در حالی که برخی کارشناسان، مدیریت بحران آب در کشور را مهم‌تراز خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی مانند برنج که آب‌بری بالایی دارند می‌دانند و معتقدند باید تولید برنج در غیر از استان‌های شمالی متوقف شود دبیر انجمن برنج، کاهش تولید این محصول در این مناطق را بر توقف آن ترجیح می‌دهد.
بنابراین شاید روزی برسد که باید برای همیشه یا تا آینده‌ای دور با واژه خودکفایی در تولید همه محصولات کشاورزی اعم گندم و برنج هم خداحافظی کنیم درحالیکه در سالهای نه چندان دور مسئولان و وزرایی بودند که مدعی خودکفایی در تولید همه محصولات کشاورزی بودند که حال باید پرسید آیا در تولید محصولاتی مانند برنج، گندم، پنبه، ذرت و .. چقدر به خودکفایی رسیدیم؟!
خودکفایی که روزی شعار مسئولان دولت بود حالا تحت تاثیر مسئله‌ای قرار گرفته که می‌رود بحرانی به نام "آب" را برای کشور رقم بزند و از آنجاکه به گفته مسئولان و کارشناسان، کشاورزی و بهره‌بردارانش متهم ردیف اول یا شاید بهتر بگوییم بیشترین مصرف‌کننده این مایه حیاتی هستند لذا باید اولین کسانی باشند که سهمشان را از مصرف کاهش دهند که با این اوصاف شاید به گفته رییس دولت یازدهم و وزیر کشاورزی سابق شاید دیگر نتوان غذای 120 میلیون نفر را در داخل کشور تولید کرد.
کشت برنج در استان‌های غیر شمالی متوقف شود
در این میان برخی دست‌اندرکاران کشاورزی همچون عیسی کلانتری - وزیر اسبق کشاورزی - معتقدند در شرایط کنونی که بیلان منفی سفره‌های آب زیر زمینی به حدود 11 میلیارد متر مکعب در سال رسیده باید سهم بخش کشاورزی از منابع آبی را از حدود 85 میلیارد متر مکعب به حدود 70 میلیارد متر مکعب برسانیم و باید بخش عمده‌ای از منابع تولید به سمت کشت گندم اختصاص یابد و تولید سبزی، صیفی‌جات، ذرت، سیب‌زمینی و کشت دوم برنج به ویژه در مناطقی به غیر از استان‌های شمالی کشور محدود شود یا به طور کامل متوقف؛ چراکه اقتصاد آب است که استراتژی تولید را مشخص می‌کند.
وزیر کشاورزی دولت سازندگی و اصلاحات درباره کشت برنج در مناطقی غیر از استان‌های شمالی که با مشکل کمبود آب مواجه هستند، می‌گوید نمی‌توانیم در استان خوزستان، فارس، اصفهان و ... که با مشکل کمبود آب مواجه هستند کشت دوم برنج را رونق دهیم و تولید هر محصول کشاورزی که از نظر اقتصاد آب توجیه نداشته باشد، نباید حمایت شود چراکه باید بدانیم خودکفایی در همه محصولات کشاورزی نه تنها اهمیت ندارد بلکه در اولویت‌های مهم کشورهم نیست بلکه باید دقت کنیم که آب شیرین را در چه بخش‌هایی می‌توانیم هزینه کنیم که اقتصاد کشور بهتر و بیشتر رونق پیدا کند؛ بنابراین باید کشت این محصول در این استان‌ها متوقف شود.
اما جمیل علیزاده شایق - دبیر انجمن برنج - معتقد است: حتی در استان‌های خوزستان و سیستان که با مشکل کمبود منابع آبی مواجه هستند در مناطقی و دقیقا در فصل کشت برنج آب‌های روانی وجود دارد که می‌توان از آن‌ها برای کشت برنج استفاده کرد؛ بنابراین باید کشت این محصول استراتژیک در این استان‌ها مدیریت شود و کاهش یابد نه متوقف.
آقای وزیر مدعی، چه قدر خودکفا شدیم؟!
البته وی به خاطره‌های جالبی از دوران شعارهای خودکفایی در هنگام مسئولیت محمدرضا اسکندری در وزارت جهاد کشاورزی اشاره می‌کند که به هنگام تشکیل کمیته طرح خودکفایی اجازه ذکر کردن نام خودکفایی برای برنج را نداد و اسم این طرح را "طرح افزایش تولید برنج" گذاشتند.
دبیر انجمن برنج به ایسنا گفت: حالا باید از این وزیر کشاورزی که مدعی بود می‌تواند همه محصولات کشاورزی در کشور به مرز خودکفایی برساند پرسید آیا در حال حاضر در تولید محصولاتی مانند برنج، گندم، پنبه، ذرت و .. خودکفا شده‌ایم؟!
میانگین مصرف 12 هزار متر مکعبی آب در هر هکتار شالیزار
شایق ادامه داد: برنج بیشترین مصرف آب در بخش زراعت را به خود اختصاص می‌دهد؛ به گونه‌ای که میانگین مصرف آب در هر هکتار شالیزار برای تولید برنج حدود 12 هزار متر مکعب است که در برخی جاها به حدود 15 هزار متر مکعب نیز می‌رسد اما علیرغم این مسائل باید ضمن این که محققان را حمایت کنیم تا بتوانند ارقام پرمحصول و با کیفیت را معرفی کنند کشت برنج را در مناطقی غیر از استان‌های شمالی مدیریت کنیم تا مانند دوره‌های گذشته به حال خود رها نشود.
وی اظهار کرد: به عنوان مثال کشت برنج در مناطقی مانند نیک‌شهر، قصرقند و سرباز و بخشی از ایرانشهر که رودخانه‌های فصلی دارند و به هنگام فصل کشت برنج پر آب می‌شوند یا در حدود 15 هزار هکتار از مناطق خوزستان که زمین‌هایی بازده آب بالا دارند می‌توان کشت برنج را مدیریت کرد.
گرچه خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی با اوضاع کنونی کشور از نظر محدودیت منابع آبی مشکل یا حتی غیر ممکن به نظر می‌رسد ام به گفته کارشناسان می‌توان با در نظر گرفتن مسائلی مانند یکپارچه‌سازی اراضی، تجهیز و مکانیزاسیون، اختصاص بذر مناسب، افزایش بهره وری در تولید، اصلاح و نوسازی شالیکوبی‌ها، اختصاص بودجه برای تحقیقات در بخش معرفی ارقام مناسب و حتی اصلاح الگوی تغذیه و بهینه‌سازی مصرف به خودکفایی در تولید برنج نیز البته در آینده‌ای دور دست یافت.
ایسنا