کالا از طریق ترکمنستان به این سه کشور میرود، آنجا بار تخلیه و یا با تغییر بارنامه به تاجیکستان میروند. چراکه ترکمنستان تنها بارهایی که به مقصد تاجیکستان باشد را متوقف میکند ولی میتوان از طریق این کشور به دیگر کشورهای همسایه ترانزیت داشت.
محمدحسن روشنک در مورد وضعیت تجارت ایران با تاجیکستان با توجه به ناآرامیهای افغانستان اظهار کرد: تجارت ما با تاجیکستان پیش از ناآرامیهای اخیر در افغانستان هم چندان از طریق این کشور انجام نمیشد، کالاهایی که به تاجیکستان میروند از طریق سه کشور همسایه این کشور قرقیزستان، ازبکستان و قزاقستان انجام میشود. کالا از طریق ترکمنستان به این سه کشور میرود، آنجا بار تخلیه میشود و یا با تغییر بارنامه به تاجیکستان میروند. چراکه ترکمنستان تنها بارهایی که به مقصد تاجیکستان باشد را متوقف میکند ولی میتوان از طریق این کشور به دیگر کشورهای همسایه ترانزیت داشت.
وی افزود: پیش از این هم ناامنی در افغانستان وجود داشت و هیچ بازرگانی ریسک این ناامنی را نمیپذیرفت، خیلی کم کالاهایی که با کامیون به تاجیکستان میرفتند از خاک افغانستان رد میشدند. برای مثال ما مجبور بودیم پنبه را از طریق افغانستان به ایران بیاوریم اما این موارد زیاد نبودند. مسیر افغانستان مسیر مناسبتری است و زمان و هزینه کمتری میگیرد اما ناامنی موجود در افغانستان باعث استفاده از مسیر دیگر کشورها شد. بنابراین اتفاقات افغانستان تاثیر چندانی بر تجارت ایران و تاجیکستان نخواهد داشت.
روشنک خاطرنشان کرد: مشکل ما در مورد تجارت با تاجیکستان مشکلات موجود بین این کشور و ترکمنستان است، این هم مشکلی نیست که وزارت خارجه ما بتواند آن را حل کند چراکه این مسئله بین دو کشور ترکمنستان و تاجیکستان است. امیدواریم کشورهای دیگر بتوانند با پادرمیانی این مشکل را حل کنند. این مشکل علاوه بر تاجیکستان و ترکمنستان برای دیگر کشورهای همسایه نیز خسارت ایجاد میکند.
رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و تاجیکستان در مورد آمار روند صادراتی ایران به این کشور گفت: در پنج ماه گذشته آمار صادراتی ما به تاجیکستان نسبت به مدت مشابه سال گذشته به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کرده است ولی این آمار در آمار گمرک نمیآید چراکه از طریق سه کشور یاد شده انجام شده است. بنابراین آمار رسمی وجود ندارد و ما آمار صادرات به تاجیکستان را از طریق کالاهایی که در تاجیکستان مصرف میشود و از بازرگانان که به این کشور صادرات دارند میگیریم، بنابراین به صورت غیر رسمی میتوان گفت صادرات ما به تاجیکستان حدود 20 تا 25 درصد افزایش داشته است.
وی همچنین در پاسخ به سوالی در مورد وضعیت مرزهای ایران و افغانستان بیان کرد: ما در مرزهای خود هیچ مشکلی نداریم، تجارت در مرز ایران و افغانستان برای مثال مرز دوغارون میتواند انجام شود و حتی میتوان گفت وضعیت نظم و انضباط از قبل هم بهتر است اما مشکل در داخل افغانستان است، به هرحال تحولات عظیمی در این کشور ایجاد شده و صاحبان مالالتجاره نگران هستند، در هرات و کابل بازرگانان هنوز به طور جدی وارد بازار نشدهاند، بانکها کار خود را شروع نکردهاند و گردش مالی با چالش جدی مواجه است. کمبود تجاری ما با افغانستان ارتباطی با مسائل مرزی و گمرکات ندارد. به نظر میرسد به زودی این مشکلات رفع شود تا تجارت ایران و افغانستان و همینطور ترانزیت از ایران به این کشور به حالت عادی برسد من فکر میکنم تا 10 روز آینده این اتفاق بیافتد و کسری تبادلات تجاری که در این مدت ایجاد شده هم جبران شود.