لاهیجان یکی از شهرهایی است که به عنوان قطب تولید چای کشور همواره شهره خاص و عام بوده و از آنجایی که آب هوای شمال ایران بسیار به مناطق کشت چای در چین شباهت دارد این منطقه به مکانی برای کشت چای تبدیل شد.
اما این روزها خبر واردات ۱۰ تن چای از کشور کنیا آن هم در قطب تولید چای کشور حاشیه‌های بسیاری را به دنبال داشت و مدیرکل هماهنگی امور سرمایه گذاری و اشتغال استانداری گیلان از راه اندازی مجدد کارخانه فرآوری چای شرکت کنیایی در لاهیجان خبر داده و گفته بود احیا و فعالیت مجدد کارخانه در راستای سرمایه گذاری این کشور است.
وی اضافه کرد: این سرمایه موجب بهبود صنعت بسته بندی و رونق اشتغال شده و برخلاف آنچه که عده‌ای مطرح می‌کنند فعالیت این کارخانه نه تنها به چای داخلی آسیب وارد نمی‌کند بلکه چای تولید داخلی با بسته بندی‌های داخلی به بازارها عرضه می‌شود.
چای ایرانی در ادارات مصرف نمی‌شود
«محمد یوسفی» شهروند لاهیجانی که به گفته خودش با چای بزرگ شده است گفت: ما در جمع خانواده هرگز چای خارجی مصرف نمی‌کنیم و مصرف سالانه چای خود را از همین لاهیجان تهیه می‌کنیم.
یوسفی با بیان اینکه چای خارجی سرشار از رنگ و طعم دهنده است، اضافه کرد: چای ایرانی علاوه بر اینکه طعم خوبی دارد رنگ و طعم دهنده در آن به کار نرفته است و قطعاً کسی که چای ایرانی می‌خورد ذائقه اش چای خارجی را نمی‌پذیرید.
وی با اشاره به ضعف نظارت بر بازار توسط مسئولان و متولیان، ادامه داد: اینکه تولید کننده چای هستیم و بعد چای خارجی در رسانه خارجی تبلیغ می‌شود غیر قابل قبول است. متأسفانه صدا چایکاران شنیده نمی‌شود.
این شهروند لاهیجانی با بیان اینکه کشاورز به دلیل عدم حمایت مسئولان ترجیح می‌دهد زمین خود را فروخته و دست از تولید بردارند افزود: کارخانه داران هم چای را به سختی و آن هم با قیمت ارزان از چایکاران می خرند و در این میان قیمت مصوب اعلام شده از سوی دولت‌ها هم فقط در حد مصوبه می‌ماند و اعمال نمی‌شود.
یوسفی با اشاره به اینکه چایکاران انگیزه و رغبتی برای ادامه فعالیت ندارند، گفت: حتی در ادارات دولتی هم از چای خارجی استفاده می‌شود و همیشه مرغ همسایه غاز است.
تصمیمات دولت در حد مصوبه می‌ماند
«بهروز محمدنیا» شهروند لنگرودی با بیان اینکه مصرف کننده در کشور ما به کیفیت محصول اهمیت نمی‌دهد، گفت: زندگی مردم این روزها ماشینی شده و مصرف کننده چای کوتاهی زمان آماده شدن چای و طعم و رنگ برایش مهم‌تر از طبیعی بودن آن است.
وی با اشاره به تأثیر تبلیغات گسترده رادیو و تلویزیون برای چاهای خارجی، ادامه داد: برای چای ایرانی هیچ تبلیغی نمی‌شود.
محمدنیا اضافه کرد: گیلان مرکز تولید دو محصول مهم کشور یعنی چای و برنج است اما متأسفانه کشاورز همه ساله در زمان برداشت محصولش شاهد واردات بی دلیل و بی رویه بوده که زحمت‌های کشاورز را هدر داده است.
وی با بیان اینکه کشاورزان هیچ حمایتی از سوی دولت نشده و تصمیمات دولتمردان تنها در حد مصوبه می‌ماند، گفت: من کشاورزان بسیاری را می‌شناسم که عطای تولید را به لقایش بخشیده‌اند و زمین‌های خود را به فروش رسانده‌اند.
هدف از واردات تنظیم تراز تجاری چای به نفع تولید کننده است
برای یافتن پاسخ چرایی واردات این میزان چای خشک به لاهیجان به سراغ رئیس سازمان چای کشور رفتیم که حبیب جهانساز با اشاره به حاشیه‌ها انتشار خبر واردات ۱۰ تن چای از کنیا، اظهار کرد: ضربه‌ای که این خبر به این صنعت و سرمایه گذاران وارد کرده بسیار مخرب‌تر از واردات ۷۰ هزار تن چایی است که سالانه وارد کشور می‌شود.
جهانساز با اشاره به تبلیغات گسترده صدا و سیما در خصوص چای خارجی با بسته بندی‌های ایرانی، افزود: بر اساس قانون، تبلیغات کالاهای خارجی که نمونه داخلی دارد ممنوع است اما در تمامی فضاهای موجود تبلیغاتی شهرها از جمله بیلبوردها، اتوبوس‌های شرکت واحد، بنرها و به ویژه صدا و سیما، تبلیغات چای و برنج خارجی با بسته بندی‌های ایرانی انجام می‌شود و حال باید پرسید تأثیر کدام یک مخرب‌تر است؟
وی ادامه داد: واردات ۱۰ تن چای برای نمایش فعالیت آن شرکت تولیدی صنایع غذایی و آشامیدنی بوده تا بدین وسیله جلوی ابطال پروانه فعالیت آن گرفته شده و سرمایه گذار برای دریافت مجدد پروانه فعالیت بار دیگر دچار بروکراسی اداری نشود.
رئیس سازمان چای کشور با اشاره به نیاز ۱۰۰ هزار تنی بازار مصرف چای در کشور، گفت: سالانه حدود ۳۰ هزار تن چای تولید و ۷۰ هزار تن نیاز مصرف کننده داخلی از طریق واردات تأمین می‌شود و این در حالی است که در شش ماهه نخست امسال نیز تا کنون بیش از ۳۰ هزار تن چای تولید شده است.
وی هدف از واردات چای را تنظیم تراز تجاری این محصول به نفع تولید کننده عنوان و اضافه کرد: چای از جمله محصولاتی است که واردات بسته بندی شده آن ممنوع است و باید به صورت فله وارد و در صنایع تبدیلی کشور بسته بندی شود که این امر هم اشتغالزایی را به دنبال دارد.
ضرورت افزایش تولید چای تا ۵۰ هزار تن
جهانساز با اشاره به ضرورت همت مضاف تولید کنندگان برای افزایش ظرفیت تولید تا ۵۰ هزار تن، تصریح کرد: چای وارداتی با ارز ۲۸ هزار تومانی نمی‌تواند کمتر از ۲۰۰ هزار تومان برای وارد کننده هزینه داشته باشد در حالی که مرغوب ترین چای داخلی با قیمت ۱۲۰ هزار تومان در اختیار مصرف کننده قرار می‌گیرد.
وی بیان کرد: بر اساس ماده ۱۶ قانون افزایش بهره وری دولت مکلف شده برای واردات محصولات کشاورزی تعرفه مؤثر تعیین کند به نوعی که تراز تجاری همواره به نفع تولید کننده باشد و حال سوال اینجاست آیا در حال حاضر کفه تراز تجاری چای به نفع تولید داخلی نیست؟
رئیس سازمان چای کشور با انتقاد از حاشیه سازی گسترده و بی مورد در خصوص واردات ۱۰ تن چای و جوسازی‌های ایجاد شده در فضای مجازی ادامه داد: چای وارد شده از نوع کله مورچه‌ای است که با ذائقه و فرهنگ کشور سنخیت ندارد چون ایرانی‌ها عموماً چای ارتدوکس مصرف می‌کنند و در شش ماهه نخست امسال این نوع چای وارد کشور نشده است.
جهانساز همچنین تاکید کرد: تا رسیدن به تولید ۱۰۰ هزار تنی چای همچنان نیازمند واردات هستیم و دولت می‌تواند با فراهم سازی زمینه‌های مناسب و حمایت از تولید کننده و اعطای تسهیلات کم بهره به افزایش تولید چای کشور کمک کند.
تبلیغات گسترده چای خارجی با بسته بندی‌های داخلی، زمان کمتر و رنگ دهی بیشتر و استفاده از طعم دهنده‌ها و روش‌های دیگر برای جذب مشتری و عدم حمایت تمام قد از چای داخلی از جمله مواردی است که تأثیر بسزایی در رغبت مردم برای استفاده از چای خارجی دارد.
از سوی دیگر با نگاهی به بازار مصرف چای در کشور و به ویژه گیلان متوجه می‌شویم که میزان چای موجود خارجی در مراکز فروش با بسته بندی‌های زیبا و چشم نواز بیشتر از تولیدات داخلی است و حتی در نوع بسته بندی چای داخلی هم اجحاف شده و کارخانجات به منظور تشویق مشتری برای خرید چای داخلی حتی زحمت بسته بندی‌های بهتر را نیز به خود نمی‌دهند.