صیادی از قدیم تاکنون در شهرستان ساحلی گناوه رواج داشته است و از مشاغل مهم مردم این دیار به شمار می‌آید و شاغلان این حرفه با همه مشکلات و کمبودهایی که با آن مواجه هستند، دل به دریا می‌زنند و روزی خود را از این سفره گسترده صید می‌کنند.
افزایش صیدغیرمجاز و مخرب "ترال" ( کف روب ) در حوزه استحفاظی این شهرستان موجب شده تا این روزها به علت کاهش صید در دریا، معیشت و امنیت شغلی صیادان به مخاطره افتاده و حال و روز خوبی نداشته باشند.
اگرچه از زمان گسترش صید ترال اقدامی‌های بازدارنده‌ای مقطعی از سوی نهادهای ذیربط انجام گرفته‌است اما این به معنای خاتمه صید ترال در خلیج همیشه فارس نیست و مسئولان باید برای جلوگیری از نابودی ذخایر دریایی اقدامات پیشگیرانه و دائمی را در دستور کارشان قرار دهند.
ترال یا کف‌روب، نوعی روش ماهیگیری است که با کشیدن تور بزرگ قیفی شکل در بستر دریا توسط یک یا چند شناور هر آنچه در کف دریا وجود دارد را جمع و نابود می‌کند، این روش صید با نابودی زیستگاه آبزیان امنیت شغلی صیادان را به خطر بیندازد.
بلایای صیدترال
تخریب محیط زیست آبزیان، از بین رفتن پوشش گیاهی کف دریا،مرجان و جلبک ها،ایجاد شیارهای عمیق در کف دریا توسط تخته های متصل به ترال، تلف شدن موجودات غیرخوراکی، ازبین رفتن چرخه غذایی جانوران دریایی و انقراض گونه ها، ایجاد بیماری در محیط زیست آبزیان، از بین بردن تخم ریزی آبزیان و توقف تولید مثل آنها بخشی از بلایای روش صید ترال است.
صیادان منطقه می‌گویند: به رغم اینکه استفاده از این شیوه صید براساس مقررات شیلات تنها در فصل صید میگو و آن هم در مدت زمان کمتر از ۲ ماه در سال برای صیادان مجاز است اما در تمام فصول سال در آب‌های خلیج فارس از جمله صیدگاه‌های شهرستان گناوه از این شیوه استفاده می‌شود.
صیادان گناوه‌ای که عمری از زندگی خود را در دریا برای به دست آوردن رزق و روزی حلال سپری کرده‌اند، اظهار داشتند: صید مخرب ترال، با تخریب اکوسیستم دریایی و انقراض بسیاری از گونه‌های آبزیان ارزشمند منطقه، شغل‌مان را به مخاطره جدی انداخته است.
یکی از این صیادان گفت: صید غیرمجاز و مخرب ترال آسیب شدیدی به بستر دریا، ذخایر آبزی و بویژه گونه‌های ماهیان اقتصادی در این منطقه وارد کرده و صید را به شدت کاهش داده‌است.
عبدالکریم صلاحی افزود: تداوم روند صید غیرمجاز و مخرب به صورت گسترده و شدید در سال‌های اخیر حتی امسال، تبعات و اثرات زیانباری داشته طوریکه سبد صید صیادان بومی در آب‌های ساحلی بسیار محدود و میزان صید این قشر بسیار کم شده‌است.
وی اظهارکرد: با وجود ممنوعیت صیدغیرمجاز ترال، لنج های صیادی از برخی بنادر استان بوشهر و خارج استان در صیدگاه‌های این شهرستان بدون ممانعت فعالیت می‌کنند.
صلاحی گفت: اکنون هر روزه شمار زیادی شناورهای بنادر همسایه و استان‌های همجوار در فاصله ۲۰ مایلی این بندر مشغول صیدغیرمجاز ترال هستند و این اقدام خلاف آنان، مشکلاتی برای صیادان این منطقه ایجاد کرده‌است.
این صیاد ادامه داد: اقدام خلاف این شناورها علاوه بر نابودی ذخایر دریایی، خسارت جدی به ادوات و تجهیزات صیادان این شهرستان وارد کرده‌است و یک شبه تمامی سرمایه‌های آنان از بین می‌رود.
وی افزود: بیشتر صیادان این شهرستان با شناورهای چوبی کوچک و قایق‌های موتوری به صید می‌روند و به صورت سنتی از "تورهای انتظاری" استفاده می‌کنند اما شناورهای متخلف با بی توجهی، ادوات صید ترال را در دریا به حرکت در می‌آورند و همه تورهای صیادان سنتی را از بین می‌برند.
صلاحی ادامه داد: این شناورها علاوه براستفاده از ترال از تورهای رکاسی (اعماقی ) نیز که تخریب کننده ذخایر آبزیان است، استفاده می‌کنند.
این صیاد گفت: روزانه تعداد زیادی از گرگور" نوعی قفس انتظاری صید ماهی از جنس سیم " که صیادان با هزاران مشقت و تسهیلات بانکی تهیه و برای صید در دریا ریخته‌اند، در صیدگاه به وسیله ادوات ترال شناورهای بزرگ تخریب می‌شود.
ضرورت برخورد قاطع و پیشگیرانه با ترال
وی اظهارداشت: تداوم استفاده از روش صید غیرمجاز ترال و عدم برخورد با این شیوه، نابودی زیستگاه‌ها و منابع آبزی را دربرداشته است و باعث شده تا میزان صید تا حد قابل توجهی کاهش یابد.
صلاحی گفت: در حالی که برای خرید گرگور و ادوات و تجهیزات صیادی از تسهیلات بانکی استفاده کردم، به علت کاهش صید قادر به باز پرداخت اقساط بانکی خود نیستم.
این صیاد بیان کرد: به علت عدم حمایت و برخورد نکردن بموقع ارگان‌های ذی ربط وقتی با شناورهایی که در حال صیدترال غیرمجاز هستند، درگیر می‌شویم و به نهادهای مربوطه گزارش می‌کنیم به جای اینکه از ما حمایت کنند ما را محکوم کرده و حتی شناورهای متخلف توقیف شده را آزاد می‌کنند.
صلاحی گفت: با وجود اینکه پایگاه بسیج دریایی در تعاونی صیادان این بندر تشکیل و راه‌اندازی شده‌است اما هنوز نتوانستیم از این ظرفیت در برابر شناورهای متخلف نفعی ببریم.
وی گفت: صیادان به علت کاهش ذخایر صید در صیدگاه‌های این شهرستان ناچارند به جای صید در آب‌های ساحلی با پیمایش ده‌ها کیلومتری در دریا طی چندین روز با مصرف سوخت بیشتر برای دستیابی به صید مناسب، راهی آب‌های دور شوند.
وی گفت: به دلیل هزینه‌های زیاد سوخت و سایر هزینه‌ها و خطرات زیاد آن، این اقدام هم جوابگوی نیاز معیشت صیادان بومی نیست و بسیاری از صیادان بیکار شده‌اند و به دنبال مشاغل دیگری رفتند.
دیگر صیاد گناوه‌ای گفت: صیادی یکی از مشاغل اصلی مردمان ساحل نشین این دیار است که به علت کاهش ذخایر آبزیان دریایی ناشی از صید غیرمجار ترال دیگر مقرون به صرفه نیست.
منوچهر عبدالهی افزود: صیادانی که تنها شغل و درآمد خود را از صید گونه‌های دریایی بدست می آورند، بیشترین صدمه را از این صید غیرقانونی دیدند.
وی گفت: تداوم این روند باعث شده تا تعداد لنج‌ها و قایق‌های صیادی به دلیل نبود آبزیان و صید مناسب روز به روز کاهش یابد و آینده امنیت شغلی آنان را دچار مشکل جدی کند.
عبداللهی بیان کرد: بارها موضوع صید ترال را به نهادهای مرتبط گزارش کرده‌ایم اما نتیجه‌ای حاصل نشده‌است و همچنان تداوم دارد.
مدیرعامل تعاونی صیادان گناوه گفت: سال‌ها است که صیادان شهرستان مشکلات خود را از جمله در زمینه صیدغیرمجاز ترال بیان می‌کنند و در خبرگزاری ها نیز چندین گزارش منتشر شده‌است اما به رغم وعده پیگیری مسئولان، اقدام و برخورد عملی در این زمینه دیده نمی‌شود.
عبدالله بویراتی افزود: صید ترال به وسیله تور کف دریا را جارو می‌کند و نه تنها نسل آبزیان را از بین می‌برد، بلکه باعث آشفتگی و برهم خوردن توازن در زندگی دریایی شده‌است.
وی بیان کرد: صیادان شناورهایی که در آب‌های خلیج فارس با شیوه مخرب ترال آبزیان ریز و درشت را صید می‌کنند علاوه بر از بین بردن نسل آبزیان موجب تخریب ادوات صیادی و گرانی ماهی در بازار نیز شده‌اند.
مدیرعامل تعاونی صیادان ادامه داد: در شیوه صید ترال با استفاده از تورهای ریزبافت و به صورت کف روب، نوزاد ماهی‌ها و دیگر حیوانات دریایی نیز به دام می افتند و زیستگاه آبزیان نیز تخریب می‌شود.
بویراتی بیان کرد: در حالیکه زمان مجاز استفاده از صید ترال در سال ۴۵ روز است اما شاهدیم که در طول سال این شیوه مخرب تداوم یافته و تعطیلی ندارد.
مدیرعامل تعاونی صیادان گناوه با ابراز تاسف از عدم برخورد مسئولان ذیربط با شناورهایی که اقدام به صید ترال می‌کنند گفت: چه مرجعی باید جوابگوی درخواست و پیگیری‌های بر حق صیادان این شهرستان باشد.
وی گفت: در این زمینه مکاتبه و پیگیری‌های فراوانی با مسئولان ذیربط استان بوشهر و شهرستان گناوه صورت گرفته است اما هنوز هیچ برخوردی با شناورهای متخلف صورت نگرفته است و روز به روز فعالیت این شناورها در حوزه صیدگاه‌های شهرستان بیشتر شده‌است.
وی خسارت ناشی از صید ترال بر صیادان شهرهای شمالی استان بوشهر را که بهترین زیستگاه آبزیان دریایی در این استان است را جبران ناپذیر دانست و گفت: تداوم این روند صید سنتی را در گناوه در معرض خطر و نابودی قرار داده است.
بویراتی بیان کرد: تنها راه حمایت از صیادان منطقه و حفاظت از ذخایر دریایی ممانعت جدی از فعالیت شناورهای متخلف و جریمه سنگین که از روش صید ترال استفاده می‌کنند، است.
مدیرعامل تعاونی صیادان گناوه گفت: اگر جامعه صیادی این شهرستان بیکار شوند، صدها خانواده که از این حرفه امرار معاش می‌کنند در تنگنای شدید معیشتی قرار خواهند گرفت.
وی یادآورشد: تعداد ۱۳۰ قایق و ۲۰ لنج صیادی با جمعیت حدود ۲ هزار صیاد در این شهرستان فعال و در امر صید مشغول هستند.
همکاری جامعه صیادی برای ریشه کنی ترال نیاز است
رئیس شیلات گناوه گفت: واحد گشت حفاظت منابع آبزیان شیلات استان بوشهر بطور مستمر، تمام صیدگاه‌ها را بجز در مواقعی که دریا متلاطم و مواج شدید پایش و بررسی می‌کند و به شناورهای در حین صید، توصیه و تذکرات لازم می‌دهد.
مهدی ابراهیمی افزود: علاوه بر واحد گشت منابع آبزیان شیلات استان بوشهر، شناورهای گشت سپاه منطقه بهرگان امام حسن دیلم نیز در برخورد با متخلفان صیدغیرمجاز ترال برخورد می‌کنند.
وی اظهارکرد: باتوجه به وسیع بودن و گستردگی دریا و توفانی شدن دریا، امکان برخورد و نظارت مداوم در زمینه برخورد با متخلفان وجود ندارد و در این ارتباط همکاری جامعه صیادی ضروری است.
ابراهیمی گفت: ناخدایان و ملوانان شناورهای صیادی باید باور داشته باشند که استفاده از سیدغیرمجاز ترال، ذخایر آبزیان دریایی را از بین می‌برد و نباید در این میان عده‌ای تخلفاتی در این زمینه انجام دهند.
رئیس شیلات گناوه گفت: گشت شیلات در صورت مشاهده تخلف صیادان در استفاده از صیدغیرمجاز ترال، آنان را ۳ ماه از صید محروم و جریمه نقدی می‌کند.
شهرستان ساحلی گناوه در شمال استان بوشهر واقع است