یکی از خبرهای مهم این هفته در حوزه کشاورزی این بود که وزیر جهاد کشاورزی به عنوان رئیس شورای قیمت گذاری محصولات اساسی اعلام کرد؛ اوایل هفته آینده قیمت جدید خرید تضمینی گندم بعد از تقریباً یک ماه ابلاغ می‌شود.
از تأخیر در پرداخت مطالبات تا اعلام قیمت
محمدعلی نیکبخت در مراسم آغاز سال زراعی جدید طرح جهش تولید در دیمزارها تاریخ ابلاغ قیمت خرید تضمینی گندم در سال زراعی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ را اوایل هفته آینده اعلام کرد. پیش تر یکی از فعالان حوزه کشاورزی به مهر گفته بود این عدد در شورای قیمت گذاری ۱۹.۵۰۰ تومان تعیین شده است.
تعلل در ابلاغ این قیمت نگرانی‌هایی را در بین جامعه کشاورزان به وجود آورد و مدیرعامل بنیاد ملی گندم کاران گفت اینکه قیمت ۲۲ شهریور از سوی شورای قیمت گذاری محصولات اساسی تعیین شد اما هنوز ابلاغ نشده نگرانی‌هایی را برای جامعه گندم کاران به وجود آورده است.
وی درباره مطالبات معوق هم عنوان کرد که ۱۰ هزار میلیارد تومان (همت) به گندم کارانی که هیچ دریافتی نداشتند با در نظر گرفتن مبلغ ۱۱.۵۰۰ تومان در چند روز اخیر پرداخت شده و حدود ۳۰ همت از مطالبات همچنان باقی مانده که بیان شده این عدد به تدریج تا پایان مهر پرداخت خواهد شد.
پیگیری آزادسازی قیمت شکر
وزیر جهاد کشاورزی تاکید کرده کشور باید در ۵ قلم گندم، جو، برنج، شکر و پنبه خودکفایی ۱۰۰ درصدی داشته باشد. خرید بیش از ۱۰ میلیون تن در سال زراعی جاری در حالی که این عدد ۸ میلیون تن پیش بینی شده بود نیازمندی کشور به این کالا را تا حدودی رفع کرده از این رو واردات گندم آمار پایینی را به خود اختصاص داده است. به گفته این مقام مسؤول این خودکفایی برای شکر پس از گندم قابل دستیابی است.
در ادامه موضوع شکر موضوع آزادسازی قیمت آن مطرح است. شکر در وزارت جهاد کشاورزی در دو معاونت پیگیری می‌شود. تولید مربوط به بخشی و قیمت و بازار نیز مربوط به بخشی دیگر است. با این حال عنوان می‌شود با افزایش قیمت شکر در بازار جهانی قیمت‌های فعلی منجر به زیان بخش تولید بوده و پیشنهاد آزادسازی قیمت‌ها از سوی وزارت جهاد کشاورزی از قبل مطرح بوده است. گفته می‌شود ۴ درصد شکر مصرف مستقیم و باقی مربوط به مصارف غیر مستقیم مانند صنف و صنعت است. با این حال اکنون آزادسازی نرخ شکر در کمیسیون تخصصی کشاورزی در حال پیگیری است. در ادامه آزادسازی قیمت شکر قرار است این محصول از تالار یک به تالار دو منتقل شود. تخصیص ارز شکر در تالار یک با قیمت ۲۸.۵۰۰ در حال انجام است که اظهار می‌شود تولید با نرخ گذاری دولتی صرفه اقتصادی ندارد؛ از این رو باید تخصیص ارز در تالار دوم و با ارز حدود ۳۷ هزار تومانی باشد تا تولید توان رقابت با شکر وارداتی را داشته باشد.
از سوی دیگر نمایندگان مجلس در جلسه علنی چهارشنبه ۱۹ مهر و در ادامه بررسی جزئیات لایحه برنامه هفتم توسعه، جز ۳ بند (ج) ماده ۴۸ لایحه برنامه هفتم توسعه را تصویب کردند.
طبق این مصوبه برای توسعه اشتغال و رشد اقتصادی از طریق سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و تعاونی؛
۳-۱ - قیمت‌گذاری دولتی به استثنای کالاهای اساسی یارانه‌ای و کالاها و خدمات انحصاری و عمومی ممنوع است.
تبصره ۱- کالاهای اساسی یارانه‌ای کالاهایی است که از یارانه مستقیم ارز ترجیحی یا یارانه مستقیم ریالی مانند پرداخت مستقیم بخشی از قیمت کالا توسط دولت برخوردار شده‌اند.
تبصره ۲- کالاها و خدمات انحصاری، صرفاً کالاها و خدماتی است که بازار آنها توسط شورای رقابت به عنوان مصادیق بازارهای انحصاری تشخیص داده شده است.
تبصره ۳- کالاها و خدمات عمومی، کالاها و خدماتی است که دولت تنها عرضه کننده آنها بوده و تولید و عرضه آن در تملک و اختیار دولت بوده و منافع حاصل از فروش آن نیز مستقیماً در اختیار دولت قرار می‌گیرد.
وزیر به دنبال اجرای طرح جهش تولید برای گوشت
بازار گوشت قرمز از دیگر خبرهایی است که تأمین و تولید آن تأثیر زیادی در امنیت غذایی دارد. وزیر جهاد کشاورزی با اشاره بر جهش تولید در محصولات اساسی گفت، منابع پایه به ویژه آب و خاک محدود است و امکان توسعه فیزیکی به ندرت ممکن است که هزینه زیادی دارد. از این رو ضرورت دارد طرح جهش تولید در دیمزارها علاوه بر زراعت، باغات و گیاهان دارویی برای گوشت قرمز هم اجرا شود.
دغدغه‌های بهداشتی گوشت قرمز
۱۴ مهر روز ملی دامپزشکی است. ابتدای هفته همایش روز ملی دامپزشکی برگزار شد که رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی از ورود بی ضابطه دام از مرزهای شرقی کشور از یک سو و عدم اتخاذ تصمیم‌های مناسب در حوزه سویه‌های جدید تب برفکی این دام‌ها اظهار نگرانی کرد و گفت، ۴۹ درصد بیماری‌ها بین انسان و دام مشترک است.
در همین راستا پیش تر مدیرعامل اتحادیه مرکزی دام سبک کشور گفته بود، واردات دام پایه پروار از پاکستان در حال انجام است اما این واردات قرار است تا چه زمانی از این کشور ادامه داشته باشد؟ صادرات دام در پاکستان ممنوع است اما به دلیل شرایط خاص به ایالت بلوچستان در مرز ایران مجوز موقت صادرات داده شده است. گوشت تولیدی کشور از کیفیت بالایی برخوردار بوده زیرا عمدتاً دام‌ها در مراتع پرورش پیدا می‌کنند؛ اما کشوری مانند پاکستان، آلوده‌ترین کشور جهان به امراض انگلی و بیماری‌های دامی معروف است.
رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی اظهار کرد، بهره‌وری و بهبود فعالیت‌ها در تمام صنایع با برخورداری از فناوری ممکن شده از این رو پیشنهاد می‌شود فعالیت استارت‌آپ‌ها بیشتر از گذشته در حوزه دامپزشکی پیگیری شود.
رئیس سازمان نظام دامپزشکی جمهوری اسلامی هم با بیان اینکه ۸۰۰ بیماری مشترک بین دام و انسان است، اظهار کرد، بخشی از شاغلان این حوزه به دلیل بیماری‌های مشترک هر سال جان خود را از دست می‌دهند و خانواده آنها در معرض تهدید هستند اما دیده نمی‌شود. شاغلان حوزه دام و دامپزشکی در خط مقدم مبارزه با بیماری‌های مشترک بوده و طی نامه‌ای به ریاست جمهوری پیشنهاد داده‌ایم این افراد به عنوان شهیدان مدافع سلامت لحاظ شوند.
تولید گوشت عشایر
جامعه عشایر با جمعیت یک میلیون و ۱۱۵ هزار نفر و ۲۵۲ هزار خانوار سومین بخش جمعیتی بعد از جمعیت شهری و روستایی ایران را تشکیل می‌دهند. مدیرکل دفتر به سازی امور تولید سازمان امور عشایر ایران گفت، این جمعیت بهره بردار ۳۵.۵ میلیون هکتار از مراتع بوده که ۴۲ درصد از مراتع کشور را شامل می‌شود.
بر اساس آمار رسمی مرکز آمار ایران آمار دام سبک کشور ۶۰ میلیون رأس بوده که به گفته این مقام دولتی ۲۸.۸ میلیون رأس آن مربوط به دام عشایر است و عشایر کشور سالانه حدود ۲۰۰ هزار تن از گوشت قرمز برای بازار تأمین می‌کنند که برابر با ۲۵ درصد از گوشت قرمز تولیدی است.
گفتنی است اگر چه تلاش‌ها در راستای رونق و شکوفایی بخش کشاورزی است اما حوزه دامپروری مغفول مانده و به گفته دامداران تولید دام توجیه اقتصادی ندارد از این رو برخی فعالان این حوزه تغییر شغل داده و به کشاورزی روی آورده‌اند.
سرمایه گذاری سختگیرانه تر می‌شود
توسعه نیاز به تأمین منابع مالی دارد. در دهه‌های اخیر با وجود سرمایه گذاری در حوزه‌های مختلف خروجی مورد انتظار نبوده است. به عنوان مثال در حوزه کسب و کار، وزارت امور اقتصادی و دارایی تاکید دارد در بخش‌هایی برای ایجاد اشتغال سرمایه گذاری شود که منجر به اشتغال پایدار شود زیرا در گذشته تسهیلات زیادی در این بخش انجام شد اما این منابع مالی سر از بازار مسکن و… در آورد. در بخش کشاورزی هم این سختگیری‌ها لحاظ شده و این مساله به تأمین آب رسیده است.
قائم مقام مجری طرح شبکه‌های فرعی آبیاری و زه کشی غرب و شمال غرب گفت، بر اساس تاکید رهبری باید آب‌های روان مدیریت و کنترل شده و در نهایت با برنامه به مزارع هدایت شده و در اختیار کشاورزان قرار گیرد. این موضوع در دو طرح کلان در حال اجرا است که ۵۵۰ هزار هکتار از ۷ استان خوزستان، ایلام، کردستان، کرمانشاه، اردبیل، آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی را مشمول آن می‌کند. دستاورد اجرای پروژه نخست در خوزستان و ایلام، زراعت و برداشت حدود ۲ میلیون تن گندم در خوزستان بود.
وی با اشاره به طرح دوم در استان‌های غربی و شمال غربی افزود، در اجرای برخی پروژه‌ها در راستای طرح شبکه فرعی آبیاری و زه کشی جلوتر از شرکت آب و فاضلاب استان‌ها بوده‌ایم. در بسیاری موارد مشکل نبود آب در شبکه موجب شده تا پروژه‌ها انجام شود اما به دلیل نبود آب به مرحله اجرا نرسد. تأمین نشدن آب از سوی وزارت نیرو در نهایت منجر به مستهلک شدن تأسیسات و تجهیزات پروژه‌ها شده یا از سوی سارقان سرقت می‌شود. در نتیجه با وجود تأمین زیرساخت‌ها به اهداف دست نمی‌یابیم. از این رو ضرورت دارد منابع مالی در جایی هزینه شود که مطمئن باشیم آب در شبکه اصلی وجود دارد. همچنین از وزارت نیرو درخواست داریم به اموری که تعهد می‌کنند، پایبند باشند.