محمد شفیع ملک‌زاده ، با بیان اینکه در بسیاری از مناطق کشور با بحران کم‌آبی و بی آبی مواجه شده‌ایم، گفت: خشکسالی و کاهش بارندگی در چند دهه اخیر خسارات بسیاری به بخش کشاورزی وارد کرده و میزان زیادی از محصولات کشاورزان به ویژه کشت دیم آنها را نابود کرده است. به همین منظور دولت و وزارت جهادکشاورزی می‌بایست برنامه‌ها و سیاست‌هایی را در پیش بگیرد تا تغییر و تحولاتی ایجاد شود.
وی در ادامه با اشاره به اهمیت آموزش در بخش کشاورزی، گفت: متاسفانه کشاورزی سنتی و معیشتی یکی از موانع بزرگ برای توسعه و پیشرفت در این بخش است. در کشاورزی سنتی آبیاری اکثرا به شکل غرقابی است و این روش آبیاری آب زیادی مصرف می‌کند. باید به کشاورزان آموزش‌های لازم داده شود تا همه به سمت آبیاری‌های نوین حرکت کنند و با سیستم‌های آبیاری نوین آشنا شوند.
مدیراجرایی اتاق اصناف کشاورزی ایران اضافه کرد: در گذشته سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی از طریق شبکه‌های مرتبط به کشاورزان آموزش‌هایی می‌داد ولی در حال حاضر به دلیل کمبود اعتبارات و امکانات لازم، آموزش‌ها مانند قبل نیست.
وی تصریح کرد: علاوه بر آموزش باید از کشاورزان حمایت شود. اگر کشاورزان برای خرید تجهیزات مورد نیاز حمایت نشوند و به آنها تسهیلات کم بهره و یا بدون بهره تعلق نگیرد، اتفاقی خاصی نمی‌افتد.
ملک زاده در پاسخ به این سوال که آیا ابزار و تجهیزات مدرن آبیاری برای کشاورزان در مناطق دور افتاده در دسترس است یا خیر؟ گفت: فروشگاه‌ها و شرکت‌های تخصصی در این بخش توان این را دارند که ادوات و ابزارهای مخصوص آبیاری نوین را تا آخرین نقطه شهرستان‌ها هم در دسترس کشاورزان قرار دهند اما مسئله اینجاست که کشاورزان توانایی خرید این تجهیزات را ندارند. یعنی نقدینگی آنها کافی نیست.
آبیاری تحت فشار نیاز به یکپارچه‌سازی اراضی دارد
وی در ادامه گفت: از طرفی آبیاری تحت فشار نیاز به یکپارچه سازی اراضی دارد. کشاورزان باید اراضی خود را در مکان‌های مختلف یکپارچه کنند. تسطیح اراضی نیز در این بخش بسیار اهمیت دارد. وزارت جهادکشاورزی در برخی استان‌ها از جمله فارس اقدام به یکپارچه سازی برخی از اراضی کشاورزی کرده و برای آبرسانی تا سر مزرعه نیز لوله‌گذاری کرده است و این فقط مستلزم این است که کشاورزان تسهیلات موردنیاز را بگیرند و از تکنولوژی های جدید استفاده کنند. ولی متاسفانه این اقدام در همه استان‌ها رخ نداده و زمین‌های کشاورزی هنوز به شکل خرده مالکی و سنتی اداره می‌شوند.
به گفته وی اگر دولت به کشاورزان برای بکارگیری روش‌های آبیاری نوین کمک کند و یارانه هایی را در این بخش در نظر بگیرد قطعا هم به نفع تولیدکننده و کشاورز خواهد بود و هم از هدر رفت آب در بخش کشاورزی جلوگیری می‌شود. علاوه بر آن از فرسایش خاک هم جلوگیری می‌شود.
هندوانه در مقایسه با سایر صیفی‌جات آب کمتری مصرف می‌کند
مدیراجرایی اتاق اصناف کشاورزی کشور در پاسخ به این سوال که آیا با توجه به شرایط موجود و بحران آب در کشور نباید در کاشت محصولات آب بر مانند هندوانه دقت بیشتری شود؟ اظهار کرد: برعکس اینکه برخی تصور دارند هندوانه محصولی پرآب بر است باید گفت که هندوانه در مقایسه با سایر صیفی‌جات از جمله گوجه فرنگی، خیار، سیب زمینی و یا ذرت آب کمتری مصرف می‌کند. ولی در کل بهتر است که بیشتر به سمت کاشت محصولات کم آب بر و استراتژیک رفت.
کاشت محصولات استرتژیک برای کشاورزان به صرفه نیست
وی اضافه کرد: محصولات استراتژیک مانند دانه‌های روغنی و خوراک دام در کشور بسیار نیاز است که به شدت با کمبود آن نیز مواجهیم. به همین دلیل بیش از ۸۰ درصد این محصولات را وارد می‌کنیم، چون کشاورزان در کاشت این محصولات حمایت نمی‌شوند و محصولات با قیمت‌های درستی از آنها خریداری نمی شود به همین دلیل کشاورزان علاقه‌ای به کاشت محصولات استراتژیک ندارند و علی‌رغم ریسک بسیار بالای صیفی جات به سمت کاشت صیفی‌جات می‌روند تا شاید درآمد بیشتری داشته باشند.
عمق چاه کشاورزان هرسال زیاد می‌شود
بنابر اعلام این کارشناس کشاورزی بسیاری از چاه‌ها فروکش کرده و کشاورزان برای رسیدن به آب هرساله چندمتری به عمق چاه‌هایشان اضافه می‌کنند. اگر هدف ما این است که الگوی کشت اجرایی شود و به منابع خسارت کمتری وارد شود باید به درستی از کشاورز حمایت کنیم یعنی کاری کنیم که کشاورز به کاشت محصولات استراتژیک ترغیب شود.
استفاده از نهاده‌های ارزان قیمت/ از سموم بی کیفیت چینی و هندی استفاد می‌شود
ملک زاده با بیان اینکه کشاورزان در تامین نقدینگی، دریافت تسهیلات و تامین نهاده دچار مشکل هستند، گفت: کشاورزان یا نمی‌توانند نهاده تامین کنند یا به نهاده های ارزان قیمت روی می آورند که بر عملکرد آنها تاثیر می گذارد. از طرفی با افزایش قیمت کودهای پتاسه و فسفاته کشاورزان مجبور شده اند از کودهای ارزان قیمت استفاده کنند که طبیعتا عملکرد آنها را ضعیف خواهد کرد. یا به جای استفاده از سموم با کیفیت که با یکبار سمپاشی مشکل حل می شود به دلیل گرانی قیمت، از سموم بی کیفیت چینی و هندی استفاده می کنند که متاسفانه کارایی ندارد.
وی در بخش دیگری از صحبت هایش به بازار محصولات کشاورزی نیز اشاره کرد وگفت: هنگام برداشت محصول حتما باید بازاری فراهم شود تا کشاورز بدون دغدغه کارش را انجام دهد. غیر از محصولات استراتژیک نیز باید بازار محصولات دیگر از جمله گیاهان دارویی را نیز تقویت کنیم. سالها تبلیغ کردیم که کشاورزان گیاهان دارویی بکارند ولی متاسفانه در زمان برداشت، محصول روی دست تولیدکنندگان می ماند و خریداری نیست.
در صنایع تبدیلی و فرآوری و بسته بندی ضعف داریم
مدیراجرایی اتاق اصناف کشاورزی ایران در ادامه گفت:در کشور با کمبود صنایع تبدیلی، فرآوری، تکمیلی، بسته بندی، ذخیره سازی و... مواجه هستیم که باید این کمبودها را رفع کنیم. اگر محصولات خام فرآوری شود می توان از آنها استفاده های بسیاری کرد.
اعتمادی میان کشاورزان و صنایع نیست
وی در پاسخ به این سوال که چرا صنایع مستقیما با کشاورزان وارد کشت قراردادی نمی شوند؟ گفت: مشکل اول عدم تثبیت قیمت مناسب و منطقی است. دلال محور بودن بازار محصولات کشاورزی نیز یکی دیگر از مشکلات عمده در این زمینه‌است. همچنین بخاطر عملکرد ضعیف سالیان گذشته اعتمادها از بین رفته است.
ملک‌زاده در پایان گفت: در این مسیر صنایع باید پیش قدم شوند ولی سالهاست که اعتمادی میان صنایع و کشاورزان وجود ندارد. برخی از صنایع در ابتدای راه وعده می‌دهند که حمایت های لازم از قبیل تامین نهاده‌ها، نقدینگی، بیمه و انجام خدمات لازم و... و. را از کشاورز داشته باشند ولی وعده های آنها عملیاتی نمی شود. به همین دلیل و با وجود دلالها ممکن است کشاورزان هم به هنگام برداشت محصولاتشان را به کسانی بفروشند که با قیمت بالاتری قصد خرید دارند.