تولید غلات در کشور 22 درصد رشد کرد‌

 دولت سیزدهم در دو سال فعالیت خود با چالش‌های جدی مواجه بود‌، اما با این حال از تمرکز دولت بر حل مسائل و مشکلات مردم کاسته نشد و مسیر تحول و پیشرفت ادامه پیدا کرد. اکنون با گذشت حدود دو سال از فعالیت‌های دولت و به بهانه دومین سالگرد انتخابات، فرصتی مناسب برای بررسی و ارزیابی دستاوردهای حاصله و مسیر طی شده در راستای تحول و پیشرفت فراهم آمده است.

 

 

بر اساس گزارشی که دفتر ریاست جمهوری از عملکرد دو ساله دولت سیزدهم منتشر کرده، در این دولت، رشد 22 درصدی تولید غلات نسبت به سال 1400 محقق شد و میزان تولید غلات (گندم، جو، برنج سفید و ذرت دانه‌ای) در سال زراعی (1399-1400) پایان دولت دوازدهم، 15.7 میلیون تن بوده که در سال زراعی (1401-1402) به 21 میلیون تن افزایش یافته است.

 

امروزه تامین امنیت غذایی بیش از هر زمانی برای دولت ها حیاتی شده و سیاست دولت ها با غذا گره خورده است، جنگ روسیه و اوکراین، تغییرات آب و هوایی، گرم شدن کره زمین شرایط امنیت غذایی در جهان را بحرانی و شوک بزرگی را ایجاد کرده است.

 

بیماری کرونا و جنگ روسیه و اوکراین نشان داد که امنیت غذای جهان تا چه اندازه آسیب پذیر است و اصلا تحمل اتفاقات جدید را ندارد پیامد همه این اتفاقات گرانی بیش از حد مواد غذایی در جهان بود که دو سال است روی همه کشورها سایه انداخته و حتی رشد قیمت های 100 درصدی را هم شاهد بودیم.

 

بر این اساس کشورها برنامه‌هایی برای تامین امنیت غذایی دارند و تا می‌توانند انبارهای خود را از مواد غذایی پر می کنند به طوری که چین نیمی از گندم صادراتی دنیا را در انبارهای خود ذخیره کرده است.

 

کشورها برای مقابله با این گرانی و نیز تامین امنیت غذایی، دو رویکرد مهم را دنبال می کنند نخست اینکه تمرکز خود را روی تولید محصولات اساسی و موثر در امنیت غذایی گذاشته اند و از تولید داخلی حمایت می کنند دوم اینکه تا جایی که می توانند وابستگی خود را به واردات کمتر می کنند. دولت سیزدهم هم با این رویکرد تولید غلات را که بیشترین تاثیر را در تامین کالری و غذای مردم دارد را طی دو سال اخیر با  جدیت دنبال کرده است. 

 

از بین این 4 غله مهم که رشد تولید داشته‌اند، گندم و برنج در تامین غذای انسان استفاده می‌شود، ذرت و جو هم خوراک دام است که کشور سالانه 5.5 میلیارد دلار خوراک دام وارد می‌کند، خوراک دام حدود 70 درصد هزینه تولید محصولات پروتئینی را شامل می‌شود و بخش زیادی از به هم ریختگی بازار مرغ و تخم مرغ و گوشت به کمبود و نوسان قیمتی نهاده‌های دامی در بازار مربوط می شود و فقط راهکار برای کنترل قیمت‌ها، تامین خوراک دام در داخل است که دولت سیزدهم گام‌های خوبی در این زمینه برداشته است.

 

 

‌سال گذشته افزایش ۶۰ درصدی خرید تضمینی گندم نسبت به سال  1400 را شاهد  بودیم که میزان تولید و خرید تضمینی گندم در سال زراعی (1399-1400) پایان دولت دوازدهم  به ترتیب بالغ بر ۸  میلیون و  ۵۰۰ هزار تن و ۴ میلیون ۵۰۰ هزار تن بوده که در سال زراعی (1401-1402) به ترتیب به  ۱۱ میلیون ۵۰۰ هزار تن و ۷ میلیون ۲۰۰ هزار تن افزایش یافته است‌ و در سال جدید هم معاون زراعت وزارت جهاد کشاورزی پیش بینی کرده است که 8.5 میلیون تن خرید تضمینی گندم انجام شود این در حالی است که در دولت کل خرید تضمینی گندم به 4 میلیون تن می رسید.

 

یکی از مشکلات دولت‌های پیشین، عدم جذب کامل گندم تولیدی در داخل بود که به صورت قاچاق از کشور خارج می شد و یا خوراک دام می شد. دولت سیزدهم تا حدود زیادی توانسته این مشکلات را با تعیین به موقع و مناسب نرخ خرید گندم رفع کند.

 

دولت نرخ خرید گندم را برای سال جاری 15 هزارتومان تعیین کرد که 26 درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشت.

 

 

دولت گام بزرگی برای استفاد از ظرفیت زمین‌های دیم برداشت، قراردادی با ستاد اجرای فرمان امام منعقد شد که 4.2 میلیون هکتار از زمین های دیم طی 5 سال به طرح جهش تولید اختصاص یابد، قرار است کالاهای اساسی عمدتا نهاده‌های دامی کشت شود که کاهش وابستگی به واردات را در پی خواهد داشت.

 

بر اساس گزارش عملکرد دولت‌ افزایش 160 درصدی مساحت اراضی دیم تحت پوشش طرح جهش تولید در دیمزارهای کشور نسبت به سال 1400 وجود داشته که مساحت اراضی دیم تحت پوشش طرح جهش تولید در دیمزارهای کشور در سال زراعی (1399-1400) پایان دولت دوازدهم بالغ بر 1 میلیون هکتار بوده که به 2 میلیون 600 هزار هکتار افزایش یافته و تا پایان سال زراعی (1401-1402) به 4 میلیون 200 هزار هکتار می‌رسد.

 

 

در این‌باره علیرضا مهاجر، معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی، در گفت‌وگو با خبرنگار فارس می‌گوید: بنا داریم با کمک ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره)، بیمه کشاورزی و بانک کشاورزی در همه دیمزارهای کشور شرایط جدیدی را رقم بزنیم، در این زمینه میزان عملکرد در واحد سطح را با حفظ بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها افزایش داده و رشد تولید در کشور را رقم بزنیم.

 

به گفته معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی، با همکاری این بخش‌ها می‌توانیم درآمد کشاورزان دیم‌کار را که اصولاً کم برخوردار هستند را نیز تقویت کنیم.

 

 

مطابق آخرین نقشه پهنه‌بندی اقلیمی ایران که توسط موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور تهیه شده است، حدود ۵۱.۸ میلیون هکتار از اراضی کشور اقلیم مناسبی برای کشت دیم دارند که با کسر اراضی دارای شیب تند، زمین‌های مسکونی و تجاری، راه‌های مواصلاتی و اراضی زراعی آبی و باغات و مناطق جنگلی، حداقل ۲۰.۷ میلیون هکتار از این اراضی علاوه بر اقلیم مناسب دارای منابع خاک مناسبی نیز برای کشت دیم هستند، با این وجود در حال حاضر فقط نزدیک به ۶ میلیون هکتار (کمتر از یک سوم از کل سطح قابل کشت) فعال است، همچنین بخشی از اراضی قابل کشت نیز، هرساله به صورت آیش باقی می‌ماند.

 

دولت سیزدهم‌ در حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی موفقیت‌هایی داشته است به طوری که افزایش 13 درصدی نسبت گونه‌های در معرض خطر انقراض، با برنامه حفاظت و احیا نسبت به ابتدای دولت سیزدهم، محقق شد و کاهش 80 درصدی حریق در مناطق چهارگانه نسبت به ابتدای دولت سیزدهم را شاهد بودیم.

 

در این مدت افزایش 33 درصدی نسبت مناطق دارای طرح جامع مدیریت اجرا شده، نسبت به ابتدای دولت سیزدهم محقق شده است.

 

در دولت سیزدهم افزایش 147 درصدی توان و دامنه پایش منابع آلاینده محیط زیست دریایی و سواحل رقم خورده است و علاوه بر آن افزایش 23 درصدی تالاب‌ها و دریاچه‌های دارای برنامه مدیریت زیست بومی نسبت به ابتدای دولت سیزدهم وجود داشته است ضمن اینکه افزایش توان سنجش لحظه ای کیفیت منابع زیستی کشور با ارتقاء تعداد ایستگاه های پایش کیفیت منابع زیستی به تعداد 275 ایستگاه رسیده است.

 

در دولت سیزدهم افزایش 130 درصدی توان و دامنه پایش منابع آلاینده منابع زیستی با اولویت کلانشهرها و شهرهای بزرگ نسبت به ابتدای دولت وجود داشته است.

 

با وجود اینکه دولت تا نیمه راه اقدامات مناسبی به روایت آمار د‌اشته است اما هنوز نیمه دیگری باقی است و ظرفیت‌های استفاده نشده هم به ویژه در بخش کشاورزی فراوان است، در کنار افزایش تولید، باید مشکل بازار بخش کشاورزی رفع شود که انگیزه مضاعفی را به تولید خواهد بخشید علاوه بر آن سرمایه‌گذاری در این بخش که عقب ماندگی‌های زیادی دارد باید تقویت شود.