تنوع و تعدد این آمارها با توجه به محدودیت اراضی این محصول به تنها دو استان کشور عجیب و سوال برانگیز است. به عنوان مثال معاون وقت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی در سال 1383 سطح اراضی چای را 34600 هکتار اعلام و از سازمان برنامه بابت اجرای عملیات به زراعی در سطح 21 هزار هکتار بودجه درخواست کردند. در حالی که در همان سال، مرکز آمار ایران سطح اراضی چای را کمتر از 27 هزار هکتار اعلام کرده بود.
در سال های اخیر وزارت جهاد کشاورزی و خصوصا روسای سازمان چای با بیان برخی مطالب به پیچیده شدن این بحث دامن زده اند. این که سطح باغات 25000 هکتار است و از این عدد 20000 هکتار فعال و بقیه رها شده است. یا سطح کل اراضی چای 28000 هکتار است و از این مقدار 22000 هکتار مورد بهره برداری قرار می گیرد.
واقعا جای تعجب دارد. چون چای یک محصول باغی است و مثل محصولات زراعی نیست که سال به سال قابل تغییر باشد.
در چند سال اخیر مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت جهاد کشاورزی دست به انتشار آمارنامه محصولات زراعی و باغی زده است که در جای خود بسیار قابل تقدیر است. چون بالاخره متولی امر باید در این خصوص سخن بگوید و محققان نیز به این آمارها نیاز دارند تا در پژوهش های خود به مشکلات پی ببرند و راهکار ارائه کنند.
در اینجا می خواهم جدولی مستخرج از آمارنامه محصولات باغی وزارت جهاد کشاورزی در سه سال 1397 تا 1399 را در مورد محصول چای ارائه کنم و قضاوت را به محققان واگذارم.
سال سطح غیر بارور سطح بارور کل سطح
1397 7210 21000 28210
1398 8211.1 18515 26726
1399 0 22211 22211
شما از این جدول چه می فهمید؟ معمولا سطح غیر بارور باید ظرف چند سال به سطح بارور اضافه شود. در حالی که در سال 99 به صفر رسیده و دلیلش مشخص نیست. نکته جالب این که با وجود افزایش سطح بارور، سطح کل دچار کاهش شدید آن هم ظرف سه سال شده است. چگونه قابل پذیرش است که محصولی باغی که خرید تمام محصول آن به دست دولت است این چنین آمار نامفهومی داشته باشد. مگر چایکاری داریم که محصولش را به دولت نفروشد؟ مگر تعداد چایکاران و مساحت باغاتشان را سازمان چای ندارد؟ اساسا این آمار چگونه به دست آمده است؟
نکته بسیار عجیب تر این که میانگین عملکرد باغات چای مازندران در این آمارنامه از 7077 کیلوگرم در هکتار در سال 98 به 1520 کیلوگرم در هکتار در سال 1399 رسیده است. این در حالی است که برابر همین آمارنامه سطح اراضی چای مازندران در سال 98 حدود 960 هکتار و در سال 1399 حدود 2500 هکتار اعلام شده است.
امیدوارم بزرگواران دفتر فناوری اطلاعات و ارتباطات در این خصوص توضیحات لازم را ارائه کنند.