سیگنال‌‌‌های قیمتی در کنار بسترسازی برای رونق معاملات، اگر بازار صادراتی را نیز در بر بگیرد، برای اولین بار در تاریخ بازارهای رسمی در کشور، یک کالا از گواهی سپرده یا عرضه فیزیکی تا صادرات رسمی از بستر یک بورس کالایی عبور می‌کند؛ رخدادی که به مرور زمان اثرگذاری آن را در حمایت از تولید مشاهده خواهیم کرد. این در حالی است که همبستگی قراردادهای مشتقه و بازار صادراتی، ابزار غیر‌قابل انکار معاملاتی خواهد بود که از غالب ریسک‌‌‌های مرسوم در بازارهای مالی با محوریت ابزارهای معاملاتی مختلف مالی عبور کرده است و می‌تواند الگوی برجستهای برای سایر بازارها باشد.
بسته سیاستی حمایت از زعفران از دیگر ویژگی‌‌‌های مثبتی است که می‌تواند بر معاملات زعفران اثرگذار باشد، آن‌‌‌هم در شرایطی که بستر حمایت از صادرات آن از مسیر بورس کالای ایران عبور می‌کند. این ویژگی نکته برجستهای است که در این بسته حمایتی به آن اشاره شده است؛ اگرچه اجرایی‌‌‌شدن آن نیازمند سازوکار پیچیده‌‌‌ای نیست و ملزومات آن هم‌‌‌اکنون در بورس کالا وجود دارد. این تصمیم را باید در کنار کاهش احتمالی حجم تولید زعفران امسال مورد بررسی قرار داد، آن‌‌‌هم در وضعیتی که بخشی از بدنه کشاورزی برای مقابله با اثرات خشکسالی به این قبیل حمایت‌‌‌ها نیاز دارد.
بسته سیاستی حمایت از زعفران
وزیر جهاد کشاورزی تصویب نامه شورای «قیمت‌گذاری و اتخاذ سیاستهای حمایتی محصولات اساسی کشاورزی» در زمینه «بسته سیاستی حمایت از زعفران» را ابلاغ کرد که در بند پنجم این تصویب‌نامه به منظور ایجاد مشوق برای صادرکنندگان زعفران آمده است: نخست، «با صادرات زعفران از طریق رینگ صادراتی بورس کالای ایران، مازاد ارزش فروش هر کیلوگرم محصول زعفران از یک‌هزار یورو از تعهد ارزی معاف است»؛ دوم، «با صادرات زعفران در صورت خریداری و ترخیص کالا از طریق بازار گواهی سپرده کالایی در بورس، ۵۰درصد مازاد ارزش فروش هر کیلوگرم محصول زعفران از یک‌هزار یورو از تعهد ارزی معاف است.»
به گزارش کالاخبر، سیدجواد ساداتی‌نژاد در نامه‌‌‌ای به وزارتخانههای امور اقتصادی و دارایی؛ صنعت، معدن و تجارت و امور خارجه؛ سازمان برنامه و بودجه کشور؛ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و بانک کشاورزی، تصویب‌نامه شورای «قیمت‌گذاری و اتخاذ سیاستهای حمایتی محصولات اساسی کشاورزی» در زمینه «بسته سیاستی حمایت از زعفران» را ابلاغ کرد.
متن تصویب‌نامه شورای «قیمت‌گذاری و اتخاذ سیاستهای حمایتی محصولات اساسی کشاورزی» به این شرح است: شورای قیمت‌گذاری و اتخاذ سیاستهای حمایتی محصولات اساسی کشاورزی در جلسه مورخ بیست‌‌‌ونهم شهریورماه ۱۴۰۰ به استناد مفاد قانون اصلاح قانون تضمین خرید محصولات اساسی کشاورزی بسته سیاستی حمایت از زعفران را به شرح ذیل تصویب کرد:
۱) قیمت خرید حمایتی زعفران نوع نگین صادراتی تولیدی کشاورزان در سال‌جاری به ازای هر کیلوگرم ۲۰۵میلیون ریال تعیین می‌شود. این قیمت، نرخ پایه زعفران نگین صادراتی بوده و مجری خرید حمایتی مجاز است متناسب با شرایط بازار نسبت به افزایش آن اقدام کند.
۲) شرکت مادرتخصصی حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی مکلف است از طریق صندوق‌های حمایت از توسعه بخش کشاورزی (به عنوان مجری خرید زعفران) نسبت به خرید حمایتی صرفا با هدف صادرات و توسعه بازار خارجی زعفران اقدام کند.
۳) بانک مرکزی مکلف است از طریق بانک‌های عامل نسبت به تامین مبلغ ۱۰هزار میلیارد ریال تسهیلات با نرخ ۸درصد و دوره بازپرداخت ۱۸ماهه برای مجریان خرید حمایتی زعفران اقدام کند.
تبصره یک: در صورت نیاز، تسهیلات پیش‌بینی‌شده تا سقف ۵۰هزار میلیارد ریال با تصویب شورای قیمت‌گذاری و اتخاذ سیاستهای حمایتی محصولات اساسی کشاورزی قابل افزایش است.
تبصره ۲: وزارت جهاد کشاورزی موظف است مابه‌‌‌التفاوت سود تسهیلات موضوع این بند را از محل منابع قانونی در اختیار پرداخت کند.
تبصره ۳ : بانک‌های عامل موظفند کالای خریداری‌شده از کشاورزان و تحویلی به انبارهای مجری خرید زعفران را زیر کلید برده و به عنوان تضمین وثایق موردنیاز برای تسهیلات دریافتی قبول کنند.
۴) بانک کشاورزی موظف است نسبت به تامین مبلغ ۵هزار میلیارد ریال تسهیلات با نرخ ۸درصد و دوره بازپرداخت ۱۸ماهه برای اتحادیههای تعاونی روستایی و تولیدی سراسر کشور به‌منظور خرید حمایتی زعفران تولیدی سال‌جاری با هدف صادرات اقدام کند.
تبصره: وزارت جهاد کشاورزی موظف است مابه‌‌‌التفاوت سود تسهیلات موضوع این بند را از محل منابع قانونی در اختیار پرداخت کند.
۵) صادرکنندگان زعفران از مشوق‌های زیر برخوردار می‌شوند:
الف) با صادرات زعفران از طریق رینگ صادراتی بورس کالای ایران، مازاد ارزش فروش هر کیلوگرم محصول زعفران از یک‌هزار یورو از تعهد ارزی معاف است.
ب) با صادرات زعفران در صورت خریداری و ترخیص کالا از طریق بازار گواهی سپرده کالایی در بورس، ۵۰درصد مازاد ارزش فروش هر کیلوگرم محصول زعفران از یک‌هزار یورو از تعهد ارزی معاف است.
ج) صادرکنندگان می‌توانند با ارز حاصل از صادرات زعفران نسبت به واردات نهاده‌ها و محصولات کشاورزی با تایید وزارت جهاد کشاورزی اقدام کنند.
۶) وزارت جهاد کشاورزی مکلف است با همکاری وزارتخانههای امور خارجه، امور اقتصادی و دارایی و صنعت، معدن و تجارت نسبت به اخذ تخفیف تعرفه‌‌‌ای برای صادرات زعفران به کشورهای طرف عمده تجاری با جمهوری اسلامی ایران اقدام کند.
۷) به منظور ارتقای ضریب مکانیزاسیون و استفاده از فناوری‌های نوآورانه در زنجیره ارزش زعفران، وزارت جهاد کشاورزی مکلف است از محل منابع موضوع بند «الف» تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۱۴۰۰ و سایر منابع قانونی در اختیار، نسبت به تامین تسهیلات موردنیاز تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران زنجیره ارزش زعفران اقدام کند.
۸) شرکت مادرتخصصی حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی مکلف است حداکثر تا پایان سال ۱۴۰۰ نسبت به تشکیل صندوق حمایت از توسعه صنعت زعفران با مشارکت تمام اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در زنجیره ارزش زعفران اقدام کند.
تبصره یک: وزارت جهاد کشاورزی مکلف است با استناد به ماده ۱۲ قانون تشکیل وزارت جهاد کشاورزی و ماده ۱۷ قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی از طریق فروش بخشی از املاک و دارایی سازمان جهاد کشاورزی استان‌های خراسان‌‌های رضوی، جنوبی و شمالی نسبت به تامین سهم دولت تا سقف ۴۹درصد به مبلغ ۵۰۰میلیارد ریال اقدام کند.
تبصره ۲: وزارت جهاد کشاورزی برای مشارکت تمامی کشاورزان تولیدکننده زعفران در استان‌های خراسان رضوی، جنوبی و شمالی نسبت به تامین یارانه سهم هر کشاورز (به ازای هر نفر یک‌میلیون ریال) در تشکیل صندوق حمایت از توسعه صنعت زعفران، به میزان حداکثر ۲۰۰میلیارد ریال از محل منابع پیش‌بینی‌شده در قانون بودجه سال ۱۴۰۰ اقدام کند.
تبصره ۳: سود سهم دولت حاصل از انجام عملیات موضوع این مصوبه به عنوان افزایش سرمایه دولت در همان صندوق منظور می‌شود.
تبصره ۴: صندوق حمایت از توسعه صنعت زعفران موظف است، پس از تشکیل نسبت به مدیریت بازار و کل زنجیره ارزش زعفران از سال ۱۴۰۱ اقدام کند.
۹) وزارت جهاد کشاورزی مکلف است سند راهبردی توسعه زنجیره ارزش زعفران را حداکثر ظرف مدت یک‌‌‌ماه تدوین و برای تصویب به دبیرخانه شورای قیمت‌گذاری و اتخاذ سیاستهای حمایتی محصولات اساسی کشاورزی ارائه کند.
۱۰) دبیرخانه شورای قیمت‌گذاری و اتخاذ سیاستهای حمایتی محصولات اساسی کشاورزی با همکاری شرکت مادرتخصصی حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی و اتحادیههای تعاونی روستایی و تولیدی سراسر کشور مکلف است حداکثر ظرف مدت یک هفته از ابلاغ این مصوبه، دستورالعمل خرید حمایتی انواع و درجات مختلف زعفران را تهیه کند تا از سوی رئیس شورا و وزیر جهاد کشاورزی ابلاغ شود.