برنج یکی از مهم‌ترین محصولات غذایی در منطقه آسیای مرکزی و غربی محسوب می‌شود و تقاضا برای این محصول روبه افزایش است.
با توجه به اینکه تولید برنج در آسیای مرکزی و غربی افزایش پیدا کرده اما مصرف برنج در این ناحیه از سال 1980 میلادی تاکنون به سه برابر افزایش یافته ضمن اینکه واردات برنج از دو میلیون تن در سال 1980 به شش میلیون تن در سال 2009 افزایش پیدا کرده است.
اقتصاد مقاومتی نقشه راهی برای مقابله با اعمال تحریم‌ها و توسعه کشور محسوب می‌شود و برنج محصول راهبردی گیلان در این عرصه است.
*مصرف 50 درصد برنج آسیای مرکزی و غربی در ایران و عراق
رئیس دفتر ایری در ایران در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در رشت اظهار کرد: مصرف برنج در آسیای مرکزی و غربی از 9 میلیون تن کنونی به 12 میلیون تن در سال 2020 افزایش پیدا می‌کند.
عباس شهدی کومله، به افزایش مصرف 16.5 میلیون تنی برنج در سال 2035 در منطقه مذکور اشاره کرد و افزود: مصرف برنج در آسیای مرکزی و غربی به سرعت در حال افزایش است و این رشد تقاضا بین کشورهایی از خاورمیانه اتفاق می‌افتد که به تنهایی قادر به تولید برنج مورد نیاز خود نیستند.
وی با بیان اینکه ایران و عراق به‌تنهایی 50 درصد تقاضای برنج در آسیای مرکزی و غربی تا سال 2035 را به خود اختصاص می‌دهند، تصریح کرد: مصرف برنج ایران اکنون 3 میلیون و 400 هزار تن است و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2035 این مقدار به 5 میلیون و 100 هزار تن معادل 50 درصد افزایش پیدا کند.
شهدی کومله، مصرف برنج کشور عراق از یک‌میلیون و 200 هزار تن در سال 2009 را به 2 میلیون و 700 هزار تن در سال 2035 اعلام کرد و گفت: مصرف برنج عراق 120 درصد افزایش می‌یابد.
به گفته رئیس و هماهنگ‌کننده مرکز منطقه‌ای تحقیقات و آموزش برنج، ایران 54 درصد از منطقه برنج‌خیز آسیای مرکزی و غربی را دارد.
وی خاطرنشان کرد: 61 درصد تولید منطقه مرکزی و غرب آسیا در ایران انجام می‌شود.
شهدی‌کومله با اشاره به افزایش تولید برنج تصریح کرد: تولید برنج در 10 سال گذشته از طریق افزایش عملکرد برنج در واحد سطح و توسعه مناطق زیر کشت به سرعت رشد یافته است.
وی عملکرد برنج در ناحیه مرکزی و غربی آسیا را به شدت دست‌خوش نوسانات معنادار دانست و بیان کرد: تولید سالانه برنج در منطقه مذکور متغیر است.
این مسئول بسیاری از نوسانات تولید را به دلیل تغییرات اقلیمی و افزایش رقابت برای آب عنوان کرد و یادآور شد: سیستم‌های تولید، برنج را نسبت به کمبود آب، شوری، گرما و دیگر تنش‌های محیطی آسیب‌پذیرتر کرده است.
رئیس دفتر ایری در ایران، بر تلاش منطقه‌ای هماهنگ و مناسب با جامعه علمی جهانی برای افزایش مقاومت گیاه در برابر تغییرات جهانی آب و هوا به منظور توسعه برنج در آسیای مرکزی و غربی تأکید کرد.
*تنها 5 درصد برنج تولیدی دنیا قابل واردات است
رئیس موسسه تحقیقات برنج کشور نیز افزایش جمعیت و سرعت شهرنشینی همراه با تغییر رژیم غذایی را نیازمند تولید برنج دانست و گفت: تغییر اقلیم تنش خشکی، شوری، سرما و گرما در تولید برنج تاثیرگذار است.
ناصر دواتگر، کاهش کمی و کیفی آب را از موضوع‌های مهم در تولید برنج ذکر کرد و افزود: کاهش قدرت حاصلخیزی و باروری خاک در تولید برنج حائز اهمیت است.
وی مقدار تولید برنج جهان را اکنون 110 میلیون تن دانست و تصریح کرد: تولید برنج در 30 سال آینده باید به 300 میلیون تن افزایش پیدا کند.
دواتگر با تأکید براینکه تنها پنج درصد برنج تولیدی دنیا قابل واردات است، بیان کرد: روند مذکور شکننده است و ایران به شدت در حالت حساس قرار گرفته است.
رئیس موسسه تحقیقات برنج کشور افزایش هزینه سیستم کشت نشایی، افزایش سن نیروی کار و شالیکاران را از چالش‌های تولید برنج برشمرد.
وی اظهار کرد: بالا بودن دستمزد نشاکاری و هزینه آماده‌سازی زمین، خزانه‌گیری و نشاکاری نسبت به مجموع فرآیند تولید از جمله چالش‌های تولید برنج در ایران است.
دواتگر با بیان اینکه تمام اجزای برنج قابل استفاده است، افزود: تنوع استفاده از برنج باید ارتقا پیدا کند.
وی بر اصلاح ارقام برنج محلی تأکید کرد و یادآور شد: ارقام محلی برنج گنج کشور محسوب می‌شود.
*ایران به طرف خودکفایی برنج حرکت می‌کند
دبیر کانون هماهنگی دانش و صنعت برنج نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس با اشاره به اینکه سند راهبردی خودکفایی برنج ایران تدوین شده است اظهار کرد: برطرف شدن مشکلات برنج نیازمند تهیه روش مدون است و سند راهبردی برنج در این راستا تهیه شده است.
غلامرضا خانکشی‌پور به تلاش بیش از 10 هزار نفر ساعت برای تهیه سند راهبردی برنج کشور اشاره کرد و افزود: سند مذکور در دولت دهم مصوب شده است و امکان استفاده را دارد.
وی با تأکید براینکه آمارها نشان می‌دهد تمام امور در ایران به نفع خودکفایی برنج حرکت می‌کند، تصریح کرد: خودکفایی در محصولات راهبردی تضمین‌کننده امنیت غذایی و ثبات سیاسی است.
خانکشی‌پور خواستار اجرایی شدن سند راهبردی برنج شد و بیان کرد: تا رسیدن به خودکفایی برنج یک گام باقی مانده است.
*گیلان 750 هزار تن برنج بازارپسند تولید می‌کند
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس یادآور شد: گیلان 238 هزار هکتار عرصه شالیزاری دارد و یک‌میلیون و 100 هزار تن برنج در سال جاری در این اراضی تولید شده است.
علیرضا شعبان‌نژاد با بیان اینکه امسال 750 هزار تن برنج بومی و بازارپسند در گیلان تولید شده است، اضافه کرد: مقدار 40 هزار تن برنج راتون در برداشت دوم در استان تولید شده است.
وی آب را از ابزار مهم در کشاورزی دانست و خاطرنشان کرد: میانگین بارندگی گیلان سالانه یک‌هزار و 200 میلی‌متر است.
شعبان‌نژاد با اشاره به اینکه پراکنش بارندگی در گیلان مناسب نیست، اظهار کرد: توسعه کشت دوم در باران‌های پاییزی آسیب می‌بیند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان نیاز آبی کشاورزی استان را سالانه سه میلیارد متر مکعب عنوان کرد و گفت: سالانه یک‌میلیارد و 50 میلیون متر مکعب آب در سد سفیدرود ذخیره‌سازی می‌شود.
وی بر استفاده از آب‌های داخلی تأکید کرد و افزود: ایران سالانه به 2 میلیون و 800 هزار تن برنج نیاز دارد و 2 میلیون و 300 هزار تن را در داخل کشور تولید می‌کنیم.
شعبان‌نژاد گیلان را تولیدکننده 35 درصد برنج کشور دانست و تصریح کرد: 95 درصد تولید برنج گیلان ارقام بومی است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان یادآور شد: شالیزارهای گیلان مدت هشت ماه از سال فعال نیست و مدت 120 روز کشت در اراضی انجام می‌شود و باید این مدت را به دو برابر افزایش دهیم.
وی برنج را محصول راهبردی خواند و بیان کرد: ایران باید در تولید برنج به خودکفایی برسد و این بستر در کشور به‌ویژه در گیلان وجود دارد.
*اجرای طرح بسیج همراه کشاورز در روستاهای گیلان
رئیس سازمان بسیج مهندسان کشاورزی و منابع طبیعی گیلان نیز اظهار کرد: نیروهای بسیجی قدرت نامحدودی هستند می‌توانند مشکلات کشور را برطرف کنند.
اسفندیار قربانی دلیوند، بر همکاری بسیج کشاورزی و منابع طبیعی با دیگر سازمان‌ها تأکید کرد و افزود: طرح بسیج همراه کشاورز در 2 هزار و 959 روستا با همکاری سازمان جهاد کشاورزی گیلان از سال 93 اجرایی می‌شود.
وی گیلان را استانی مستعد برای کشاورزی خواند و خاطرنشان کرد: در هر روستا یک مهندس کشاورزی برای ارتقای تولید مستقر می‌شود.
فارس