دام‌های عشایر شکار دلالان می‌شوند؛ دولت دست به جیب شد

کاهش بارش‌ها امسال مراتع استان خراسان رضوی را با فقر علوفه همراه کرده و لذا این کمبود علوفه دام‌های عشایر را با گرسنگی روبرو کرده است.

ازآنجاکه عشایر مجبور شدند امسال بخش اعظمی از علوفه مورد نیاز را به صور دستی خریداری کنند لذا گرانی علوفه و رسیدن قیمت جو و یونجه به کیلویی ۷ هزار تومان موجب شده تا از تاب‌آوری عشایر کاسته شود  و آن‌ها مجبور شوند تا دام‌های زنده و مولد خود را به بهای ناچیزی به دلالان بفروشند.

ازآنجاکه عشایر توان خریداری علوفه و انباشت آن را ندارند لذا بسیاری از آن‌ها حاضر شدند تا دام مولد را به هر قیمتی که شده به فروش برسانند و لذا این موضوع به هجوم دلالان در بازار خرید دام  منتج شده تا  از این آب گل‌آلود گوسفندی برای خود شکار کنند.

پرواربندی به‌صرفه نیست

حسین رادکان یکی از پرورش‌دهندگان گوسفند در منطقه چناران می‌گوید:  فصل بهار و تابستان هرساله دامداران عشایر علوفه و خوراک موردنیاز دام را در شرایط چرا تأمین می‌کردند اما امسال در فصل بهار هم از این مزیت برخوردار نبودیم.

وی بابیان اینکه دام‌ها را باید دستی تعلیف کنیم و از طرفی قیمت علوفه بسیار گران است اظهار می کند: از این بابت پرواربندی دام آن‌هم با این قیمت‌ها به‌هیچ‌وجه صرفه اقتصادی ندارد.

این پروار کننده دام سبک بابیان اینکه امسال مراتع بسیار ضعیف و تولید علوفه بسیار ناچیز بود به ما می‌گوید: عشایر هرسال ته چرای کشاورزان را خریداری می‌کردند، امسال هم نسبت به‌پیش خرید ته چرا اقدام کردند اما قیمت‌ها بسیار بالا بود و نسبت به پارسال چند برابر شده است.

وی تاکید می کند: خشک‌سالی سبب شده تا امسال علوفه‌ای در ته چرای کشاورزان نباشد زیرا که ته چرا بسیار ضعیف است و یا اصلاً چیزی برای تغذیه دام وجود ندارد.

رادکان با اشارهخ به این موضوع که بسیاری از دامداران به‌ویژه عشایر بره‌های نارس خود را به فروش رسانند به ما می گوید: هر رأس دام حداقل روزانه بیش از یک کیلو ۴۰۰ گرم نهاده مصرف می‌کند لذا با این قیمت‌ها نگاه‌داشتن گوسفند و پرواربندی آن هیچ توجیهی ندارد.

وی بابیان اینکه متأسفانه دلالان از این فرصت استفاده کرده و دام زنده را به کیلویی ۳۸ تا ۴۰ هزار تومان خریداری می‌کنند می‌افزاید: با این قیمت‌ها، بسیاری از پرواربندها ترجیح دادند تا دام خود را کشتار کنند.

کمبود علوفه

مدیرکل امور عشایر خراسان رضوی کمبود علوفه و مشکلات عشایر برای تغذیه دام‌هایشان را تائید کرده و به ما می‌گوید: مراتع که درگذشته ۵۰ درصد علوفه دام عشایر را تأمین می‌کردند اکنون با شرایط حال حاضر ( فقر مراتع ) به کمتر از ۱۰ درصد رسیده است و عشایر چاره‌ای جزء تعلیف دستی دام ندارند.

محمد نبوی اظهار می‌کند: از سوی دیگر با توجه به کمبود علوفه و گرانی نهاده در بازار و توان مالی اندک، عشایر را با مشکلات جدی مواجه کرده است.

وی تاکید می‌کند: پدیده خشک‌سالی به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم بر دام‌پروری اثر گذاشته است و عمده اثرات مستقیم خشک‌سالی هم بر روی تضعیف شدید پوشش گیاهی مراتع  مشهود است.

مدیرکل امور عشایر خراسان رضوی مشکل تأمین آب شرب دام و افزایش هزینه آن، گسترش ارسال بره‌های پروار نشده به کشتارگاه، کاهش بهره‌وری در مدیریت گله به‌واسطه ناتوانی اقتصادی عشایر، اجبار به حذف بره‌های ماده به‌عنوان دام مولد و تعدد مهاجرت‌های جبری عشایر به حاشیه شهرها را از دیگر تبعات و خسارات خشک‌سالی در زندگی عشایر بر می شمارد.

نبوی بابیان اینکه کمبود علوفه بر روی سلامت دام سبک نیز اثرگذار بوده است اظهار می‌کند: این امر آثاری منفی بر تولیدمثل دام مولد و ارزش اقتصادی کل دام‌پروری دارد.

وی، فقر شدید مراتع و الزام تغذیه دستی دام‌ها، نیاز شدید به انواع علوفه و نهاده، زیان اقتصادی شدید خانواده‌های عشایر این استان به دلیل افزایش سرسام‌آور هزینه‌ها هم‌زمان با کاهش ارزش دام در بازار مصرف را یکی از مشکلات این جامعه عنوان کرده و می افزاید: عرضه و تقاضای نامتوازن، افت کیفیت علوفه مرتعی، گرانی انواع نهاده‌های دامی و بدهی سنگین عشایر ناشی از اجبار آن‌ها به تهیه مقدار غیرمتعارف انواع نهاده‌های دامی با نرخ سنگین تنها بخشی از پیامدهای خسارت‌بار خشک‌سالی بر کار وزندگی عشایر خراسانی است.

خرید دام زنده توسط دولت

مدیرکل امور عشایر استان خراسان رضوی بابیان اینکه دولت برای حمایت از عشایر آستین همت را بالا زده است در گفت‌وگو با بازار اظهار می‌کند: در راستای حمایت از تولیدکنندگان عشایر، خرید دام عشایر باهدف جلوگیری از ضرر و زیان اقتصادی جامعه عشایری، جبران خسارت خشک‌سالی وارده، انباشت دام و کمبود علوفه مرتعی و جلوگیری از عرضه دام توسط عشایر باقیمت‌های نازل به بازار و حذف دلال‌ها و واسطه‌ها به مرحله اجرا درآمده است.

محمد نبوی اذعان می‌کند: از همین رو طرح خرید تضمینی دام زنده با پیگیری‌های سازمان امور عشایر ایران و بر اساس تصویب در شورای قیمت‌گذاری اجرایی شده و دام زنده عشایر توسط شرکت پشتیبانی امور دام خریداری می‌شود.

وی اذعان می‌کند: بر اساس اعلام سازمان امور عشایر ایران و برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته ،  تعداد ۱۰۰ هزار دام جهت خرید تضمینی دام عشایر به خراسان رضوی اختصاص‌یافته  که در استان روزانه بین ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ رأس دام تحویل شرکت پشتیبانی امور دام خواهد شد.

مدیرکل امور عشایر استان خراسان رضوی وی هم‌چنین بابیان اینکه همچنین در قبال تحویل هر یک کیلوگرم دام زنده، سه کیلوگرم جو با نرخ دولتی تحویل عشایر خواهد شد.  اظهار می‌کند: دام زنده به قیمت هر کیلوگرم ۴۵۰ هزار ریال و به‌صورت ترکیبی  شامل گوسفند بره،  بز، میش و بزغاله خواهد بود.

وی تاکید کرد: البته عشایر می‌بایست برای فروش دام  ، قبلاً دام خود را پلاک گذاری یا هویت بخشی نموده باشند و همچنین برگ شناسایی تردد داشته باشند.

اعتراض‌ها ادامه دارد

باوجوداینکه نرخ خرید تضمینی دام زنده باهدف حمایت از عشایر به اجرا گذاشته‌شده و بسیاری از عشایر را از دام دلالان رهایی می‌بخشد اما هنوز هم برخی از تولیدکنندگان به قیمت ۴۵ هزار دام درازای هر کیلو معترض هستند و هم‌چنین اذعان می‌کنند که این خرید مشکلی از آن‌ها را حل نمی‌کند زیرا هزینه تولید بسیاری افزایش‌یافته است.

گفتنی است بیش از ۱۰ درصد دام سبک استان مربوط به عشایر است و ۱۵ درصد تولیدات گوشت قرمز استان  خراسان رضوی بالغ‌بر ۱۲ هزار تن را این جامعه مولد تولید می‌کند.

عشایر خراسان رضوی با ۷۱۴۵ خانوار به همراه ۹۹۵هزار واحد دامی نقش بسزایی در امنیت غذایی ایفا می‌نمایند و علاوه بر آن ۱۸ هزار تن محصولات دامی ازجمله فرآورده‌های لبنی ، پشم توسط آن‌ها در استان تولید می‌شود.