با توسعه آبزپروری در گلستان مخصوصا ایجاد سایت پرورش میگو این استان به یکی از قطب های شیلات در کشور تبدیل شده و در سال های گذشته با صادرات این محصولات به دیگر کشورها درآمد ارزی خوبی به همراه داشته است.
اما با ورود کشورهای جدید مانند اکوادور، عربستان، تایلند و دیگر کشورها به بازارهای جهانی و عرضه فراوان محصولات شیلات مخصوصا میگو این محصول مانند سال های گذشته رونق نداشته و با بالا رفتن عرضه قیمت این محصول کاهش و تقاضا نیز در بازار جهانی کمتر شده است.
در حال حاضر ۸۰ درصد میگوی تولیدی گلستان به خارج از کشور صادر می شود و شیلات استان به دنبال این است که در راستای طرح پرورش میگو در افق چشم انداز ۱۴۰۴ تولید ۱۷ هزار و ۲۵۰ تن میگو را فراهم کند. اما با توجه به ورود کشورهای جدید در این حوزه شاید بهتر باشد که شیلات گلستان در کنار توسعه طرح های پرورش میگو به دنبال این باشد که برای فراوری این محصول سرمایه گذاری کند تا بتوانیم باز هم در بازارهای جهانی حرفی برای گفتن داشته باشیم.
در همین زمینه با «مرتضی مقدادی» مدیرعامل شرکت پایا انرژی و هلدینگ بین المللی آی تی اس در زمینه در زنجیره تولید، تکمیل و فروش محصولات پروتئینی فعالیت می کند مصاحبه ای داشتیم تا نقاط قوت و ضعف پرورش و صادرات میگو در گلستان را مورد نقد و بررسی قرار دهیم.
* ارزیابی شما از ظرفیت های گلستان در زمینه شیلات و پرورش چگونه است؟
استان گلستان یکی از قطب‌های تولید محصولات شیلاتی مخصوصاً میگو است گلستان زمینه جذابیت‌های زیادی دارد به همین دلیل ما به سمت این استان کشیده شدیم و به خاطر سایت میگو گمیشان به علاوه بر آن استخرهای پرورش ماهی که در استان وجود دارد ترغیب شدیم که در این استان سرمایه‌گذاری داشته باشیم و مجهزترین مجموعه فرآوری میگو را در مرداد ۱۴۰۲ با همکاری یکی از دوستان سرمایه‌گذار راه اندازی کنیم.
ظرفیت استان گلستان بسیار بالاست و از لحاظ تولید و امکانات تولید نکته ای که وجود دارد و باعث شده این استان در زمینه پرورش میگو موفق باشد کم بودن میزان بیماری‌های میگو است. آلودگی هایی که از بوشهر تا چابهار و مخصوصاً در منطقه بندرعباس وجود دارد در این استان وجود ندارد و میزان تلفات محصول کمتر است.
سرمایه‌گذاری در حوزه میگو در گلستان روز به روز در حال افزایش است و استانداری نیز زمینی برای سرمایه‌گذاران در این زمینه در نظر گرفته است و شیلات گلستان تلاش‌های خوبی در این حوزه داشته و اقدامات در این زمینه روز به روز در حال توسعه است.
در کنار امتیازات خوبی که در گلستان از لحاظ اقلیم و دما وجود دارد مسئله سرد شدن ناگهانی هوا در اواخر شهریور ماه است که باید محصول را برداشت کنند و صید انجام شود چون تلفات میگو در دمای پایین زیادتر می شود.
کار پرورش میگو یک کار پردغدغه و پراسترس ولی پول سازی است؛ برای همین با همه خوبی ها و بدی ها در کنار هم سبب می شود که افراد در این حوزه ورود پیدا کنند که اگر درست انجام شود به اقتصاد استان کمک شایانی خواهد کرد.
* چه توصیه ای به تولیدکنندگان برای فروش بهتر دارید؟
در دنیایی زندگی می کنیم که دائم در حال تغییر است و زمانی می توانیم در بازار و تجارت موفق باشیم که با این تغییرات خودمان را یکپارچه کنیم و تجانس داشته باشیم.
کشور اکوادور رقیب جدی در زمینه میگو و با عرضه فراوان، قیمت این محصول را تا دو دلار و ۵۰ سنت در سطح جهان کاهش داده است. این اتفاق غیرقابل پیش بینی بود و الان سردخانه محصول از شهر بندرگز تا علی آباد و بندرترکمن مملو از میگو است اما مشتری وجود ندارد.
این مسائله یک معضل بزرگی شده و بسیاری از ما درخواست داشتند برای فروش به آنها کمک کنیم. با رایزنی های انجام شده برای ببرخی محصولات توانستیم بازار فروش خوبی پیدا کنیم اما این یک راهکار نیست بلکه مُسکن موقت است.
شاید برای امسال و چند سال دیگر شرکت ها در این بازار ورود پیدا می کنند و محصول با قیمت پایین یا بالاتر خریداری و صادرات شود یا محصول مورد استفاده در داخل کشور قرار گیرد اما با توجه به رقابت هایی که در این عرصه وجود دارد باید به فکر راه حلی برای در دست داشتن بازار فروش این محصول برای سال های آینده باشیم.
در گذشته میگو یک تولید پرسود بود ولی در حال حاضر هر چه جلوتر می رویم رقیب بیشتر می شود؛ تایلند و هند هم به تازگی وارد حوزه تولید میگو شدند. این مسائله یک چالش برای تولید کننده داخل کشور است که برای رفع آن باید به دنبال راه چاره بود.
* راهکار برای رفع این چالش چیست؟
ما میگو را صید و منجمد می کنیم و به صورت خام صادر می کنیم در حالی که می توان با فراوری محصول ارزش افزوده بالاتر می رود. می توانیم با فرآوری یا طعم دار کردن محصولات با ارزش افزوده بالاتر داشته باشیم اما متاسفانه تولید میگو در این استان در زمینه بسته بندی قفل شده و فراوری خاصی انجام نمی شود.
امکاناتی در شرکت ما وجود دارد و که در سایت شرکت معرفی کردیم و فعالیت های می توانیم اضافه کنیم به خطوط تولید موجود که این ها بتوانند سبد محصول را متنوع کنند.
کشور عمان ماهی و میگو را به صورت منجمد نمی خواهند؛ آن ها محصولات متفاوتی را نیاز دارند که ما می توانیم این محصولات را در استان تولید کنیم، محصولاتی که فرآوری شده و هم ارزش افزوده بیشتری دارد و هم بهتر صادرات می شوند.
استارت این کار به دلیل اینکه هنوز ذهنیت آن وجود ندارد کمی سخت است اما اگر سفری به استان بوشهر و هرمزگان داشته باشند مجموعه مشابهی را می بینند که با یک شرایط اقتصادی خیلی خوبی در این زمینه فعالیت و رشد کردند.
* شرکت پایا انرژی بیشتر در چه زمینه های فعالیت دارد؟
تمرکز ما بیشتر در تولید محصولات دریایی مانند میگو به صورت خام یا فرآوری شده است علاوه بر این در زمینه تجهیز شرکت‌هایی که در این خصوص فعالیت دارند کار می‌کنیم از طریق شرکت پایا انرژی یخچال‌ها، سردخانه و دستگاه‌های فرآوری از جمله پخت و نیمه پز شدن محصول فعالیت داریم در کنار آن هلدینگ آی تی اس با همکاری شرکت قطری بازاریابی بین مللی را انجام می‌دهند.
حوزه فروش محصولات ما در منطقه خلیج فارس روسیه و بخشی از اروپای غربی است و به این شکل محصولات شرکت‌هایی که تجهیز دستگاه هایشان را برای فرآوری راه‌اندازی کردیم را نیز بفروش رسانیم.