براساس آمارها سرانه مصرف شکر در دنیا ۱۹.۵ کیلوگرم است در حالی که براساس برآوردهای وزارت جهاد کشاورزی، سرانه مصرف شکر در ایران ۲۹ کیلوگرم است که طبق توصیه وزارت بهداشت باید سرانه مصرف شکر به ۲۳ کیلوگرم کاهش یابد.
سرانه مصرف روزانه قند و شکر ایرانی‌ها بیشتر از استانداردهای جهانی و در حدود 66 گرم است در شرایطی که هر فرد روزانه حداکثر باید 40 گرم قند مصرف کند. با توجه به عدم رعایت الگوی مصرف صحیح قند و شکر در کشور، یکی از اولویت‌های مهم وزارت بهداشت، کاهش مصرف این محصول در جامعه است.به دلیل مصرف بالای قند و شکر و مواد قندی، ذائقه مردم به سمت مصرف مواد غذایی شیرین سوق یافته و به همین خاطر باید روی کاهش تقاضا و مصرف به روش‌های مختلف، کار شود. ضمن اینکه در کنار اقدامات آموزشی و فرهنگ سازی، افزایش قیمت شکر با حذف ارز ترجیحی می‌تواند به اصلاح مصرف و جلوگیری از استفاده بالای آن کمک کند.شکر علاوه بر مصارف خانگی در صنایعی همچون صنایع شیرینی و شکلات، بستنی‌سازی، نوشابه‌سازی، ماءالشعیر، آبمیوه و سایر محصولات صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ضمن اینکه این محصولات در سبد غذایی خانوارها به‌طور مستمر قرار دارد.نیاز سالانه شکر در کشور نسبت به جمعیت موجود حدود ۲،۴ میلیون تن است که با رسیدن سرانه مصرف کشور به عدد مورد نظر وزارت بهداشت و درمان، نیاز سالانه به حدود ۲ میلیون تن کاهش می‌یابد. طبق آمارها میزان تولید شکر شرکت‌های فعال تا اواخر اسفندماه سال 99 حدود یک میلیون و 600 هزار تن و میزان واردات هم یک میلیون تن بوده است. بر اساس همین آمارها تا پایان سال 1400 هم حدود یک میلیون و 100هزار تن شکر در کشور تولید شده و همزمان طی این مدت یک میلیون و 40 هزار تن از این محصول به صورت واردات به بازارهای داخلی تزریق شده است.شکر در ایران از سه منبع کشت چغندرقند، کشت نیشکر و واردات تأمین می‌شود. در سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ سطح زیر کشت چغندرقند پاییزه حدود ۲۷ هزار هکتار بوده که برای نخستین بار به تولید یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن ریشه چغندرقند رسید و از این میزان ریشه چغندرقند پاییزه حدود ۱۷۰ هزار تن شکر تولید شد. چغندرقند بهاره در سال‌جاری نیز در سطح ۱۰۰ هزار هکتار کشت شد که پیش‌بینی می‌شود حدود ۵،۵ میلیون تن ریشه چغندرقند از این اراضی برداشت شود. بر اساس برآوردهای انجام شده انتظار می‌رود از این میزان ریشه حدود ۷۵۰ هزار تن شکر استحصال شود.
سطح زیر کشت نیشکر نیز در سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ حدود ۶۶ هزار هکتار بوده که پیش‌بینی می‌شود حدود ۵،۵ میلیون تن نیشکر از این اراضی برداشت شود و از این میزان نیشکر نیز حدود ۶۵۰ هزار تن شکر به دست می‌آید. مابقی نیاز کشور که در حدود ۵۰۰ هزار تن است از طریق واردات تأمین می‌شود.
ایران در سال ۹۶ برای نخستین بار موفق به خودکفایی در تولید شکر با ۲ میلیون و ۱۵ هزار تن شد، اما پس از بروز مشکلاتی چون وقوع خشکسالی و سیل و همچنین محدودیت‌های ایجادشده در مسیر تولید شکر، حجم بالایی از این محصول در سال ۱۳۹۸ از طریق واردات تأمین شد که منجر به ارزبری بیشتر از کشور گردید، اما در ادامه، با افزایش حجم تولید در کارخانه‌های کشور، میزان واردات آن کاهش یافته است.نرخ شکر از پایان سال ۱۳۹۹ که ارز 4200 تومانی مربوط به واردات آن حذف شد، براساس هزینه تمام‌شده و با استفاده از سازوکار نظام عرضه و تقاضا، تعیین می‌شود. با تصمیم ستاد تنظیم بازار و به منظور حذف رانت و فساد در بازار، قیمت شکر در سال ۱۴۰۱ یکسان‌سازی شد و برای سال‌جاری 18 هزار تومان به ازای هر کیلوگرم درب کارخانه تعیین شده است.