طی سال‌های اخیر تولید دانههای روغنی 50 درصد کاهش داشته و کمتر از 20 درصد دانههای روغنی در کشور تولید می‌شود که طبیعتا به عنوان ماده اولیه صنعت روغن نباتی کمبود آن از طریق واردات از کشورهای مالزی، برزیل و هندوستان تامین شده این درحالی است که میانگین برداشت دانههای روغنی در کشورمان نسبت به میانگین جهانی بالاتر است.
سویا، کلزا، کنجد، آفتابگردان و گلرنگ پنج دانه روغنی محسوب می‌شوند که تنها 200 هزار هکتار از اراضی زراعی به کشت این دانه‌ها اختصاص یافته و 300 هزار تن دانه از این سطح برداشت می‌شود.
از 300 هزار تن دانه روغنی برداشت شده 81 هزار تن روغن استحصال می‌شود که جوابگوی کمتر از 15 درصد از نیاز صنعت روغن نباتی است چراکه مصرف سرانه روغن نباتی در کشور را 20 کیلوگرم است و سالانه یک میلیون و 515 هزار تن روغن مورد نیاز کشور است که تنها 81 هزار تن از این میزان در داخل تولید و بقیه از طریق واردات تامین می‌شود.
در این باره علی مظفری ـ رییس اتحادیه پنبه و دانههای روغنی ـ در گفت‌وگو با ایسنا پیش‌بینی کرد: امسال تولید روغن نباتی از دانههای تولیدی داخل شامل 42 هزار تن روغن کلزا، 27 هزار تن روغن سویا و 12 هزار تن روغن کلزا باشد.
وی اظهار کرد: دانههای روغنی قبلا محصولات استراتژیک محسوب می‌شد که طی دوسه سال اخیر در زمره محصولات راهبردی قرار گرفته‌اند.
سال گذشته بیش از 2.2 میلیون تن کنجاله وارد شد که به گفته دبیر انجمن صنفی روغن نباتی "به دلیل عدم توجه ویژه به فرآیند تولید دانههای روغنی در کشور، تولید این محصولات در سال‌های اخیر با کاهش مواجه بوده در حالی که اگر سیاست‌های حمایتی در تولید دانههای روغنی را در پیش می‌گرفتیم امروز با مشکل واردات و تامین ماده اولیه صنعت روغن مواجه نبودیم."
ابوالحسن خلیلی معتقد است با وضع تعرفه 25 درصدی در کنجاله وارداتی پوشش حمایتی از کشاورزان دانههای روغنی خواهد شد.
در این میان محمدرضا درگاهی ـ مدیرکل پنبه و دانههای روغنی کشور ـ ابراز امیدواری کرد با توجه به تاکید برنامه پنجم توسعه برای افزایش تولید دانههای روغنی در سطح کشور میزان تولید، به یک میلیون و 200 هزار تن برسد.
بر اساس برنامه پنجم توسعه باید طی سه سال باقی مانده از برنامه سالانه 300 هزار تن بر تولید دانههای روغنی افزوده شود که با توجه به شرایط فعلی تولید چندان قابل اجرا نخواهد بود.
به گفته مدیرکل پنبه و دانههای روغنی وزارت کشاورزی کشور می‌‌تواند با برنامه‌ریزی و افزایش سطح زیر کشت در یک برنامه پنج ساله به خوکفایی برسد.
درگاهی تلاش برای خودکفایی این محصول استراتژیک از مهم ترین برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی و حرکت منسجم و دانش محور از مهمترین رویکردهای این وزارتخانه دانست.
وی تاکید کرد: خرید تضمینی و قیمت مناسب از دلایل ترغیب کشاورزان برای خرید این محصول است و با اقدامات صورت گرفته پیش‌بینی می‌شود امسال کاشت این محصولات به 25 درصد نیاز کشور برسد.
مدیرکل پنبه و دانههای روغنی وزارت جهادکشاورزی زیرساخت‌های کشور در تولید محصولات دانههای روغنی را مناسب ارزیابی و خاطر نشان کرد: هم اکنون امکان کشت کلزا در 30 استان کشور وجود دارد همچنین می‌توان در کلزا و گلرنگ تمام کشور را تحت پوشش این محصول قرار داد.
درگاهی با اشاره به طرح توسعه دانههای روغنی، پرداخت کمک‌های فنی اعتباری به صورت بلاعوض و پرداخت تسهیلات با بهره بسیار کم را از مهمترین برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی برای توسعه تولید دانههای روغنی در کشور دانست و افزود: یکی از مهمترین برنامه‌های جهاد کشاورزی پرداخت یارانه تولیدات به صورت مستقیم به کشاورزان و تولید کننده است.
کلزا، سویا، کنجد، آفتابگردان و گلرنگ به ترتیب بیشترین سطح زیر کشت را دارند که به گفته رییس اتحادیه پنبه و دانههای روغنی براساس برنامه ابلاغی در سال آینده باید سطح زیرکشت دانههای روغنی به 400 هزار هکتار و میزان تولید این دانه‌ها به 713 هزار تن افزایش یابد.
ایسنا