بنابر آمار، ایران در تولید محصولاتی همچون گوشت طیور و تخم مرغ جزء ۱۰ کشور نخست شده و در حوزه گوشت قرمز رتبه ۱۹ در دنیا را داراست و به رغم آنکه پس از صنعت نفت، بخش دام و طیور بزرگترین صنعت در کشور محسوب می شود، اما سهم چندانی در صادرات ندارد.
طبق آمار فائو، صنعت طیور یکی از مهم ترین زیربخش های اقتصاد کشاورزی در ایران است که تولید آن سالانه به ۱۰ میلیارد دلار می رسد. این صنعت سالانه حدود ۲.۶۵ میلیون تن گوشت مرغ به ارزش ۶ میلیارد دلار، ۱.۵ میلیون تن تخم مرغ به ارزش ۳ میلیارد دلار تولید می کند که با احتساب گوشت مرغ رقمی بالغ بر ۵ میلیارد دلار ارزش افزوده ایجاد می کند.
این درحالی است که طبق اذعان مسئولان، پتانسیل صنعت مرغ گوشتی و تخم گذار بیش از رقم فعلی است که انتظار می رود با برنامه ریزی بلندمدت برای صادرات و اتخاذ سیاست های حمایتی حداکثر ظرفیت تولید به کار گرفته شود.
با توجه به کاهش سرانه مصرف گوشت قرمز در پی اصلاح نظام یارانه، با مازاد تولید دام روی دست دامدار مواجه هستیم که به منظور جلوگیری از هدررفت منابع و حفظ چرخه تولید راهی جز صادرات نیست اما متاسفانه مسئولان از این امر غافل هستند که در نهایت این امر اثر خود را در ۶ ماهه دوم سال نشان می دهد.
با توجه به اینکه تولید محصولات کشاورزی در بهره وری و بحث امنیت غذایی تاثیر بسزایی دارد و همچنین بنابر نامگذاری و شعار امسال از سوی مقام‌معظم رهبری، انتظار می رود که حمایت همه جانبه از تولیدکنندگان صنعت دام و طیور که نقش بسزایی در تامین امنیت غذایی و ارزآوری دارند، صورت گیرد.
بیش از یک میلیون تن ظرفیت صنعت مرغ گوشتی خالی است
آقای ارسلان قاسمی رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون گفت: بارها اعلام کرده ایم که پتانسیل تولید ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تن مرغ در کشور وجود دارد که با احتساب مصرف یک میلیون و ۸۰۰ هزا رتن تا ۲ میلیون تن مرغ، یک میلیون تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن از ظرفیت این صنعت خالی است.
به گفته او، علی رغم آنکه ۶۰ درصد صنعت طیور ارز بر است، اما با صادرات مازاد تولید مشروط به اتخاذ سیاست های پایدار می توان آن را جبران کرد. در ارتباط با بحث تخم مرغ و تخم مرغ نطفه دار هم این امکان وجود دارد که متاسفانه به سبب نبود برنامه و استراتژی مناسب صادرات چندانی نداریم.
قاسمی ادامه داد: متوسط سرانه مصرف گوشت قرمز ۱۱ تا ۱۲ کیلو بود که اکنون بنابر اعلام مرکز آمار به ۶ کیلو رسیده است که براین اساس مازاد دام باید صادر شود، اما اگر قرار باشد مصرف نرمال داشته باشیم، نه تنها مازادی برای صادرات نداریم، بلکه بخشی از نیاز کشور باید وارد شود.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون گفت: صادرات صنعت طیور موجب شده که حاشیه سود تولیدکننده افزایش و قیمت مرغ و مازاد داخل کاهش یابد که در این صورت حقوق تولیدکننده و مصرف کننده منتفع می شود.
به گفته او، تامین زنجیره و عرضه گوشت مرغ با کیفیت جزء اولویت های نخست است و بعد باید به سراغ ارز آوری حاصل از صادرات رفت.
طبق آمار صنعت طیور و زنجیره تامین مرتبط با آن در طول ۶۰ سال گذشته به لطف آخرین فناوری ها در کشور توسعه یافته و به یکی از مدرن ترین صنایع کشور تبدیل شده است.
پتانسیل صادرات ۱۲۰ هزار تن تخم مرغ در کشور وجود دارد
آقای حمیدرضا کاشانی رئیس هیئت مدیره اتحادیه مرغداران میهن گفت: امسال برآورد می شود که تولید تخم مرغ به بالای یک میلیون و ۵۰ هزار تن برسد.
به گفته او، با توجه به شرایط سخت صنعت بعد از مردمی سازی یارانه ها و زیان سنگین مرغداران ناشی از افت چشمگیر قیمت، وضعیت تولید دشوار شده است.
کاشانی ادامه داد: همراهی نکردن بانک ها با تولیدکنندگان وضعیت بسیار سختی را ایجاد کرده است چراکه به رغم گذشت ۴ ماه از سال و افزایش چندبرابری قیمت مواد اولیه، هیچ وامی در اختیار تولیدکنندگان قرار نگرفته است.
رئیس هیئت مدیره اتحادیه مرغداران میهن افزود: بعد از مردمی سازی یارانه ها، بانک کشاورزی به عنوان بانک عامل تسهیلات سرمایه در گردش در اختیار صنعت طیور نگذاشته است که این امر بلاتکلیفی شدیدی را برای تولیدکنندگان ایجاد کرده است.
او با بیان اینکه سال گذشته ۵۵ هزار تن تخم مرغ صادر شده است، افزود: با توجه به افزایش تولید تخم مرغ نسبت به سال قبل پیش بینی می شود که امسال صادرات به ۱۲۰ هزار تن برسد که در صورت تحقق ارز آوری خوبی در برخواهد داشت.
زیر بخش پرورش طیور و تولید گوشت مرغ یکی از ارکان اصلی این صنعت به شمار می رود که حجم قابل توجهی از سرمایه گذاری را به خود اختصاص می دهد. البته پرورش جوجه گوشتی و تولید گوشت مرغ یکی از ارکان اصلی تامین مواد غذایی و امنیت غذایی برای جامعه است که حجم قابل توجه سرمایه گذاری و نرخ بالای اشتغال از یکسو و اقبال عمومی به مصرف گوشت مرغ از سوی دیگر، تولید را به محصولی استراتژیک تبدیل کرده است.
صادرات جوجه مستلزم برنامه ریزی مناسب
آقای محمدرضا صدیق پور دبیر انجمن تولیدکنندگان جوجه یکروزه گفت: اکنون بخشی از نیاز تخم مرغ نطفه دار از طریق واردات تامین می شود و همواره این روند تا رسیدن به سقفی که کارگروه تولید برنامه ریزی کرده است، ادامه دارد.
به گفته او، علی رغم آنکه نیازی به واردات تخم مرغ نطفه دار در سنوات گذشته نداشتیم، اما بی توجهی به صنعت در سال گذشته و عرضه جوجه به نرخ ۳ هزار تومان در مدت ۷ ماه منجر به واردات شد.
صدیق پور ادامه داد: با وجود آنکه سال گذشته مازاد تولید چالش های متعددی را برای صنعت ایجاد کرده بود، امسال برای تامین نیاز باید بدنبال جوجه و واردات آن از ترکیه باشیم چراکه بازگشت به روند قبلی زمان بر است.
دبیر انجمن تولیدکنندگان جوجه یکروزه گفت: با بازگشت به روند قبلی تولید جوجه، برنامه ریزی بلندمدت برای صادرات باید انجام شود تا علاوه بر ارز آوری شاهد ایجاد تعادل در بازار باشیم.
صادرات تنها راه حل جبران انباشتگی دام
آقای افشین صدردادرس مدیرعامل اتحادیه دام سبک گفت: در خصوص صادرات دام مشکل اینجاست که دامدار سبک با کمبود نقدینگی روبروست و به سبب عدم نگهداری ناگریز به فروش دام و کشتار با وزن پایین است که در این صورت منابع ملی هدر می رود.
به گفته او، با توجه به آنکه با قاچاق دام به کشورهای هدف منفعتی به کشور نمی رسد و از طرفی دولت اعتبارات محدودی برای خرید تضمینی دام به منظور ذخایر استراتژیک در نظر گرفته است، لذا تنها راه حل جبران انباشتگی دام مازاد، صادرات است که چرخه تولید حفظ شود.
صدردادرس ادامه داد: با اعمال حمایت های لازم از صادرات نه تنها کمبودی در داخل نداریم، بلکه با تشویق دامداران شاهد رونق تولید و حفظ دامدار در چرخه تولید هستیم.
مدیرعامل اتحادیه دام سبک گفت: در شرایطی که مقام معظم رهبری امسال را سال رشد تولید نامگذاری کردند، اما حمایتی از صادرات در راستای رونق تولید انجام نشد به طوریکه بیش از ۳ ماه فرصت صادراتی را از دست دادیم و بی تردید با استمرار این روند در ۶ ماهه دوم در پی اتخاذ سیاست های نادرست نیمه نخست سال شاهد نوسان قیمت در بازار خواهیم بود.
با توجه به پتانسیل صنعت دام و طیور در کشور و بنابر تاکید مقام معظم رهبری بر ضرورت تامین امنیت غذایی و رشد تولید و مهار تورم تنها نیاز است که سیاست های حمایتی در کنار برنامه ریزی مناسب در این بخش اتفاق بیفتد تا با بکارگیری حداکثری ظرفیت تولید علاوه بر رونق تولید در داخل شاهد ارزآوری در کشور باشیم.