فصل شیرین حلوا از راه رسید

با شروع فصل سرما‌، بازار فروش انواع حلوا ارده داغ است، بستنی فروشی‌ها کم کم مبادرت به فروش انواع حلوا و ارده و شیرینی سنتی می‌کنند و حلوا شکری نیز میهمان سفره صبحانه ایرانی‌ها شده است‌.

فصل شیرین حلواست و این روزها حلوا طعم صبحانه‌های خانوار ایرانی را شکرین کرده است.

تاریخچه حلوا‌

حلوا ارده یکی از غذاهای قدیمی است که تبدیل تولید سنتی آن به تولید صنعتی باعث حفظ و ماندگاری آن در فهرست غذاها و الگوی مصرف ایرانی‌ها شده است‌.

اگر امروز این غذا را به صورت بسته‌بندی شده در بازار به آسانی می‌خریم روزهای زیادی صرف شده تا دست‌اندرکاران تولید این ماده غذایی آن را به صورت امروزی درآورده و حفظ کنند.

هنگامی که خشایارشاه به فلسطین و مصر لشکرکشی کرد، لشگریان فاتح ایران از کنجد و سایر دانه‌های روغنی تغذیه می‌کردند زیرا بعد مسافت، سختی حمل و نقل آشپزخانه و بالاخره کیفیت تغذیه سربازان همواره مورد نظر بود.

تاریخچه حلواسازی در ایران آن طور که گفته شده، به زمان صفویه و دوران سلطنت شیخ بهایی برمی‌گردد.

در فصل زمستان جنگی به وقوع پیوست شاه به وزیر خود دستور می‌دهد غذایی برای لشکریان فراهم آورد که دارای سه خصوصیت عمده باشد اول اینکه حمل آن آسان باشد، دوم اینکه دارای مواد غذایی کافی برای بدن باشد و در نهایت، مصرف آن با مقدار نانی که به طور معمول سربازان با خود دارند، انرژی لازم را تامین کند.

شیخ بهایی با مشورت شخصی به نام جابر عصار، متخصص کنجد و شاه شیرین ‌کار، متخصص شیره مویز موضوع را در میان می‌گذارد آنها پیشنهادهایی می‌کنند که براساس آنها شیخ بهایی حلوا ارده را که 50 درصد آن از دانه کنجد آسیاب شده و 50 درصد دیگر شیره (کشمش، انگور، خرما) بوده، تهیه و با وسایل سنتی آن زمان تولید و ارایه می‌کنند، ماده غذایی به دست آمده مورد استفاده سپاهیان آن زمان قرار گرفت و نتایج خوبی به دست آمد.

به این ترتیب، حلوای ارده در جامعه شناخته شد و بسیاری از تولیدکنندگان به تولید آن پرداختند.

این محصول در شهرهای یزد، کرمان، اردکان، قم و تهران معروف‌تر بوده و در نتیجه تولید و مصرف فراوان‌تری داشت.

در سال 1312 شمسی شخصی به نام حاج مصیب درخشانی که در گذشته در باکو به تولید حلوا اشتغال داشت، در ایران شکر و مقداری گلوکز را جایگزین شیره کرد که در نتیجه حلوا شکری امروزی به دست آمد و به تدریج سطح تولید آن توسعه یافته و مصرف عمومی پیدا کرد‌.

‌و اما "محمدی" کارشناس تغذیه در مورد خواص حلوا به ایسنا می‌گوید: برای تهیه حلوا از کنجد و ارده استفاده می‌شود که خواص مفید زیادی دارند، کنجد یکی از قدیمی‌ترین دانه‌هاست که بین دانه‏‌ها جزو سرشارترین منابع روغنی محسوب می‌شود.

وی ادامه می‌دهد: دانه‏‌های کنجد منبع غنی از پروتئین بوده و ارزش غذایی بالایی دارد، هر قاشق غذاخوری آن تأمین‌کننده ۱۴ درصد از نیاز روزانه به کلسیم است، به علاوه با مصرف ۵۰ گرم از آن ۲۵ درصد از نیاز روزانه به اسید فولیک نیز رفع خواهد شد.

محمدی ادامه می‌دهد: وجود لسیتن فراوان در کنجد برای تقویت حافظه انسان بسیار موثر است، ضمن آنکه کنجد سرشار از منیزیم و آهن بوده و سبب بهبود خستگی و ضعف عمومی ‌و مانع از کم‌خونی می‌شود.

وی با بیان اینکه ‌وجود املاح سدیم و پتاسیم در کنجد سبب تعادل آب بدن می‌شود، می‌افزاید: کنجد سرشار از ویتامین‌های گروه B و ویتامین E و اسیدفولیک است و با داشتن کلسیم وفسفر فراوان سبب استحکام استخوان و جلوگیری از پوکی استخوان می‌شود.

این کارشناس تغذیه می‌گوید: ارده پایه تولید حلواست که از آسیاب دانه‌های کنجد پوست گیری شده و بو داده به دست می‌آید و‌ از نظر اسیدهای آمینه سولفوردار و تریپتوفان غنی است.

وی می‌گوید: ارده انرژی زاست و سرشار از پروتئین، ویتامین D ،B وE بوده و این مایع خود به تنهایی یک ماده غذایی کامل برای هر وعده غذایی به ویژه صبحانه است، ارده فاقد هرگونه افزودنی اعم از شیمیایی و غیرشیمیایی است و به عبارتی صددرصد طبیعی است.

‌محمدی می‌گوید: مهم ‌ترین نکته ‌ای که در حلوا شکری وجود دارد، چربی موجود در آن است که این چربی‌ها علاوه بر تامین کالری برای سلامت پوست و مو و فرآیند رشد و نمو نیز مفید می‌باشند.

وی می‌افزاید: اگر حلوا شکری واقعا از روغن کنجد تهیه شده باشد که سرشار از اسید‌های چرب غیر اشباعی نظیر امگا 3، امگا 6 و امگا 9 است، می‌تواند اسیدهای چرب ضروری بدن را تامین نماید، البته به شرطی که به خوبی فرآوری شده باشد و در حرارت مناسب تهیه شود و شرایط نگهداری آن نیز مناسب باشد.

این کارشناس تغذیه با بیان اینکه کسانی که دچار اضافه وزن و چاقی هستند، یا چربی خون دارند و یا مبتلا به دیابت هستند، نباید از این مواد غذایی استفاده کنند، می‌افزاید: برای بچه‌ها حلواشکری می‌تواند غذای جایگزین در وعده صبحانه و برای بچه‌هایی که کم وزن هستند، می‌تواند میان ‌وعده مناسبی باشد.

محمدی می‌گوید: حلوا غذایی مقوی و پرخاصیت و البته پرکالری به شمار می‌آید‌، توجه داشته باشید که باید حلوا را درمحیطی خشک و خنک نگهداری کرد و هرچند این محصول به سرعت فاسد نمی‌شود، اما باید در هنگام خرید، تاریخ مصرف آن را مد نظر قرار داد.

به گزارش ایسنا‌، عادت به خوردن صبحانه‌ای کامل، یکی از ارکان اصلی تغذیه سالم است و یکی از مواد غذایی که می‌توان در وعده صبحانه مصرف کرد، حلوا شکری است که به جای تنقلاتی همچون چیپس و پفک‌، یکی از خوراکی‌های خوشمزه برای زنگ تفریح دانش‌آموزان به شمار می‌آید.

گزارش از: فرزانه لشکری، خبرنگار ایسنا، منطقه کویر

(چهارشنبه ۲۹ آبان ۱۳۹۲) ۱۳:۳۳