۵۰ درصد پسته کشور را سرما زد/ تشدید تنش‌های آبی در باغات کرمان

کرمان یکی از استان‌های پهناور ایران است که شرایط آب و هوایی متنوعی دارد و همین مسئله امکان کشت انواع محصولات زراعی و باغی را در این استان فراهم کرده است. در جنوب کرمان و دشت جیرفت انواع سبزی و صیفی‌جات کشت و در شمال کرمان باغات پسته قرار دارند. مطابق با آمار ارائه شده از سوی استانداری این استان حدود 17 درصد از باغات کشور در کرمان هستند.

 

اما پرسش اصلی این است که کرمان به عنوان یکی از استان‌های که با تنش‌های آبی درگیر است آیا ظرفیت کشت این میزان محصولات کشاورزی را دارد؟ و خشکسالی‌های پی‌در پی سال‌های اخیر چه تاثیری در میزان تولید محصولات کشاورزی گذاشته است؟

 

 

سعید برخوری رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان، در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، با اشاره تاثیر خشکسالی‌ها در دشت جیرفت، گفت: 85 نوع محصول زراعی و باغی در جیرفت کشت می‌شود؛ کشاورزان در دشت جیرفت از آب‌های زیرزمینی استفاده می‌کنند از این‌رو خشکسالی‌ و کم بارش‌ها در کوتاه مدت و به صورت آنی بر روند فعالیت آنها تاثیر نمی‌گذارد.

 

این مقام مسئول با بیان اینکه میزان برداشت از سفره‌های آب‌های زیرزمینی بیش از حد مجاز است، افزود: بیلان آب‌ در دشت جیرفت منفی شده و این دشت جزو دشت‌‌های ممنوعه است و هرگونه توسعه بهره‌برداری از منابع آب‌های زیرزمینی در این دشت‌ ممنوع شده است.

 

وی با اشاره به کم آبی باغات در ارتفاعات جنوب کرمان، افزود: باغات از آب‌های سطحی، چشمه‌ها و قنوات سیراب می‌شدند که به دلیل کاهش نزولات آسمانی با تنش‌های آبی درگیر هستند؛ باغات مناطق ییلاقی به‌شدت درگیر خشکسالی هستند این باغات عبارتند از باغات گردو، پسته، زردآلو گیلاس و درختان میوه‌های سردسیری.

 

رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان در پاسخ به این پرسش که آیا اعتباراتی برای انتقال برای کشاورزان در نظر گرفته است، افزود: اعتباراتی برای انتقال آب با لوله و لایه روبی قنوات در سازمان جهاد کشاورزی در نظر گرفته‌ شده است هر چند این اعتبار قابل توجه نیست.

 

به گفته برخوری؛ 35 درصد از اراضی در جنوب کرمان به سیستم‌های آبیاری نوین مجهز هستند که نسبت به میانگین کشور 10 درصد بیشتر است.

 

وی کرمان را جزو استان‌های پر تنش‌ درحوزه آب دانست و افزود: پسته نیاز به آب زیادی ندارد و در شمال استان کرمان کشت می‌شود، در جنوب کرمان سبزی و صیفی‌جات در فصل زمستان کشت می‌شود.

 

این مقام مسئول ادامه داد: توسعه گلخانه‌ها با هدف کاهش مصرف آب را در استان کرمان دنبال کردیم. در حال حاضر کرمان بعد از تهران بالاترین گلخانه‌ها را دارد در گلخانه‌ها مصرف آب به دلیل کاهش تبخیر کم می‌شود و میزان آب مصرفی نسبت به محصولی که به‌دست می‌آورید قابل قیاس نیست .

 

به گفته برخوری؛ 2 هزار 600 هکتار گلخانه در جنوب کرمان احداث شده است.

 

 

محمد صالحی رئیس انجمن پسته ایران در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، خسارت‌های ناشی از سرمازدگی به باغات پسته کشور را بیش از 50 درصد دانست و گفت: خشکسالی و کم آبی‌ها باعث شده است که میزان تولید پسته در استان کرمان کاهش پیدا کند؛ علاوه‌بر کاهش بارندگی حجم آبهای زیرزمینی نیز تقلیل پیدا کرده است از این‌رو نمی‌توانیم برای افزایش تولید پسته در کرمان برنامه‌ریزی بلند مدت انجام دهیم.

 

این فعال اقتصادی ادامه داد: 2 سال پی‌در پی سرمازدگی بهاره محصول پسته را از بین برد و هزینه‌های زیادی را به  کشاورزان تحمیل کرد.

 

وی با اشاره به میزان تولید پسته، گفت: 150 هزار تن پسته در سال گذشته تولید شد که از این میزان حدود 100 هزار تن آن صادر و پیش‌بینی می‌شود تا پایان مهر حدود 25 تا 28 هزار تن آن در داخل کشور مصرف شود و حدود 20 هزار تن دیگر آن صادر شود.

 

به گفته صالحی؛ کاهش توان خرید مردم ارتباطی با قیمت پسته ندارد در واقع رشد نکردن درآمد مردم نسبت به تورم باعث کاهش توان خرید جامعه شده است.

 

رئیس انجمن پسته ایران تصریح کرد: توان بسته‌بندی پسته برای صادرات در کشور وجود دارد اما از آنجایی‌که تعرفه واردات و گمرکی پسته بندی شده زیاد است از این‌رو به‌صورت فله صادر می‌شود.

 

وی با اشاره به کشورهای هدف صادراتی پسته، افزود: اصلی‌ترین کشور صادراتی چین، اتحادیه اروپا، هند، روسیه و کشورهای حوزه خلیج فارس هستند. فروردین سال جاری حدود سه هزار تن پسته صادر کردیم.

 

صالحی نرخ پسته صادراتی را کیلویی 7 تا 10 دلار دانست و افزود: حدود پنج نمونه پسته در کشور داریم که هر کدام از این 5 نوع بین پنج یا شش سایز دارند و در مجموع 27 تا 28  نوع و سایز پسته در کشور داریم که قیمت پسته بنا به نوع و سایز، متفاوت است. به نظر من نرخ پسته به نسبت تورم افزایش چندانی را تجربه نکرده است؛ نوسان‌های نرخ ارز یکی از اصلی‌ترین عوامل تعیین کننده نرخ پسته در داخل و خارج از کشور است.

 

وی آمریکا را مهم‌ترین رقیب ایران در تولید پسته دانست و افزود: سال گذشته در آمریکا حدود 500 هزار تن پسته تولید شد که این حجم از تولید در مقابل 150 هزار تن پسته تولیدی ما بسیار بالاتر است، در حال حاضر آمریکا رتبه نخست را در تولید پسته در جهان دارد.

 

این فعال اقتصادی در پایان تصریح کرد: امکان رشد پسته در مناطق کویری بیشتر است هر چند در 27 استان کشور پسته تولید می‌شود اما وقتی آب به میزان کافی نباشد در نتیجه نمی‌توانیم امیدوار به توسعه تولید باشیم.