دکتر روحانی در مراسم افتتاح فاز نخست پالایشگاه ستاره خلیج فارس گفت اگر برجام نبود این پالایشگاه هیچگاه افتتاح نمی شد. ساخت پالاشگاه ستاره خلیج فارس در سال ١٣٨٥ کلید خورد، اما تحریمها و نبود تجهیزات و سرمایه کافی باعث کندی این پروژه شد. ولی اکنون یک سال پس از اجرای برجام، فاز اول پالایشگاه بهره برداری شده و این تحول به خودکفایی بنزین در داخل و نیز امکان صدور بنزین می انجامد. ستاره خلیج فارس آخرین مثال از دستاوردهای برجام است و در واقع امضای برجام یک پیروزی دیپلماتیک بود که به پیروزیهای متعدد اقتصادی انجامید. انشاالله در ماه ها و سال های آینده شاهد تداوم این پیروزی ها باشیم.
در اولین مناظره انتخابات ریاست جمهوری همه کاندیدها از مشکلات اقتصادی جوانان و لزوم ایجاد اشتغال سخن گفتند. به رغم اختلافات، تمامی نامزدها اتفاق نظر داشتند که باید امید به آینده را در جوانان ایجاد کرد و در این راستا ایجاد شرایط مناسب اقتصادی در اولویت قرار دارد. نباید فراموش کرد که پیش از برجام گروه هایی بودند که با تردید به تلاش های دیپلماتیک تیم ایرانی و نتیجه مذاکرات اتمی می نگریستند. ولی دولت یازدهم تحت رهنمودهای مقام معظم رهبری و با اتک به عزم ملی و اجماع عمومی که برای پیشبرد مذاکرات وجود داشت و با ایمان به دستاوردهای حیاتی سیاسی، اجتماعی و اقتصادی برجام، با ثبات قدم پیش رفت و با سربلندی کشور را وارد دوران پساتحریم کرد.
اکنون همه ما در فضای پسابرجام تنفس می کنیم و خوشبختانه شرایطی فراهم شده تا هم نامزدها بتوانند تمرکز را بر گفتمان اقتصادی بگذارند و از لزوم اشتغال و امید به آینده سخن گویند. در مناظره دوم ریاست جمهوری که قرار است در خصوص سیاست خارجی نیز صحبت شود، لازم است نامزدها از برنامه های خود برای ادامه حضور قدرتمند ایران در عرصه بین المللی و تعامل با بازیگران منطقه ای و جهانی سخن گویند و در ضمن با وقوف به فرصت هایی که در دوران پسابرجام ایجاد شده، بر تدوام تنش زدایی در روابط بین الملل تاکید کنند درباره نحوه افزایش ارتباط با شرکای منطقه ای و بین المللی توضیح دهند.
دستاوردهای برجام اندک نیست. مشروح دستاوردهای فنی برجام را می توان در پنجمین گزارش سه ماهه وزارت امور خارجه بخوانید. به رسمیت شناخته شدن برنامه صلحآمیز هستهای ایران از سوی شورای امنیت و اعضای جامعه بینالملل به شمول غنیسازی اورانیوم و ساخت راکتور آبسنگین، تداوم برنامه صلحآمیز هستهای کشور، آغاز و گسترش همکاریهای بینالمللی در حوزه هستهای و مختومه شدن پرونده مربوط به اتهامات بیاساس علیه ایران از جمله دستاوردهای برجام بوده است.
در خصوص تحولات فن آوری هسته ای می توان به این موارد اشاره کرد: شروع گازدهی به سانتریفیوژ راهبردی IR-8، ادامه پروژه مدرن سازی راکتور آب سنگین اراک، امضای قرارداد مشاوره بازطراحی با چین، ادامه تعامل با آژانس بینالمللی انرژی اتمی با هدف راستیآزمائی انجام تعهدات، ادامه عملیات اکتشاف و استخراج و فرآوری کیک زرد، برگزاری نشست همکاریهای هستهای ایران و اروپا و مذاکره با تعداد قابل توجهی از کشورها جهت همکاری در زمینه ایمنی هستهای و برگزاری دورههای آموزشی در این حوزه، مشارکت در تجهیز مرکز مجهز ایمنی هستهای مطابق بند 3 برجام، برگزاری همایش ایمنی هستهای در تهران و نیز تخصیص اعتبارات مورد نیاز به منظور افزایش توانایی ایمنی هستهای نیروگاه اتمی بوشهر.
تحولات مهمی هم در راستای رفع تحریم ها صورت گرفته و در دوران پسابرجام برغم تداوم برخی مشکلات، سیستم بانکی کشور با مانع تحریمی مرتبط با موضوع هسته ای و برجام مواجه نیست. از تاریخ اجرای برجام تا پایان سال 1395، شبکه بانکی کشور 704 رابطه کارگزاری با 249 بانک دنیا ایجاد کرده و در چارچوب آزادسازی داراییهایمان، علاوه بر آزادسازی 12 میلیارد دلار از وجوه مسدود شده ایران در فاصله زمانی برنامه اقدام مشترک تا انعقاد برجام، بالغ بر 25.7 میلیارد دلار از منابع ارزی کشور نیز از تاریخ اجرایی شدن برجام تا پایان سال 1395 آزاد شده است.
در همین حال می توان به رفع کامل تحریم ها در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی اشاره کرد. میانگین تولید نفت خام و میعانات گازی کشور در سال 1395، به بیش از 4 میلیون و 337 هزار بشکه در روز رسید که 31 درصد نسبت به قبل از برجام رشد نشان می دهد. میانگین تولید گاز طبیعی نیز با 23 درصد افزایش نسبت به قبل از برجام، در پایان سال 95 به بیش از 781 میلیون متر مکعب در روز رسید که البته با ادامه توسعه میادین نفت و گاز، این اقام در حال افزایش است.
پرداختن به تمامی دستاوردهای برجام در اینجا میسر نیست و در ادامه تنها اشاره مختصری هم به تحولات در حوزه حملونقل می کنیم. پس از اجرای شدن برجام، کلیه تحریمهایی که مرتبط با موضوع هستهای بر حوزه حملونقل وضع شده بود برداشته شده است. سومین فروند از هواپیماهای ایرباس که از نوع پیشرفته A330 است تحویل شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران شده و پیشبینی میشود تا پایان سال 1396، حداقل 4 فروند دیگر از هواپیماهای ایرباس و حداقل یک فروند هواپیمای بوئینگ تحویل هما گردد.
چهار سال پیش که از سوی رهبر معظم انقلاب سال حماسه سیاسی و اقتصادی نام گرفته بود بر لزوم شکل گیری گفتمان شفاف هسته ای در سطح ملی تأکید کردند. اکنون با گذشت یک سال از اجرایی شدن برجام و پیروزی تلاش های دیپلماتیک، گفتمان شفاف هسته ای به گفتمان اقتصادی پسابرجام انجامید است. حال که در آستانه انتخابات ریاست جمهوری هستیم، فرصت مناسبی است که برجام محور وحدت همه گروه ها با گرایش های مختلف سیاسی باشد زیرا که این پیروزی و افتخار ملی متعلق به همه مردم است و ظرفیت های ایجاد شده در پسابرجام در جهت آبادانی کشور است. در این راستا جا دارد که نامزدهای ریاست جمهوری از برنامه های عملی خود برای بهره گیری از این ظرفیت ها سخن گویند.
خوشبختانه طی چهار سال گذشته مشارکت آگاهانه و سازنده مردم و مسئولان در پیشبرد گفتمان هسته ای و گفتمان اقتصادی نتیجه بخش بوده و امید است این روند در دولت آینده هم ادامه یابد. واقعیت این است که عملکرد قدرتمند کشور در این عرصه ها نمی تواند و نباید محدود به یک دولت باشد و روند ایجاد شده باید با جدیت در دولت های بعدی پیگیری شود. برجام محصولی از سیاست کلی تعامل سازنده با جهان بوده و این روند مثبت در سیاست خارجی باید یکی از اصول راهبردی همه دولت های بعدی باشد. ما شاهد نتایج مثبت این روند در وضعیت اقتصادی کشور بوده ایم و بخش خصوصی هم خواستار تعامل و سازگاری با دنیاست. کاندیداها باید با مد نظر قرار دادن این اصل راهبردی سیاست خارجی و نیز تعامل با نمایندگان بخش خصوصی به ملت نشان دهند که آگاهانه و مصصم خواستار اعتلای گفتمان سیاسی و اقتصادی کشورند.