بخش عمده‌‌ای از بذور مصرفی شالی‌کاران به صورت خود مصرفی و از کشتزارها تهیه می‌شود و به یقین تمامی بذور مصرفی شالی‌کاران در شرایط ایده‌آل تولید نشده و دستیابی به تولید بالا با استفاده از این بذور عملی نمی‌شود.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی مازندران در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در شهرستان ساری در این باره گفت: براساس پیگیری‌های لازم باتوجه به نیاز بذری برنج‌کاران استان، امسال توسط مرکزتحقیقات برنج کشور(معاونت آمل) برای سلکسیون و انتخاب ژرم پلاست ارقام محلی به منظور افزایش تولید این ارقام، در دستور کار قرار گرفت.
حسن عنایتی افزود: در سال جاری قرار است میزان 500 تن بذر شالی پرمحصول از طبقه گواهی شده بین کشاورزان از نیمه دوم بهمن ماه توزیع شود و کشاورزان می‌توانند با مراجعه به مراکز جهاد کشاورزی نسبت به دریافت آن اقدام کنند.
این کارشناس گفت: به دلیل ذائقه مصرف‌کنندگان برای استفاده از ارقام معطر و توجه شالی‌کاران به کشت ارقام زودرس برای فرار از خشکسالی و خسارت نسل سوم کرم ساقه‌خوار، گسترش کشت ارقام پرمحصول با محدودیت مواجه است.
وی افزود: با توجه به ایده توسعه کشت ارقام پرمحصول، اکنون تنها بذور 10 درصد سطح زیرکشت استان از طریق سازمان جهاد کشاورزی تأمین و تحویل شالی‌کاران می‌شود که این مقدار بسیار پایین بوده و نسبت به سطح زیرکشت تکافوی نیاز آنها را نمی‌دهد و برای تولید حداکثری، رضایت‌بخش نیست.
این مسئول گفت: استفاده از ارقام پرمحصول و برنج هیبرید و استفاده از بذور مرغوب و سالم و اعمال مدیریت صحیح این امکان را ایجاد می‌کند که در یک زمان معین در زمینه برآورده کردن نیاز برنج خود به مرز خودکفایی رسیده و اضافه بر آن وابستگی به واردات برنج که در تأثیر نوسانات ناشی از تجارت جهانی برنج است، کم شود.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی مازندران افزود: فناوری برنج هیبرید به منظور تولید پایدار آن نقش موثری را ایفا می‌کند و ارقام هیبرید به میزان 20 درصد بیشتر از ارقام اصلاح شده شرایط مساوی تولید را دارد.
عنایتی گفت: بنابراین با توجه به نقش و اهمیت بذر در افزایش تولید برنج که به طور متوسط باعث افزایش تولید حدود 10 درصد از طریق بذور مرغوب می‌شود، جا دارد که برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری اصلی در این مورد انجام گیرد.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی مازندران گفت: پروژه سامان‌دهی تولید و فرآوری بذر دارای چهار برنامه اجرایی تولید بذر بوده که برخی توسط بخش دولتی و برخی نیز با مشارکت بخش خصوصی، نظارت و کنترل دقیق موسسه تحقیقات برنج و موسسه ثبت کنترل و گواهی بذر قابل اجرا است.
وی تهیه و تولید بذر نوکلئوس، سوپر الیت، الیت و مادری تهیه بذور گواهی شده تولید لاین‌های والد برنج هیبرید شامل لاین‌های نرعقیم، نگهدارنده و برگرداننده باروری به صورت ایزوله و تولید بذر هیبرید تجاری را به عنوان عملیات اجرایی این برنامه برشمرد.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی مازندران اذعان داشت: شرایط فعلی تولید بذر نشان‌دهنده کندی حرکت تولید بذر است و با اجرای پروژه‌های تولید بذر با همکاری بخش خصوصی و تخصیص تسهیلات و اعتبارات لازم، به طور یقین تولید بذر روند رو به رشد را خواهد داشت و مشکل تأمین بذر مناسب کشاورزان برنج کار نیز برطرف خواهد شد.
عنایتی ارتقای دانش فنی بهره‌برداران کشاورزی چه از نظر میزان آگاهی تجربی و چه از نظر دانش علمی به گون‌ای که بتوانند از ظرفیت‌های بالقوه موجود در بخش حداکثر استفاده را کنند، ضروری است.
وی اضافه کرد: برای رفع این نقیصه، کارشناسان کشاورزی که در حال حاضر بیشتر آنها در سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی متشل شده‌اند، می‌توانند در قالب مهندسان ناظر برای افزایش راندمان تولید، ارتقای بهره‌وری و در نتیجه توسعه بخش کشاورزی نقش موثری ایفا کنند.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی مازندران اهداف این پروژه را به‌کارگیری و انتقال یافته‌های علمی و تحقیقاتی در مراحل مختلف عملیات کشاورزی شامل مراحل تهیه زمین، کاشت، داشت و برداشت، ارائه به موقع خدمات فنی و آموزشی و مصرف بهینه نهاده‌های مختلف کشاورزی بیان کرد.
عنایتی تاکید کرد: برنامه‌ریزی تجزیه نمونه‌های خاک به منظور مشخص کردن وضعیت حاصلخیزی اراضی زیر کشت، ایجاد بانک اطلاعاتی، مصرف بهینه کود، حفظ محیط زیست از راه‌های افزایش این محصول است.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی مازندران بهره‌برداری پایدار از توان تولیدی منابع خاک و آب، شناسایی مناطق دچار کمبود عناصر غذایی و ارائه توصیه خاص برای این مناطق را از دیگر راه‌های افزایش این محصول دانست.
عنایتی متعادل کردن و جلوگیری از مصرف بی‌رویه کود در مناطقی که از نظر عناصر غذایی در حد کافی هستند، پیش‌بینی افزایش تقریبی افزون بر 10 درصد در عملکرد برنج برای زمین‌های زراعی مازندران و اجرای آزمون خاک توسط نمونه‌برداری خاک، تجزیه خواص فیزیکی شیمیایی و عناصر غذایی را از اهداف اجرای پروژه مدیریت فنی و ارتقای به‌زراعی کشتزارهای برنج اعلام کرد.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی مازندران گفت: علم حاصلخیزی خاک نقش بسیار مهمی در افزایش تولید در واحد سطح دارد و حاصلخیزی خاک و کاربرد متعادل کودهای شیمیایی برای رسیدن به تولید بیشتر باید مورد توجه قرار گیرد.
به گفته عنایتی، ازت گلوگاه رشد بوده و این عنصر سبب رشد رویشی شده و مصرف کودهای ازت باید برابر با زمان نیاز گیاه باشد تا علاوه بر افزایش عملکرد و بهبود کیفیت، بازیافت کودهای پویا نیز افزایش یابد.
این کارشناس بیان داشت: نوع خاک، مقدار و زمان مصرف کود، تاریخ کشت، آبیاری، آفات و بیماری‌ها در کارایی کودهای ازته دخالت دارند پس مصرف متعادل آن درتغذیه گیاهی ضروری است.
فارس