برنج دومین غله پرمصرف در سبد غذایی مردم ایران است که بعد از گندم مهمترین تامین کننده کالری است. رسیدن به خوداتکایی ۱۰۰ درصدی در این محصول از جمله سیاست های وزارت جهاد کشاورزی است. سهم برنج در امنیت غذایی کشور غیرقابل انکار است.
بنابر آمار سالانه ۳ میلیون تا ۳ میلیون و ۲۰۰ هزارتن برنج مورد نیاز کشور است که با احتساب تولید داخل ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزارتن کسری نیاز کشور باید از طریق واردات تامین شود که متاسفانه در برخی سال ها به بهانه های مختلف واردات بیش از این میزان است.
در همین رابطه خانم حسینی رئیس موسسه تحقیقات برنج کشور گفت: براساس آمار اعلامی سرانه کنونی مصرف برنج حدود ۳۴ کیلوگرم است که نسبت به متوسط مصرف دنیا کمتر است. هرچند بر اساس سند امنیت غذایی سرانه مصرف برنج باید به حدود ۲۸ کیلوگرم برسد.
رئیس موسسه تحقیقات برنج کشور سطح خوداتکایی برنج کشور را حدود ۷۰ درصد اعلام کرد و افزود: تولید شلتوک بین ۳ و ۲ دهم تا ۳ و ۶ دهم میلیون تن است که معادل ۲ تا ۲ و نیم میلیون تن برنج سفید است. همچنین در تلاشیم که سهم ۳۰ درصدی برنج را در داخل تامین کنیم.
بهبود روش های به زارعی راهی برای رسیدن به خودکفایی برنج
مسعود اسدی مدیرعامل مجمع ملی هماهنگی تشکل های بخش کشاورزی گفت: در استان های شمالی پتانسیل و ظرفیت تولید برنج وجود دارد و از طرفی همه ساله در فصل تابستان برای ایجاد صنایع برق بخش اعظم آب پشت سدها رهاسازی می شود، از این رو با اعمال مدیریت علمی و صحیح و بهبود روش های به زراعی می توان کشت برنج را در سراسر کشور با استفاده از نیروگاه های برق آبی انجام داد.
اسدی ادامه داد: در استان خوزستان میلیاردها متر مکعب آب در سال برای تولید برق در تابستان رها می شود که اگر در کنار تولید برق و رهاسازی آب کشت اصولی برنج صورت بگیرد، امکان رسیدن به خودکفایی یا خوداتکایی قابل اطمینان وجود دارد.
مدیرعامل مجمع ملی هماهنگی تشکل های بخش کشاورزی افزود: با استفاده از بذرهای جدید بویژه خشکه کاری برنج در اکثر استان ها می توان مصرف آب در واحد سطح را به طور چشمگیری کاهش داد، لذا وزارت جهاد در این خصوص باید برنامه مدون داشته باشد چراکه ذائقه برنج مردم به برنج های ایرانی متمایل است.
خودکفایی برنج در کشور شدنی است
عطااله هاشمی عضو شورای هماهنگی تشکل های بخش کشاورزی گفت: اگر وزارت جهاد حمایت های مالی از کشاورزان و تحقیقاتی را در کنار یکدیگر داشته باشد تا کشاورزان را نسبت به تولید برنج های پرمحصول با راندمان بالا قانع کند، خودکفایی حاصل خواهد شد.
به گفته او، با اجرای کشت قراردادی و فراهم کردن الزامات و افزایش تولید برنج های پرمحصول امکان رسیدن به خودکفایی وجود دارد.
هاشمی ادامه داد: سال گذشته یکی از تعاونی ها اقدام به کشت قراردادی برنج با اعضای خود کرد و از طرفی دولت وعده خرید تضمینی برنج را داده بود که متاسفانه این امر محقق نشد و در نهایت این امر منجر به عدم اعتماد کشاورزان و گرفتاری شرکت های تعاونی شد.
عضو شورای تشکل های بخش کشاورزی گفت: با توسعه کشت ارقام پرمحصول و اجرای کشت قراردادی امکان رسیدن به خودکفایی برنج وجود دارد.
واردات بی رویه برنج آسیب جدی به تولید می زند
قاسم پیشه ور رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: ظرفیت تولید ۲ میلیون و ۲۰۰ تا ۲ میلیون و ۵۰۰ هزارتن برنج و با احتساب کشت رتون ۲ میلیون و ۷۰۰ هزارتن برنج در سه استان شمالی وجود دارد.
به گفته او، با احتساب سرانه مصرف و ذخایر استراتژیک، سالانه ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزارتن برنج باید وارد کشور شود و این درحالی است که سال گذشته بنابر آمار رسمی بیش از یک میلیون و ۷۰۰ هزارتن و با احتساب واردات غیررسمی ۲ میلیون تن وارد کشور شد که همین امر موجب شد تا برنج زیادی در انبارها باقی بماند.
پیشه ور با بیان اینکه واردات بی رویه برنج، تولید داخل را دچار چالش کرده است، افزود: اگر دولت ۵۰ درصد منابعی را که در اختیار تجار خارجی قرار می‌دهد، به بخش حمایت از کشاورزان داخلی تخصیص دهد، بدون افزایش سطح زیرکشت با ارتقاء عملکرد در واحد سطح امکان خودکفایی برنج وجود دارد.
رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: دلالان به بهانه کاهش قدرت خرید مردم با واردات بی رویه آسیب جدی به تولید داخل وارد کردند، درحالیکه پتانسیل تولید و خودکفایی در استان‌های شمالی به سهولت وجود دارد.