضازاده در پاسخ به این سوال که آیا در سایر زمینه‌ها نیز با توجه به تقاضای بازار عراق امکان فعالیت وجود دارد؟ خاطرنشان کرد: یکی از اهداف سومین کمیسیون عالی مشترک میان ایران و عراق بررسی زمینه‌های است که صادرات ما در آنها کمرنگ است که می‌توان به مواردی مانند دارو و تجهیزات پزشکی، توریسم پزشکی و گردشگری طبیعی و تاریخی اشاره کرد، ما به دنبال یک رابطه برد-برد و توسعه اقتصادی دوجانبه هستیم و نمی‌خواهیم تنها ایران منافعی داشته باشد.