امسال استان با تولید بیش از یک میلیون و ۲۷۰ هزار تن سیب بازهم رکورد تولید این محصول در کشور را زد اما شرایط آب و هوایی و وزش باد و تنش‌های اقلیمی موجب شد حدود یک سوم از محصول سیب درختی تولیدی به زیر درختی یا همان سیب صنعتی تبدیل شود.
تنها ۸ درصد ارزش ریالی سیب تولیدی استان مربوط به سیب صنعتی بوده، که به لحاظ میزان تولید قابل توجه و برداشت در فاصله زمانی محدود، این موضوع موجب تراکم تولید سیب صنعتی در مراکز خرید این محصول شده و گاهی تأخیر در جذب این محصول توسط واحدهای صنعتی استان که تنها محل جذب و فرآوری این محصول در استان هستند موجب انباشت مقطعی این محصول و سوء استفاده برخی از واسطه‌ها و دلالان با خرید و احتکار در کنار جاده‌ها به امید فروش به قیمت بالاتر به کارخانه‌های صنایع تبدیلی می‌شود که این امر موجب ایجاد مناظر نامناسب درحاشیه جاه‌ها و باغات استان می‌شود.
در حال حاضر امرارمعاش بیش از ۶۰ هزار خانوار روستایی و شهری در استان به صنعت سیب‌درختی وابسته است، ۱۰ هزار نفر نیز به‌صورت غیرمستقیم پس از تولید در امر برداشت، بسته‌بندی فروش، صادرات و سایر بخش‌های مرتبط با این محصول فعالیت می‌کنند.
خرید تضمینی سیب صنعتی که از ۶ آبان ماه آغاز و ۱۰ روز نیز از مهلت قانونی اعلام شده نیز دوباره تمدید هم شد، بخشی از سیب‌ها از باغداران خریداری شد و بخشی دیگری از سیب‌ها به دلیل نقش دلالان و واسطه‌ها در کنار جاده‌ها انبار شد و این امر به سوژه برخی رسانه‌ها در فضای مجازی و استان تبدیل شد.
صادرات ۱۵۰ هزار تنی سیب درختی از آذربایجان غربی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی در خصوص آخرین وضعیت صادرات این محصول گفت: از آغاز فصل برداشت سیب درختی از سطح ۶۰ هزار و ۴۶۵ هکتار باغ بارور سیب استان، تا کنون ۱۵۰ هزار تن از این محصول از طریق گمرکات استان به کشورهای همسایه خارجی از قبیل افغانستان، پاکستان، عراق، تاجیکستان، ازبکستان، لیبی و.. صادر شده و این روند همچنان ادامه دارد.
اکبر کرامتی با بیان اینکه آذربایجان غربی با وجود رکورد زنی سالانه در زمینه تولید سیب در بخش صادرات با مشکلات زیادی مواجه می‌شود، افزود: کمبود ناوگان یخچال دار، سورت و بسته بندی، تعهد ارزی و مسائل و مشکلات سیاسی پیش روی کشورهای بازار هدف سیب استان بخشی از این مشکلات هستند.
کرامتی با اشاره به صادرات روزانه بیش از یک هزار و ۲۰۰ تا یک هزار و ۵۰۰ هزار تن سیب درختی از گمرکات استان، اضافه کرد: بحث برند سازی در موضوع صادرات و ایجاد زیرساخت‌های صادراتی از موارد مهم در انجام صادرات است که توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل به‌ویژه حمل‌ونقل هوایی در استان می‌تواند به رونق اقتصادی و افزایش صادرات در بخش کشاورزی کمک قابل توجهی کند.
وی یادآور شد: استفاده از روش‌های نوین بسته بندی و سورتینگ محصولات کشاورزی و مواد غذایی نقش بسزایی در بازاریابی و فروش محصولات و به خصوص صادرات آن دارد و نبود صنعت سورت و بسته بندی مناسب از مهمترین مشکلات پیش روی صادرات محصولات و صنعت کشاورزی آذربایجان‌غربی است.
لزوم تسریع در روند صادرات سیب از آذربایجان غربی به خارج کشور
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی اضافه کرد: در حال حاضر مشکل اصلی در سر راه صادرات سیب درختی مربوط به افزایش هزینه حمل و نقل صادرات سیب به کشورهای همسایه و خارجی است که صادرات کنندگان را دچار مشکل می‌کند.
وی با بیان اینکه به فاسد پذیر بودن سیب حمل‌و نقل سیب باید از طریق کامیون‌های یخچال دار انجام شود، افزود: با توجه با اینکه قیمت ارز کاهش یافته است و کرایه حمل و نقل سه برابر افزایش یافته است صادرات سیب برای تجار در این بازه زمانی دیگر صرفه اقتصادی نداشته و صادرکننده دیگر رغبتی به امر ندارد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی با بیان اینکه در حال حاضر با فرصت اندک سه‌ماهه برای صادرات سیب‌های انبارشده در سردخانه‌های استان مواجه هستیم، گفت: باید در این فرصت اندک با حل موانع صادراتی به همراه اعمال تشویق‌ها و نیز جوازهای لازم صادرات سیب روان‌سازی شود چراکه در صورت بی‌توجهی در ماه‌های آتی با مشکل جدی مواجه می‌شویم.
وی در خصوص مشکلات سیب صنعتی در استان نیز گفت: خبر امیدوار کننده در سال جاری خرید سیب صنعتی به صورت تضمینی توسط دولت بود که این طرح توانست بخشی از مشکلات سال های گذشته را جبران کند و با تمهیدات انجام شده در زمان خرید تضمینی سیب صنعتی بیش از ۴۱ هزار تن توسط سازمان تعاون روستایی خریداری شد و بیش از ۶۰ هزار تن نیز توسط کارخانجات استان‌های دیگر و از جمله آستان قدس رضوی خریداری شد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی اضافه کرد: ۹۲ درصد ارزش ریالی سیب تولیدی در استان مربوط به سیب درجه یک و دو بوده و فقط هشت درصد آن مربوط به سیب صنعتی است.
حذف عوارض گمرکی صادرات سیب به عراق و ازبکستان
هر چند مشکلات سیب صنعتی صادرات این محصول استراتژیک در استان را به حاشیه برد اما خبر خوبی که امیدها را برای حل مشکلات صادرات سیب استان زنده کرد حذف عوارض گمرکی صادرات سیب به برخی کشورها بود.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی آذربایجان غربی در این زمینه با اشاره به برداشته شدن عوارض گمرکی صادرات سیب به شمال عراق افزود: پیش از این برای صادرات هر کیلو سیب درختی، گمرک عراق ۱۰ هزار تومان عوارض گمرکی دریافت می‌کرد که این تعرفه حذف شده است.
بهنام تاج‌الدینی افزود: دولت عراق در برخی محصولات کشاورزی برای حمایت از کشاورزان، عوارض گمرکی را لغو می‌کند و همه ساله از ۲۵ آذر ماه این عوارض لغو می‌شد اما امسال از ۱۵ آبان ماه لغو شده است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه کشور ازبکستان نیز تعرفه صادرات سیب را لغو کرده است، افزود: برای حذف تعرفه گمرکی سیب آذربایجان‌غربی به سایر کشورها نیز نیاز مند توسعه دیپلماسی و رایزنی اقتصادی هستیم.
یکی از راهکارهای رونق اقتصادی در بخش کشاورزی تولید محصولات فرآوری شده است امروز ذائقه بازارهای جهانی با سال های گذشته فرق کرده تولید محصولات فرآوری سیب می‌تواند یکی از اقدامات تأثیرگذار برای جلوگیری از مشکلات این بخش باشد.
جلوگیری از فساد میوه به عنوان یکی از روش‌های نگهداری میوه، افزایش ارزش افزوده محصول، افزایش زمان ماندگاری محصول، قابلیت صادرات، کاهش ضایعات محصولات کشاورزی، امکان حمل و نقل آسان محصول از جمله مزیت‌های چیپس میوه به شمار می‌رود.
ضرورت راه اندازی واحدهای تولید چیپس میوه سیب درختی در استان
مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی نیز با بیان اینکه ۸ واحد تولید چیپس میوه در استان با ظرفیت تولید سالانه ۶ هزار و ۵۰۰ تن فعالیت می‌کنند، گفت: جلوگیری از فساد میوه به عنوان یکی از روش‌های نگهداری میوه، افزایش ارزش افزوده محصول، افزایش زمان ماندگاری محصول، قابلیت صادرات، کاهش ضایعات محصولات کشاورزی، امکان حمل و نقل آسان محصول از جمله مزیت‌های چیپس میوه به شمار می‌رود.
محمد دمکری ادامه داد: آذربایجان غربی در زمینه تولید و عرضه چیپس میوه از ظرفیت بزرگی برخوردار است و با توجه به اینکه قطب تولید سیب درختی در کشور است، نیاز است که با راه اندازی واحدهای تولید چیپس میوه سیب درختی در استان در کانون توجه قرار گیرد تا از هدر رفتن این محصول و تبدیل شدن به ضایعات در کنار جاده‌ها و باغات جلوگیری شود.
وی در ادامه یکی از راه‌های تسهیل در هر نوع فعالیت تولیدی از جمله چیپس میوه را رفع موانع صدور مجوزهای بخش کشاورزی دانست و گفت: در این راستا سیاست‌های حاکم بر صدور مجوز فعالیت‌های تولیدی و سرمایه‌گذاری بخش کشاورزی نیازمند بازبینی و تجدیدنظر و اصلاح است.
دمکری نام گذاری امسال توسط مقام معظم رهبری با عنوان" رفع موانع تولید و پشتیبانی‌ها و مانع زدایی" را مورد اشاره قرار داد و اظهار کرد: برای اینکه به شعار سال جامه عمل پوشانده شود باید روند فعالیت واحدهای مجوزدار نیز رصد و مورد پایش و بررسی قرار گیرد.
جلوی جولان دلالان بخش سیب در آذربایجان غربی گرفته می‌شود
استاندار آذربایجان غربی نیز در خصوص ساماندهی سیب درختی استان و صادرات آن گفت: تمهیداتی بکار گرفته می‌شود تا از سال بعد کارخانجات مستقیم از کشاورزان خرید کنند.
محمد صادق معتمدیان بیان کرد: اگر قرار است سودی در این بخش باشد باید به جیب بهره بردار برود نه دلالان و واسطه‌ها چرا که این موضوع به نوعی فساد است و لازم است تا مسیرهای آن بسته شود.
وی با تاکید بر مدیریت موضوع در بخش رسانه‌ای نیز گفت: رسانه‌ها باید قوی‌تر از قبل در این موضوع ورود کنند و تبیین اینکه هشت درصد سیب درختی استان صنعتی و ۹۲ درصد ارزش صادراتی دارد یک ضرورت است.
استاندار آذربایجان غربی ادامه داد: باید مشکلات باغداران با بسیج امکانات در کوتاه‌ترین مدت رفع شود و یک طراحی یک افق و چشم اندازی برای بلند مدت در این زمینه نیز از ضروریات است. سیب محصول استراتژیک ماست و لازم است تا در تمام فصول برای حل مشکلات اقتصادی تلاش شود، موضوع سیب درختی هم مختص فصل خاصی نیست.
یکی از مشکلات سیب استان آب بر بودن محصول است با توجه به کاهش بارش‌ها و محدویت منابع آبی ضرورت کاهش مصرف آب و افزایش بهره وری در بخش کشاورزی ضرورتی انکار ناپذیر است.
۱۱ هزار و ۵۰۰ هکتار از باغات سیب آذربایجان غربی تحت پوشش آبیاری نوین قرار گرفتند
مدیر آب و خاک و امور فنی مهندسی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی در خصوص اینکه سیب درختی را به دلیل پر آب بودن از یکی از گزینه‌های علل خشک شدن دریاچه ارومیه قلمداد می‌کنند، گفت: تغییرات اقلیمی و استمرار خشکسالی متعاقب آن باعث کاهش بارندگی‌ها در طی سال‌های اخیر در کشور شده است که با کنترل و کاهش برداشت منابع آب سطحی و زیرزمینی و مدیریت بهینه آب و توجه بیشتر به مدیریت مصرف به جای تأکید بر مدیریت عرضه آب می‌توان از بروز بحران کم آبی جلوگیری کرد.
مازیار آرین با تاکید بر فراهم کردن زمینه جهت امکان استفاده از مشارکت حداکثری مردم برای توسعه سیستم‌های نوین آبیاری در اراضی باغی استان گفت: در حال حاضر ۶۰ هزار و ۴۶۵ هکتار باغ سیب بارور در استان وجود دارد که برابر آمار تقریباً ۱۱ هزار و ۵۰۰ هکتار باغ سیب از سال ۱۳۷۴ تحت پوشش سامانه‌های نوین آبیاری قرار گرفته است.
وی افزود: با توجه به اینکه تجهیز اراضی باغی به سیستم آبیاری قطره‌ای، تقاضا محور بوده و براساس درخواست متقاضی انجام می‌گیرد.در طی سال‌های اخیر به دلیل کمبود منابع اعتباری این روند پیشرفت کمتری داشته است، و در صورت تزریق منابع اعتباری لازم می‌توان روند تجهیز اراضی به سیستم‌های نوین آبیاری را بیش از پیش سرعت بخشید.
آرین خاطرنشان کرد: بر اساس برنامه‌ها و سیاست‌های ستاد احیای دریاچه ارومیه نیز سازمان جهاد کشاورزی در صدد توسعه جایگزینی ارقام کم آب بر و پر بازده پایه رویشی با پایه‌های بذری موجود سیب و جایگزینی باغات سیب درختی با درختان کم آب بر و مقاوم به خشکی از قبیل انگور، پسته و بادام و … است.
در حال حاضر بخش کشاورزی پیشران اقتصادی استان به شمار می‌رود و سیب محصول استراتژیک استان و کشور به شمار می‌رود با توجه به فرصت محدود دو الی سه ماهه ضرورت دارند موانع صادرات این محصول رفع شود.