محمود بهمنی رئیس مؤسسه تحقیقات شیلات کشور گفت: یکی از مؤلفه‌های مهم در رشد تولید و اقتصاد در جامعه، امکان افزایش بهره‌وری از منابع موجود به ویژه در حوزه شیلات و بکارگیری روش‌های نوین است.
وی افزود: در برنامه هفتم توسعه، برنامه اقتصاد دریامحور دیده شده که نشان می‌دهد نقش آب‌ها و منابع دریایی در حوزه شیلات بسیار حائز اهمیت است.
بهمنی در رابطه با برنامه‌های شاخص مؤسسه تحقیقات شیلات در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ گفت: یکی از برنامه‌های بسیار مهم ما افزایش بهره‌وری از منابع آب‌های دریایی است که پرورش ماهی در دریا یکی از مهمترین گزینه‌ها است و تأمین نهاده بچه‌ماهی برای این نوع پرورش بسیار حائز اهمیت است.
وی با بیان اینکه توجه ما بیش از همه به تکثیر بچه‌ماهی بومی است، ادامه داد: از سال ۱۴۰۱ تاکنون فعالیت‌های خوبی برای تکثیر ماهی صبیتی، سیباس، ماهی آزاد خزری که تاکنون ۶ نسل از آن تکثیر شده و سوکلا ماهی بومی خلیج فارس و دریای عمان انجام شده است تا به گونه سازگار تبدیل و مولدسازی شوند.
رئیس مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور در رابطه با معرفی گونه‌های جدید آبزی عنوان کرد: از سال ۹۹ گونه بومی میگوی کروما را معرفی کرده‌ایم و در سال گذشته این گونه به چابهار منتقل شده تا پس از قرنطینه، رشد، پرورش و مولدسازی به تولیدکنندگان معرفی شود.
وی افزود: مولدین این میگو برای اولین بار در کشور آماده تکثیر هستند و پیگیر مجوز تکثیر از دامپزشکی هستیم.
بهمنی تصریح کرد: یکی از شاخص‌های مهم سویه کروما بومی بودن آن است، در کشور ۵۸ هزار تن میگوی وانامی در کشور کشت می‌شود که در فصل سرما به بیماری لکه سفید دچار می‌شود اما سویه کروما این نقطه ضعف را ندارد و گونه برگزیده برای تولید در فصل سرد است، همچنین سایز آن درشت‌تر از میگوی وانامی بوده و قابلیت صادراتی بالایی دارد.
وی با اشاره به تولید کیت تشخیص بیماری لکه سفید میگو در کشور، گفت: هفته گذشته مجوز رسمی تولید کیت تشخیص مولتی پلکس تشخیص لکه سفید میگو را از سازمان دامپزشکی دریافت کردیم، این کیت ظرفیت تشخیص ۲۰۰ نمونه را دارد و با قیمت ۵۰۰ دلار به فروش می‌رسد.
رئیس مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور ادامه داد: این کیت دارای زمان تشخیص ۳.۵ ساعت است در حالی که نمونه خارجی آن ۸.۵ ساعت زمان می‌برد.
بهمنی تاکید کرد: در حال حاضر تولید کیت تشخیصی بیماری لکه سفید در کشور بومی شده است و مقابله با این بیماری می‌تواند تا ۳۵ درصد تولید میگوی کشور را افزایش دهد.
وی با بیان اینکه مشارکت بخش خصوصی در تولید انواع فرآورده‌های غذایی حاصل از آبزیان منجر به افزایش سرانه مصرف محصولات شیلاتی در کشور می‌شود، خاطرنشان کرد: یکی دیگر از اقدامات ما در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی در تولید محصولات فرآوری شده آبزیان اعم از ناگت ماهی، ماهی دودی، چیپس ماهی، همبرگر ماهی و… کرده است. همچنین تولید ژلاتین از سر تون ماهیان از دیگر پروژه‌های مؤسسه تحقیقات شیلات بوده است.
این مقام مسؤول گفت: سال گذشته ۱۰ میلیارد تومان بودجه به مؤسسه تحقیقات شیلاتی کشور اختصاص یافت که نسبت به سال ۱۴۰۰ بین ۳۰ تا ۴۰ درصد رشد داشته است، امسال نیز بودجه این مؤسسه بین ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش دارد اما به دلیل اینکه بخش عمده بودجه سازمان‌های تحقیقاتی صرف پرداخت حقوق و نگهداری مراکز می‌شود، چندان کفاف فعالیت‌های پژوهشی را نمی‌دهد.
وی افزود: بحث ارزیابی ذخایر یکی از فعالیت‌های حاکمیتی سازمان شیلات و مرکز تحقیقات شیلاتی است، اما شرایط اقلیمی و صیدهای غیرمجاز باعث کاهش ذخایر آبزیان در دریای خزر و سواحل جنوب کشور شده است. البته در دریای خزر سالانه به امر بازسازی ذخایر ماهیان استخوانی مبادرت می‌شود، اما در سواحل جنوب کشور این امر امکان‌پذیر نیست.
رئیس مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی افزود: پیش از این برای تخم‌گیری ماهیان مولد از بین می‌رفتند، اما امروزه با روش‌های ابداعی محققان ایرانی مولدین زنده می‌مانند و تا چندین مرحله می‌توان از آنها تخم‌گیری کرد، در مجموع وضعیت ماهیان خاویاری دریای خزر خوب نیست.
وی اظهار داشت: تکثیر، حفظ و بازسازی گونه‌های ارزشمند ماهیان خاویاری از اهمیت بالایی برخوردار است و در اولویت قرار دارد.
دستیابی به فناوری کیت تشخیصی بیماری VHS
بهمنی با بیان اینکه بیماری‌های آبزیان در حوزه‌های گرمابی، سردآبی و میگو تنوع دارد، گفت: این مؤسسه توانست با مشارکت دانشگاه تربیت مدرس به کیت تشخیصی بیماری VHS دست یابد که می‌تواند در افزایش تولید و کاهش تلفات اثرگذار باشد.
وی ادامه داد: بیماری HPND ویروسی و باکتریایی میگو یکی دیگر از بیماری‌ها است که موجب نکروز کبدی می‌شود که برای مبارزه با این بیماری یک میلیارد تومان اعتبار اختصاص یافته است، بیماری که سال گذشته در هرمزگان تلفات زیادی داشته است. همچنین بیماری KHV کپور ماهیان نیز از دیگر بیماری‌ها است که برای کنترل آن اقدامات تحقیقاتی و پژوهشی انجام می‌شود.