این شهرستان از گذشته های دور، مهد تولید این میوه هزاردانه بوده است و با وجود همه خساراتی که در سال های اخیر به دلیل سرمازدگی به باغات انار وارد شد، ساوه همچنان سردمدار تولید انار است و هنوز مردم در فصل سرد سال به دنبال انار ساوه هستند.
در طول ۱۵ سال اخیر بسیاری از باغات انار این شهرستان به دلیل سرمازدگی کف بر شدند، اما دوباره سر از خاک برکشیدند و هنوز نام انار از ساوه جان می گیرد.
تولید سالانه ۱۷۰ هزار تن انار در ساوه
علیرضا طهماسبی رییس جهاد کشاورزی ساوه در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: شهرستان ساوه در مجموع دارای ۱۱ هزار هکتار باغ انار است که از این میزان ۱۰ هزار هکتار بارور و هزار هکتار غیربارور است.
وی با اشاره به اینکه پیش بینی می شود امسال تا پایان فصل برداشت بالغ بر ۱۷۰ هزار تن انار از سطح باغات برداشت که این رقم مشابه میزان برداشت سال گذشته است، افزود: امسال متاسفانه به دلیل پیش بینی بارندگی ها، برداشت انار زودتر از سال گذشته آغاز شد و این امر قدری بر کیفیت اناری که راهی بازار شد تاثیر گذاشت.
تنش گرمایی و بارندگی زودرس، عامل کاهش کیفیت انار
طهماسبی تصریح کرد: امسال تابستان بسیار گرمی داشتیم که تنش گرمایی و کاهش کیفیت و عملکرد محصول را به دنبال داشت، از طرفی بارندگی زودرس در پاییز پیش بینی شد و باغداران برداشت انار را زودتر از زمان همیشگی آغاز کردند که این برداشت زودهنگام، کاهش کیفیت انار را به همراه دارد چراکه هنوز انار به درجه رسیدگی کامل نرسیده است.
وی در خصوص خسارات وارد شده به باغات انار تصریح کرد: امسال در تابستان به دلیل گرمای بیش از اندازه، انارها دچار آفتاب سوختگی شدند که میزان خسارات بالایی به همراه دارد. ایجاد سایه بان برای درخت بهترین و موثرترین راهکار برای جلوگیری از بروز این خسارت است که به دلیل هزینه بالای اینکار، باغداران نیازمند حمایت های دولتی هستند، از طرفی امسال آفاتی مانند کرم گلوگاه خساراتی ایجاد کرد ولی با مطالعات انجام شده امسال به راهکارهای موثر برای مقابله با این آفت دست یافتیم که با اعلام آن باغداران تلاش می شود که در سال آینده خسارت ناشی از این آفات را به حداقل برسانند.
تولید آب انار از ۲۵ درصد انار تولیدی
طهماسبی در خصوص تولید فرآورده های انار در ساوه، بیان کرد: از ۱۷۰ هزار تن اناری که از باغات ساوه برداشت می شود، حدود ۲۵ درصد برای فرآوری استفاده می شود.
طهماسبی با اشاره به محصول آب انار، گفت: با توجه به کیفیت انار ساوه، محصول آب انار می تواند جایگاه خوبی در تولید و صادرات پیدا کند و شرکت و کارخانجات کوچک نیز می توانند وارد تولید این محصول جانبی انار شوند و این امر به لحاظ مالی برای باغدار به صرفه است. حتی باغداران می توانند با احداث یک شرکت یا کارخانه کوچک اقدام به آب انارگیری و نگهداری و فروش آن کنند.
امکان صادرات ۴۰ هزار تنی انار
وی تعداد کارخانجات و دستگاه های آب انارگیری در ساوه را بالغ بر ۶۵ دستگاه برشمرد و افزود: خوشبختانه صادرات محصولات جانبی و فرآورده های انار نیز افزایش یافته است.
رییس جهاد کشاورزی ساوه در خصوص وضعیت صادرات انار ساوه اظهار کرد: ۲۵ درصد از محصول تولیدی که معادل حدود ۴۰ هزار تن است نیز ظرفیت صادراتی وجود دارد، اما در سال های اخیر به دلیل مسائل مختلف و عدم بازگشت پول، میزان صادرات کاهش یافته، البته در یکی دو سال اخیر قدری میزان صادرات افزایش یافت.
وی با اشاره به اینکه در سال های گذشته کشورهای شمال ایران از جمله روسیه مقصد صادرات انار ساوه بود گفت: امسال پیش بینی می کنیم که این کشورها همچنان مقصد صادراتی باشند و از طرفی کشورهای جنوبی و عربی نیز مانند عمان و قطر جزو مقاصد صادراتی باشند و برخی از تجار این کشورها برای خرید انار ساوه اعلام آمادگی کرده اند.
راضیه کریمی مدیرعامل تعاونی باغداران انار ساوه نیز در خصوص توسعه پایانه صادراتی انار در ساوه بیان کرد: این پایانه ۱۰ سال پیش کلنگ زنی شد و متاسفانه هنوز به نتیجه نرسیده است.
وی تاکید کرد: اگر این پایانه صادراتی فعال شود کمک شایانی به باغداران خواهد کرد و نه تنها شهرستان ساوه بلکه استان مرکزی و کشور را تحت پوشش قرار خواهد داد چراکه نزدیک فرودگاه بین المللی امام خمینی(ره) و پایتخت قرار دارد پس باید هر چه سریعتر تکمیل و بهره برداری شود.
کریمی افزود: در حال حاضر صادرات انار شهرستان ساوه که پایتخت انار کشور است، کاهش یافته و اگر پایانه فعال شود قطعا توسعه صادرات را خواهیم داشت، همچنین این پایانه ساماندهی باغداران را به همراه خواهد داشت و تنها باید مجوز وزارت جهاد کشاورزی در این راستا صادر شود تا کار راه اندازی تسریع شود.
سال ۱۳۹۶ به دلیل سرمازدگی شدید، اکثر باغات انار ساوه دچار خسارت شدند و عملا درختان کف بر شدند.
خوشبختانه باغداران دست از کار و تلاش نکشیدند، مجددا باغات خود را فعال کردند و امروز شاهد باغات جوان انار در ساوه هستیم که البته به دلیل این جوانی، قدری میزان تولیدات آنها کم است.
قاسم محرابی یکی از باغداران ساوجی که در باغ ۴۰ هکتاری خود سالانه بیش از هزار تن انار برداشت می کند، معتقد است سرمازدگی تا امروز خسارات بسیار سنگینی را به باغات انار ساوه وارد کرده است.
این باغدار که تاکنون دو مرتبه در سال ۱۳۸۶ و ۱۳۹۶ درگیر سرمازدگی و کف بر کردن درختان انار خود شده است، گفت: طی ۵ سال اخیر مجددا برای سرپا شدن باغ تلاش کردیم و امروز به برداشت هزار تنی رسیده ایم. قطعا با بزرگتر شدن درختان میزان برداشت افزایش می یابد.
این باغدار بخشی از تولیدات خود را به کشورهای عراق، ترکیه و ارمنستان ارسال می کند و انارهای کوچک برای تولید آب انار به ارمنستان و شرکت های داخلی فرستاده می شوند.