روغن از جمله هفت قلم کالای اساسی وارداتی با ارز ۴۲۰۰ تومانی بود که در اردیبهشت‌ماه امسال و با اقدام برای حذف ارز ترجیحی از واردات، مشمول ارز نیمایی که نرخی نزدیک به بازار آزاد است، شد. بر همین اساس اتاق اصناف ایران حداکثر نرخ فروش انواع روغن خوراکی برای مصرف کننده در سراسر کشور را اعلام کرد که برای روغن مایع آفتاب‌گردان ۸۱۰ گرمی پخت و پز، ۶۳ هزار تومان و برای روغن مایع ۸۱۰ گرمی سرخ‌کردنی ۶۲ هزار تومان تعیین شد.
ارز ۴۲۰۰ از میانه راه کنار رفت
بررسی وضعیت واردات کالای اساسی در سه ماهه ابتدایی امسال نشان می‌دهد که در مجموع حدود یک میلیون تن به ارزش بیش از یک میلیارد دلار انواع روغن و دانه‌های روغنی وارد ایران شده است که از این میزان ۶۴۴.۱ هزار تن به ارزش ۵۰۳.۷ میلیون دلار به انواع دانه‌های روغنی و ۲۹۵.۹ هزار تن به ارزش حدود ۵۱۰ میلیون دلار برای روغن‌های خوراکی نیمه جامد، مایع و خام بوده است.
گزارش تفکیک شده‌ای از واردات کالای اساسی بر مبنای ارز ترجیحی و یا نیمایی در سه ماه اول امسال، منتشر نشده ولی بخش عمده این واردات و حتی تمام آن می‌تواند با ارز ۴۲۰۰ تومانی و بر اساس ثبت سفارش و تامین ارز قبل از حذف ارز ترجیحی در اردیبهشت، انجام شده باشد.
دپوی ۷۰۰ تنی روغن و دانه‌های روغنی در بنادر
همچنین براساس گزارشی از وضعیت موجودی کالای اساسی در بنادر تا هفته گذشته ، حدود ۷۰۰ هزار تون روغن و دانه های روغنی در بنادر و شناورها موجود بوده است.
واردات روغن از قبل گران شده بود
روغن از جمله کالاهای اساسی است که از سال گذشته در بازارهای جهانی افزایش قمیت قابل توجهی داشت و ارزش واردات آن را بالا برده است، این در حالی است که در سال ۱۴۰۰ حدود ۴.۳ میلیون تن دانه‌های روغنی و روغن خوراکی به ارزش بیش از ۴.۴ میلیارد دلار وارد کشور شده بود که سهم دانه‌های روغنی ۲.۳ میلیون تن به ارزش ۱.۶ میلیارد دلار بوده است، واردات دانه‌های روغنی با اینکه از لحاظ وزن یک درصد نسبت به سال ۱۳۹۹ کاهش داشت ولی از نظر ارزش ۳۱ درصد رشد کرده بود. همچنین ۱.۹ میلیون تن روغن خوارکی به ارزش ۲.۷ میلیارد دلار در سال گذشته وارد ایران شد که ۵۵ درصد از وزن و ۱۳۸ درصد ارزش افزایش داشت.
افزایش قیمت روغن مایع تا ۲۳۳ درصد در یک ماه
اما بررسی گزارش اخیر مرکز آمار ایران از تغییرات قیمت کالاهای اساسی در خردادماه امسال، افزایش قابل توجه قیمت روغن بعد از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی را نشان داده است.
طبق این گزارش قیمت هر بطری ۹۰۰ گرمی روغن مایع در خرداد پارسال به‌طور متوسط ۱۶ هزارو ۶۰۰ تومان بوده که به ۲۱ هزار و ۵۰۰ در اردیبهشت امسال و ۷۲ هزار تومان در خرداد رسیده است، این کالا تا بیش از ۸۰ هزار تومان هم فروش رفته و حداقل قیمت آن حدود ۶۴ هزار ۲۰۰ تومان بوده است. براین اساس روغن مایع با افزایش ۲۳۳.۸ درصدی قیمت نسبت به اردیبهشت امسال و ۳۳۲.۳ درصدی نسبت به خرداد پارسال مواجه بوده است.
افزایش قیمت روغن جامد؛ ۲۴۷ درصد
همچنین هر کیلو روغن نباتی جامد در خرداد سال قبل به طور متوسط ۲۲ هزار و ۴۰۰ تومان قیمت داشته که به ۲۴ هزار تومان در اردیبهشت امسال و حدود ۸۳ هزارو ۵۰۰ در خرداد رسیده است، این کالا تا ۹۰ هزار تومان در هر کیلو هم قیمت خورده است. روغن نباتی نسبت به اردیبهشت سال جاری ۲۴۷.۲ و در قیاس با خرداد سال قبل ۲۷۲.۲ درصد گران شده است.
اما معمولا با انتشار گزارش مرکز آمار در مورد تغییرات قیمت روغن، فعالان بازار نسبت به این اعداد انتقاد داشته و بر این تاکید دارند که روغن، قیمت مصوب داشته و اعلام گزارش ارقامی بالاتر قابل پذیرش نیست، این در حالی است که قیمت‌های مرکز آمار ایران بر مبنای گزارشی از بازار و حدود ۱۰۰۰ بنگاه در سطح کشور است که نشان دهنده قیمتی واقعی‌تر نسبت به قیمت‌های رسمی اعلامی از سوی مراجع رسمی است، به عبارتی متوسطی از قیمتی که مصرف‌کننده کالا را از بازار خرید می‌کند، است.