نگاهی به سهم آذربایجان‌شرقی از تولید تا صادرات سیب

سیب از محصولات اصلی کشاورزی ایران است و مناطق مختلف کشور به‌عنوان قطب‌های مهم تولید این محصول استراتژیک، نقش مهمی در تامین، عرضه و صادرات آن در سطح کشور و منطقه ایفا می‌کنند.

ذربایجان‌شرقی پس از استان آذربایجان‌غربی، مهم‌ترین منطقه‌ی پرورش و تولید سیب در ایران است.

سیب درختی با47 میلیون دلار و 59 هزار تن حائز رتبه دوم صادرات از استان شده است.
«مسعود محمدیان» رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌شرقی گفت: سطح زیرکشت باغ‌های سیب در استان افزایش یافته و به 37 هزار هکتار، سطح زیرکشت باغ‌های نهال غیربارور سیب در استان نیز به 8658 هکتار و سطح زیرکشت سیب با استفاده از پایه‌های پاکوتاه مالینگ در استان به 250 هکتار رسیده است که با باردهی نهال‌های کشت شده در آینده توان تولید سیب در آذربایجان‌شرقی رشد چشمگیری دارد.

وی، افزود: مقدار فراوانی از سیب تولیدی استان علاوه بر تامین بازارهای داخلی به کشورهای اروپایی و کشورهای حوزه‌ی خلیج‌فارس صادر می‌شود.

رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌شرقی یادآور شد: حدود 30 درصد تولید میوه سیب در اختیار کارخانه‌های فرآوری میوه قرار گرفته که به‌صورت آب میوه و کنسانتره به بازارهای داخلی و خارجی ارسال می‌شود.

محمدیان ادامه داد: استفاده از پایه‌های کوتاه‌کننده مالینگ مرتون تکثیر شده از طریق کشت بافت که می‌توان به‌وسیله‌ی آنها باغ‌های یکنواخت و مکانیزه ایجاد کرد یکی از مهم‌ترین و موثرترین راهکارها برای افزایش عملکرد محصول است.

وی اظهار کرد: تولید 9082 تن سیب از پایه‌های مالینگ در سال‌جاری و با «حماسه‌ی اقتصادی» باغداران استان دور از انتظار نیست.

رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌شرقی افزود: میزان عملکرد ارقام سیب پایه مالینگ، نسبت به ارقام سیب پایه بذری، 50 درصد بیشتر است.

محمدیان اظهار امیدواری کرد در صورت برنامه‌ریزی با استفاده از این پایه‌ها یا پایه‌های جدید دیگر که از طریق کشت بافت تکثیر می‌شوند بدون افزایش سطح زیرکشت یا افزایش مصرف آب بتوان محصول سیب کشور را به 2 برابر رساند.

«ایوب ایرانی‌فام»، معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌شرقی گفت: کارشناسان باغبانی ایجاد باغ یکنواخت و افزایش عملکرد محصول در واحد سطح را از ویژگی‌های مهم این پایه‌ها می‌دانند.

وی افزود: پایه‌های مالینگ مناسب برای آبیاری قطره‌ای بوده و به همین دلیل در اصلاح و کاهش مصرف آب نقش بسزایی دارند.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌شرقی گفت: کارشناسان باغبانی افزایش قدرت ماندگاری سیب مالینگ تا 7 ماه را از مهم‌ترین امتیازات این پایه‌ها عنوان کرده‌اند.

ایرانی‌فام با اشاره به مراکز کشت پای‌های مالینگ در استان ادامه داد: اهر، بستان‌آباد و میانه به‌ترتیب در 164، 80 و 61 هکتار بیشترین سطح زیرکشت پایه‌های مالینگ را در استان دارند.

وی افزود: درختان کوتاه مالینگ از سال دوم به بعد و خیلی سریع به محصول می‌نشینند.

ایرانی‌فام با اشاره به نقش مدیریت و تخصص در باغ‌های متراکم افزود: درختان کوتاه در باغ‌های متراکم به علت افزایش راندمان به شریط آبیاری، تغذیه، هرس و کنترل آفات و بیماری‌ها بیشتر حساس بوده و توقعات زیادتری دارند، بنابراین ضرورت دارد در همه‌ی مراحل سرمایه‌گذاری اعم از کاشت، داشت و برداشت از وجود کارشناسان متخصّص در رشته‌های باغبانی، بهره‌برداری لازم به عمل آید.

به گزارش ایسنا، «سعدالله اسکندری»، مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌شرقی به ایسنا گفت: کارشناسان باغبانی افزایش قدرت ماندگاری سیب مالینگ تا 7 ماه را از مهم‌ترین امتیازات این پایه‌ها عنوان کرده‌اند.

وی گفت: پایه‌های مالینگ مناسب برای آبیاری قطره‌ای است و از همین‌رو در اصلاح و کاهش مصرف آب نقش بسزایی دارند.

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌شرقی با بیان این‌که هزینه‌های تولید سیب درختی در ارقام پایه مالینگ کمتر از ارقام پایه بذری است، افزود: از مرحله داشت تا برداشت، ارقام پایه‌ی مالینگ از نور آفتاب بیشتر استفاده می‌کنند و سمپاشی و کوددهی به راحتی انجام می‌شود و از سوی دیگر، کیفیت محصولات ارقام پایه مالینگ نیز بیشتر از محصولات پایه بذری است.

اسکندری با بیان این‌که در ارقام سیب پایه مالینگ «سال‌آوری» وجود ندارد و هر سال کیفیت و میزان عملکرد محصول افزایش می‌یابد، ادامه داد: سال‌آوری از معایب ارقام سیب پایه‌ی بذری است که براساس این معضل، یکسال محصول با عملکرد مناسب عرضه شده و در سال دیگر عملکرد محصول کاهش می‌یابد.

وی با اشاره به این‌که تراکم ارقام سیب پایه مالینگ در واحد سطح بالاتر از ارقام سیب پایه‌ی بذری است، تصریح کرد: تراکم ارقام سیب پایه مالینگ 880 اصله نهال در هکتار تا 2500 اصله در هکتار است، اما تراکم ارقام پایه‌ی بذری حدود 270 اصله تا 350 اصله در هکتار است.

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌شرقی گفت: کشت متراکم درختان پیوند شده بر روی پایه‌های رویشی افزایش عملکرد در واحد سطح هم‌چنین افزایش میزان بهره‌وری در باغ را به‌دنبال داشته و می‌تواند روشی مناسب در استفاده‌ی بهینه از منابع تولید تلقی شود.

اسکندری افزود: رشد محدود درختان برروی پایه‌های رویشی یا کوتاه، افزایش تعداد درختان در واحد سطح و بهره‌مندی از مزایای یکسان‌سازی پایه‌های رویشی سبب یکنواختی شکل، رنگ و اندازه‌ی میوه‌ها می‌شود.

«مسعود جعفرنژاد»، کارشناس مسوول توسعه‌ی باغ‌های سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌شرقی به ایسنا گفت: کاهش ضایعات هم‌چنین کاهش هزینه‌ی سورتینگ را باید از امتیازات و فواید بهره‌گیری از پایه‌های رویشی بدانیم.

وی از شرایط مساعد برای استفاده‌ی بهینه از مکانیزاسیون خبر داد و یادآور شد: عملیات مکانیزاسیون و استفاده از ماشین‌آلات در این باغ‌ها مهیّا بوده و امکان برداشت مکانیزه فراهم است.

کارشناس مسوول توسعه‌ی باغ‌های سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌شرقی ادامه داد: استفاده از شیوه‌های نوین آبیاری تحت فشار، همکاری و ارتباط مستقیم با مروجین و کارشناسان منطقه، آزمایش خاک و برگ و استفاده از سموم و کودها براساس نتایج آزمایش‌ها، از عوامل موثر در افزایش تولید سیب است.

جعفرنژاد گفت: 95 درصد ارقام سیب کشت شده در آذربایجان‌شرقی ارقام گلدن و رد دلیشز است و حدود 5 درصد تولید سیب به ارقامی مانند عاشقی، مشکی، گلاب، قره یارپاق، می خوش، کپه الماسی و ترش الما اختصاص یافته است.

وی افزود: ریشه در پایه‌ای مالینگ از گسترش محدودی در خاک برخوردار بوده و آبیاری قطره‌ای مناسب است.

جعفرنژاد ادامه داد: با همت شرکت‌های کشت بافتی تولیدکننده این پایه‌ها و حمایت‌های علمی و فنی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران و تصمیم صحیح باغداران برای استفاده از این پایه‌ها به جای پایه‌های بذری می‌توان عملکرد سیب کشور را در یک بازه‌ی زمانی چند ساله به دو برابر افزایش داد.

بر اساس این گزارش، به کمک این پایه‌ها می‌توان درختانی ایجاد کرد که ارتفاع کمی داشته باشد و به‌جای تولید اندام‌های رویشی مثل شاخ و برگ، انرژی خود را صرف تولید اندام‌های زایشی مثل میوه ‌کنند و به این ترتیب عملکرد سیب را در باغ‌ها افزایش دهند. هم‌چنین احداث این‌ قبیل باغ‌ها با ارتفاع کم درختانش و استاندارد بودن اندازه‌هایش امکان هرس و برداشت میوه به‌صورت مکانیزه را نیز فراهم می‌کند.

گزارش: امیر مسعود طایفه سلطانخانی

(چهارشنبه ۱۳ آذر ۱۳۹۲) ۰۹:۲۵