با توجه به آنکه توسعه صادرات محصولات کشاورزی در کاهش وابستگی اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی و اقتصاد پایدار نقش بسزایی دارد؛ بنابراین فراهم کردن زیرساخت ها و رفع چالش های صادراتی در تحقق این امر تاثیر بسزایی دارد.
براساس آمار گمرک در ۵ ماهه نخست امسال در مجموع ۲ میلیون و ۱۶۹ هزار تن محصولات کشاورزی به ارزش یک میلیارد و ۶۲ میلیون دلار صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل به لحاظ وزنی ۷.۷ درصد کاهش و به لحاظ ارزشی ۱۰.۱۴ درصد افزایش داشته است.
بنابر آمار اعلامی به طور متوسط سالانه حدود ۵ میلیارد دلار صادرات در حوزه کشاورزی انجام می‌شود که این رقم حائز اهمیت است به طوریکه با برطرف کردن برخی مشکلات در مسیر صادرات، امکان توسعه صادرات به بازارهای هدف وجود دارد.
چندی پیش آقای سید روح اله لطیفی گفت: بنابر آمار در پنج ماهه امسال امسال سه میلیون و ۵۳ هزار و ۲۶۷ تن محصولات شیلاتی، دامی، کشاورزی و غذایی صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، سه درصد در وزن و ۱۹ درصد در ارزش با رشد همراه بوده است.
آقای محمدعلی نیکبخت وزیر جهاد کشاورزی، توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی را اولویت دوم این وزارتخانه دانست و گفت: در وضعیت کنونی ساخت ۶ هزار واحد صنعتی صنایع تبدیلی و تکمیلی، پیشرفت ۲۰ تا ۹۰ درصدی دارند و در صورت تأمین منابع مالی و بهره‌برداری از این واحدها شاهد فرآوری ۳۰ میلیون تن محصول کشاورزی خواهیم بود.
نیکبخت می گوید: بخش عمده‌ای از ضایعات محصولات کشاورزی به‌دلیل کمبود صنایع تبدیلی و تکمیلی در کشور است که با بهره‌برداری از این پروژه‌ها بخش زیادی از ضایعات دیگر وجود نخواهد داشت و این امر سبب تولید ثروت، اشتغالزایی و سرمایه‌گذاری، برند‌سازی و افزایش محسوس صادرات محصولات کشاورزی و مواد غذایی خواهد شد.
خام فروشی صادرات ارزش افزوده ای برای کشور در برندارد
آقای سیدجعفر حسینی مشاور اتاق اصناف کشاورزی گفت: با اجرای قانون، دغدغه های مردم و کشاورزان در خصوش مازاد تولید و صادرات مرتفع می شود.
به گفته او، در قانون اصلاح خرید تضمینی، محصولات کشاورزی تعاریف مختلفی دارد و بدین منظور الزامات مختلفی گذاشته شده است.
حسینی ادامه داد: صادرات و واردات محصولات کشاورزی در شورای قیمت گذاری همزمان با تعیین قیمت محصولات باید تعریف شود، همچنین روش های صادرات محصول، روش ها و شیوه های زمانبندی محصول باید تعریف و ابلاغ شود.
مشاور اتاق اصناف کشاورزی با بیان اینکه در صادرات محصولات کشاورزی بدرستی عمل نکردیم، افزود: این درحالی است که در واردات به سبب منافع تعداد معدودی افراد خوب عمل کرده ایم و در مقابل صادرات با چالش روبروست.
او با بیان اینکه خام فروشی محصولات ارزش افزوده ای برای کشور ندارد، گفت: با صادرات محصولات خام، ارزش افزوده به دیگر کشورها می رسد که براین اساس برای صادرات محصولات پس از فرآوری باید برنامه ریزی کنیم که در این راستا صنایع تبدیلی و تکمیلی برمبنای آمایش سرزمین باید انجام شود.
عراق، امارات متحده عربی و فدراسیون روسیه عمده‌ترین خریداران محصولات کشاورزی صادراتی ایران هستند که در ۵ ماهه نخست امسال ۳۱۴ میلیون دلار محصولات کشاورزی به عراق، ۱۹۱ میلیون دلار به امارات متحده عربی و ۱۵۰ میلیون دلار به فدراسیون روسیه صادر شده است.
رفع چالش های زیرساختی راهی برای توسعه صادرات غیرنفتی
آقای رضا نورانی رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی گفت: بنابر آمار گمرک، امسال در تولید برخی محصولات کشاورزی نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش و برخی دیگر کاهش داشته ایم که علت کاهش صادرات ناشی از مصرف بیش از حد تولید گوجه فرنگی و سبزیجات است.
او با بیان اینکه چالش های رفع تعهد ارزی، صادرات را کند کرده است، افزود: در سنوات اخیر مشوق هایی که دولت ها برای صادرات ایجاد کردند، به یکباره کم شد و در نهایت نتوانستیم صادرکننده را به امر صادرات تشویق کنیم.
نورانی گفت: با تک نرخی شدن ارز جلوی ارزهای دولتی و مشکلات بازگشت ارز گرفته می شود و در نهایت توسعه صادرات اتفاق می افتد.
رفع موانع صادراتی امری مهم در جلوگیری از قاچاق
آقای غلامرضا میری نایب رئیس شورای ملی زعفران گفت: با رفع موانع صادراتی برآورد می شود که حداقل ۵۰ درصد رشد صادرات زعفران محقق شود.
به گفته او، با رفع موانع ارزی و تک نرخی شدن ارز مشکلات مرتفع و از قاچاق زعفران جلوگیری می شود.
میری ادامه داد: با وجود قاچاق پذیری بالای زعفران، برگشت ارز حاصل از صادرات این محصول به سامانه نیما باید معاف شود چراکه طبق آمار ماهانه ۱۰ تا ۱۵ تن زعفران قاچاق می شود که تنها یک عده قاچاقچی از این موضوع نفع می برند.
نایب رئیس شورای ملی زعفران افزود: با تک نرخی شدن ارز، موانع صادرات برطرف می شود که در این صورت رشد صادرات محقق می شود.