علیرضا زالی، در چهارمین کنگره بین‌المللی و شانزدهمین کنگره سراسری تغذیه ایران، سیاستگذاری تغذیه‌ای را از اهداف بزرگ سیاستگذاران برشمرد و با اشاره به اهمیت حکمرانی غذا، گفت: امروزه غذا یک ابزار قدرت جهانی است و کشورهایی که در حوزه غذا عقب بیافتند از نظر اقتصادی و سیاسی نیز دچار چالش می‌شوند.
وی با اشاره به گزارش FAO مبنی بر رشد بالای قیمت اقلام غذایی در دو سال اخیر، اظهار کرد: در امنیت غذایی دیدگاه رفع نیازهای غذایی فقرا یک نگاه خیرخواهانه است اما در حاکمیت غذایی کمک به فقرزدایی، قطحی زدایی و رفع نیازهای غذایی یک امر حمایتی است.
زالی، سیاستگذاری تغذیه‌ای را از اهداف بزرگ سیاستگذاران برشمرد و با اشاره به اهمیت حکمرانی غذا گفت: امروزه حکمرانی غذا فقط تمشیت تغذیه ملی نیست بلکه به یک ابزار کارا، با صلابت و دیپلماتیک تبدیل شده است که امنیت غذایی و حاکمیت غذایی را نیز در برمی‌گیرد.
رئیس کنگره خاطرنشان کرد: در حکمرانی و متد حکمرانی غذا رابطه و رویکرد سیاست دولت‌ها با جوامع مدنی، گروه‌های تغذیه، مردم و بخش خصوصی مورد توجه قرار می‌گیرد.
وی یادآور شد: پس از مناقشه غلات در جنگ اوکراین، حکمرانی غذا به یک ابزار جدی تجاری سیاسی تبدیل شده و بسیار مهم است.
زالی، بحث فراهم‌آوری، دسترسی، سلامت غذایی و پایداری را از اصول بسیار مهم حاکمیت غذایی و حکمرانی غذایی ذکر کرد و به‌کارگیری تکنولوژی‌های نوین را مهم برشمرد و گفت: یادگیری ماشینی و هوش مصنوعی امروزه در تمام امور مداخله می‌کند، از داخل منزل و بحث‌های مطبخی گرفته تا اینترنت اشیا در حوزه طبخ غذا و صنایع تولیدی و تغذیه‌ای و بسته بندی و بسیاری از موارد دیگر.
به گفته وی، اخیراً در کشاورزی سبز و هوشمند با استفاده از هوش مصنوعی متناسب با رشد بذرها و دانه‌ها و مراحل تکمیلی در گیاهان در مزارع سبز با رصد مرتب و دقیق بشر توانسته به درصد بالای تولید برسد.
زالی با اشاره به اینکه بر اساس اعلام FAO تا سال ۲۰۵۰ با چالش جدی کمبود غذا روبه‌رو می‌شویم، استفاده از فناوری‌های نوین را یکی از راهکارهای رفع آن برشمرد.
وی، یکی از مشکلات مهم را هدر رفت بالای مواد غذایی در کشور عنوان کرد و گفت: با آموزش همگانی مناسب خانواده‌ها می‌توان از هدر رفت مواد غذایی جلوگیری کرد.
رئیس کنگره با اشاره به کشاورزی سنتی در ایران بر ضرورت بهینه کردن ماشین آلات کشاورزی، برنامه‌ریزی برای بهبود اقتصاد روستاها، برنامه‌ریزی برای کاهش مهاجرت روستاییان و ترغیب نسل جوان به مشارکت در کشاورزی برای بهبود وضعیت تولید موادغذایی تاکید کرد.
زالی با اشاره به شاخص‌های مهم تأثیرگذار در امنیت غذایی، بر ضرورت برنامه‌ریزی برای سرمایه‌گذاری در حوزه کشاورزی و تولید مواد غذایی در ایران جهت تحقق برنامه‌های راهبردی عمیق در حوزه تغذیه تاکید کرد.
وی، متخصصان تغذیه را بخشی از پیکره نظام سلامت برشمرد که یکی از پرجمعیت‌ترین گروه‌های نظام پزشکی را تشکیل می‌دهند.
رئیس دانشگاه بر حضور پررنگ‌تر همکاران علوم تغذیه در حوزه سلامت تاکید کرد و خواستار نقش آفرینی بیشتر آنان در حوزه‌های مختلف سیاستگذاری، مشاوره، سلامت، توسعه کشور، اپیدمیولوژی و…، شد.
وی در ادامه به اهمیت تغذیه در گروه‌های خاص اشاره کرد و مادران باردار، مادران شیرده، کودکان و سالمندان را از گروه‌های آسیب پذیر جامعه دانست و به تشریح مشکلات و نیازهای تغذیه‌ای آنان پرداخت.
تداخلات دارو و غذا در سالمندان، اهمیت تغذیه مکفی در رشد و آینده کودکان، افزایش نیاز تغذیه‌ای مادران شیرده، ضرورت آموزش به مادران، از دیگر نکات مطرح شده توسط زالی در این مراسم بود.
وی، حضور متخصص تغذیه در بیمارستان را بسیار با اهمیت عنوان کرد و با اشاره به مشکلات تغذیه‌ای بیماران بستری در بخش‌های ویژه بیمارستان‌ها بر سرعت برنامه ریزی رژیم تغذیه‌ای برای این بیماران تاکید کرد.
به گفته زالی، نیاز بیماران بستری در بخش‌های مراقبت ویژه به پروتیین و کالری افزایش می‌یابد. همچنین طول مدت اقامت بستری، ایجاد زخم بستر و عفونت بیمارستانی ارتباط تنگاتنگی با تغذیه دارد.
وی با تاکید بر استفاده از ظرفیت سرشار متخصصان تغذیه و انجمن تغذیه ایران این گردهمایی علمی را نشان دهنده سرمایه اجتماعی برشمرد که در سه حوزه آموزش، بهداشت و درمان می‌تواند به وزارت بهداشت کمک کند.
ضرورت توجه به غذاهای فراسودمندی که بدیل‌های دارویی می‌شوند
رئیس کنگره، توجه به غذای فراسودمند را اثربخش برشمرد و گفت: باید غذاهای فراسودمند را توسعه داده و به سفره ایرانی وارد کنیم؛ این غذاها گاهی بدیل‌های دارویی هستند.
به گفته وی، غذاهای فراسودمند با تغییرات ماکروبیوم‌های روده، مناسب سازی فلور و…، باعث کاهش بیماری‌هایی نظیر دیابت، پرفشاری خون و سرطان‌ها می‌شوند.
زالی، توجه به غذاهای پروبیوتیک، سیستم بیولوژی، پروتئومیکس، نوتری ژنومیکس و…، را نیز ضروری دانست.
رئیس دانشگاه، این کنگره را بازتابی از ایجاد یک رویکردی نوین در حوزه سلامت برای برنامه‌های مودت آمیز و سیستماتیک با انجمن تغذیه ایران برشمرد و خاطرنشان کرد: یادمان باشد بهترین مشاور ما در حوزه سیاستگذاری، ترمینولوژی، آمایشی، اقتصادی، توسعه‌ای، ایمنی غذا و… انجمن تغذیه ایران است که دانش، مهارت و دلسوزی خود را به اثبات رسانده است.
زالی افزود: مطمئناً در همه کشورهای توسعه یافته یکی از رویکردهای درخشان در حوزه اصلاح فرآوری توجه به نظرات نهادهای مدنی ذیربط است. این اقدام خوبی است که نهاد مدنی مثل انجمن تغذیه ایران بتواند در سیاستگذاری‌ها شرکت کند.
رئیس کنگره در ادامه بر ضرورت توجه بیشتر به چالش‌های تغذیه‌ای و برطرف کردن نیازهای غذایی کشور تاکید کرد.
زالی خاطرنشان کرد: امروز غذا یک ابزار قدرت جهانی است؛ آب و غذا سلاح‌های کاربردی منازعات آتی بشر هستند و کشورهایی که در حوزه غذا عقب بیفتند از نظر اقتصادی و سیاسی نیز دچار چالش می‌شوند.
رئیس دانشگاه در خاتمه سخنان خود ضمن تقدیر از دست اندرکاران برگزاری این کنگره، ابراز امیدواری کرد این گردهمایی علمی باعث تحولات خوبی در حوزه غذا و تغذیه و سیاستگذاری حوزه غذا باشد.