استان ایلام با توجه به شرایط اقلیمی مناسب و ظرفیت‌های متعدد شیلاتی در بخش تولیدات آبزیان خوراکی، ماهی و میگو، در سال های اخیر توانسته به جایگاه خوبی در سطح کشور دست پیدا کند.
از سوی دیگر عواملی مانند کاهش ذخایر ماهی های وحشی، افزایش مصرف ماهی و اقتصاد ضعیف، علاقه به تولید ماهی در استان افزایش داده است و به نظر می‌رسد همین امر نیز موجب رشد صنعت آبزی پروری در استان ایلام و ترغیب کشاورزان به پرورش ماهی شده است.
لازم به ذکر است پرورش شیلات در استان محروم ایلام می تواند نقش بسزایی در کاهش وابستگی به صنایع نفت و گاز، توسعه صادرات، کاهش واردات، رونق اقتصادی، اشتغالزایی و توسعه استان بر عهده داشته باشد.
با این حال علارغم نیاز مبرم استان به ایجاد اشتغال و ظرفیت بالا در حوزه آبزی پروری و همچنین علاقه کشاورزان، این صنعت آنطور که باید رشد نداشته و هنوز هم به جایگاه در خور شانی در سطح کشور دست نیافته است.
بررسی ها نشان داده کمبود صنایع تبدیلی و وجود تعداد زیاد طرح‌های نیمه‌تمام در حوزه صنایع تبدیلی بخش آبزیان و بالاخره تامین نشدن سرمایه در گردش موردنیاز برای واحدهای صنایع موجود ازجمله مشکلات این بخش و عوامل موثر در عدم توسعه شیلات در استان است.
اهمیت صنایع تبدیلی
به طور کلی صنایع تبدیلی یا صنایع فرآوری، به صنایعی اطلاق می‌شود که مواد خام را از فازی خام تبدیل و فرآوری می‌کنند تا محصولات نهایی را بسازند، این صنایع شاخه های مختلفی مانند فرآوری، تولید محصولات غذایی، تهیه مواد اولیه برای صنایع غذایی، بسته‌بندی و برندسازی محصولات و… را شامل می‌شود و هدف اصلی آنان بهینه‌سازی استفاده از محصولات کشاورزی و افزایش ارزش افزوده آنها در زنجیره تولید و تامین غذاست.
علاوه بر این‌ها اشتغالزایی و ایجاد کسب و کارهای پربازده از فرآوری تا فروش و صادرات به ویژه در مناطق روستایی، افزایش تولید و بهره‌وری، جلوگیری از اسراف و کاسته شدن میزان دورریز بسیاری از محصولات مرغوب توسط مصرف‌کننده، از مزایای صنایع تبدیلی و تکمیلی است.
همچنین تامین بیش از پیش امنیت غذایی، کاهش ضایعات و جلوگیری از خام‌فروشی و خروج ارز، صرفه‌جویی در مصرف محصولات و جلوگیری از هدررفت محصولات آبزی از دیگر آثار این صنعت است.
عدم توسعه صنایع تبدیلی در استان
به گفته کارشناسان با هدف استفاده بهینه از تولیدات آبزیان استان اعم از منابع دریایی و آبزیان پرورشی، ایجاد و توسعه صنایع تبدیلی شیلاتی به منظور حفظ و بهبود کیفیت، در دسترس قرار دادن محصول، تنوع در محصولات مطابق با ذائقه مصرف کنندگان، کاهش ضایعات، ایجاد ارزش افزوده و ایجاد اشتغال و در نهایت افزایش سرانه مصرف آبزیان در استان امری ضروری است که متاسفانه آن گونه که باید مورد توجه نبوده است.
عدم توسعه صنایع تبدیلی در استان ایلام موجب عدم توسعه آبزی پروری، گسترش بیکاری در اقصس نقاط استان، کاهش سطح معیشت مردم،عدم رشد اقتصادی و ارزآوری به این استان شده است، از این رو تنوع در تولید و بسته بندی محصولات، به کارگیری تکنولوژی روز و برتر، شناسایی بازار هدف داخلی و خارجی، بازنگری مقررات و قوانین و بروزرسانی آنها با هدف تسهیل در برخی از بخش ها و بهبود زمینه توسعه صنعت استان از راهکارهای مهم و موثر در توسعه صنایع شیلاتی استان است که باید مورد توجه قرار گیرد.
متناسب نبودن ظرفیت صنایع تبدیلی و تکمیلی آبزیان موجود با میزان تولید محصولات شیلاتی مشکلی بزرگ در استان ایلام است که میبایست به صورت جدی در دستور کار و مورد توجه مسئولان مربوطه باشد.