با این حال «مدیریت بار» که پیش‌تر و تا سال گذشته در بازه زمانی ۱۱تا ۱۲ساعته در هفته اجرا می‌شد، در سال‌جاری تقریبا دو برابر شده و عملا برق صنایع متوسط برای یک روز در هفته به طور کامل قطع می‌شود. از این رو به گفته فعالان صنعت، اجرایی شدن طرح در طول ایام هفته و نه در روز تعطیل، روند کاری صنایع کشور به‌ویژه صنایع مرتبط با محصولات غذایی را با مخاطره جدی مواجه کرده است. به این علت که جدای از جابه‌جایی روزهای تعطیل با ایام کاری، مشکل دیگری برای صنایع غذایی به‌ویژه محصولات لبنی و فرآورده‌های گوشتی ایجاد می‌شود و آن حفظ سلامت محصولاتی است که به طور دائم نیازمند نگهداری در سردخانهها هستند. در عین حال سایر تولیدکنندگان محصولات غذایی هم از این محل متضرر شده‌اند.
در این بین قطعی برق واحدهای تولیدی در صنایع غذایی که امکان از بین رفتن مواد اولیه آنها طی مرحله ساخت وجود دارد، بیش از هر مساله دیگری واحدهای مذکور را با مشکل مواجه کرده است. اتفاقی که شرایط را برای صاحبان صنایع بسیار سخت کرده و در زمان پیک مصرف که برق واحدهای صنعتی و تولیدی قطع می‌شود، فعالیت آنها متوقف شده و تولیدی صورت نمی‌گیرد علاوه بر این سلامت مواد اولیه تولید این صنایع را نیز با مشکل مواجه کرده است. به گزارش «دنیای‌اقتصاد» صرف نظر از اینکه قطعی ۲۴ساعته برق در طول هفته سیستم سرمایشی و گرمایشی کارخانه‌ها را از کار می‌اندازد، در عین حال خاموشی دوربین و سیستم امنیتی و حفاظتی کارخانه را عملا فلج می‌کند و حتی در صورت نشت گاز امکان اطفای حریق را از مجریان می‌گیرد.
صنایع غذایی از سیاست قطعی برق مستثنی شوند
در همین رابطه سید‌محمدرضا مرتضوی، رئیس هیات‌مدیره کانون انجمن‌های صنفی صنایع غذایی ایران با تاکید بر اینکه باید صنایع غذایی از سیاست قطعی برق مستثنی شوند، نسبت به سلامت مواد اولیه صنعت غذا بر اثر قطعی برق در مرحله ساخت هشدار داد. وی اظهار کرد: تنها موضوعی که این روزها می‌تواند بیش از هر مساله دیگری به فعالیت واحدهای تولیدی و صنعتی لطمه بزند، قطعی برق است. باید ببینیم اگر مشکلاتی در تامین برق کشور وجود دارد و ناچار به قطعی برق هستیم، در کدام یک از بخش‌‌‌ها آسیب کمتری به اقتصاد کشور زده می‌شود. مرتضوی ادامه داد: مشکل واحدهای تولیدی و صنعتی به اندازه کافی زیاد است و اگر سیاست قطعی برق برای واحدهای تولیدی و صنعتی ادامه داشته باشد، به طور حتم آسیب بیشتری به صنعت کشور وارد می‌شود.
رئیس کانون صنایع غذایی ایران با بیان اینکه باید شبکه‌‌‌هایی که برق واحدهای تولیدی و صنعتی را تامین می‌کنند شناسایی و مستثنی شوند، گفت: صنایع غذایی باید از سیاست قطعی برق مستثنی شوند، چرا که امکان خراب شدن مواد اولیه صنعت غذا در اثر این اتفاق وجود دارد که لطمه بسیار سنگینی به اقتصاد واحدهای تولیدی در این حوزه میزند. مرتضوی با اشاره به اینکه در استان تهران با صرفه‌جویی ۲ تا ۳درصدی می‌توان به سمتی پیش رفت که برق هیچ یک از واحدهای صنعتی و تولیدی قطع نشود، گفت: بیش از هر جای دیگری باید ادارات و سازمان‌های دولتی و منطقه‌‌‌ای در مصرف برق صرفه‌جویی کنند و حتی اگر در تامین برق مشکل داریم، نباید برق واحدهای تولیدی و صنعتی قطع شود.
کاهش کیفیت و بهداشت کالاها در پی قطعی برق
رئیس کانون صنایع غذایی ایران ادامه داد: بخشی از مواد اولیه مورد استفاده در کالاهای اساسی به دلیل قطعی برق از بین می‌رود و واحدهای تولیدی و صنعتی در مرحله ساخت با مشکل مواجه میشوند که نتیجه آن کاهش کیفیت تولید و کاهش بهداشت در صنعت غذاست. رئیس کانون صنایع غذایی ایران افزود: مشکل اصلی در ساعات پیک مصرف برق است و اگر برنامه‌ریزی درستی داشته باشیم، با هشدار و فرهنگ‌سازی می‌توان موجب کاهش مصرف برق در بین ادارات و دستگاه‌‌‌های دولتی و نیز واحدهای مسکونی شد.
مشکلات جدی صنایع غذایی درپی قطعی برق
همچنین مسعود بختیاری، رئیس سندیکای صنایع کنسرو ایران با بیان اینکه در حال حاضر مشکلات زیادی بر سر راه تولیدکنندگان وجود دارد، گفت: یکی از این موارد این است که هفته‌‌‌ای یک نوبت برق صنایع را قطع می‌کنند که ما را با مشکلات جدی مواجه کرده است. بختیاری اضافه کرد: تحریمها فوق‌‌‌العاده اثرگذارند و مشکلات زیادی را هم ایجاد کرده‌اند، اما همه مشکلات ناشی از تحریمها نیستند و بسیاری از مشکلات ناشی از بی‌‌‌تدبیری و سوء‌‌‌مدیریت مسوولان است. وی با بیان اینکه متاسفانه در شرایط فعلی برخی از مدیران کار را رها کرده و منتظرند تا تکلیف دولت آینده مشخص شود، افزود: شوربختانه به‌‌‌نظر می‌رسد که گوش شنوایی از جانب تصمیم‌گیران برای شنیدن مشکلات وجود ندارد.
هشدار کمبود مواد غذایی در پی قطعی برق
دبیر فدراسیون تشکل‌های صنایع غذایی و کشاورزی نیز با اشاره به تبعات هشدار برق اعلام کرد: تاثیر قطعی برق در صنایع غذایی بسیار سریع خود را نشان می‌دهد و بازار حداکثر تا چند هفته بعد با کمبود و گرانی محصولات غذایی روبهرو می‌شود. محسن نقاشی افزود: قطعی برق صنایع غذایی را بیش از هر صنعت دیگری تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.
قطعی برق، مواد اولیه نان فانتزی را فاسد می‌کند
محمدجواد کرمی، رئیس اتحادیه نان فانتزی نیز در این زمینه گفت: متاسفانه با قطعی‌های مکرر برق، شاهد فاسد شدن خمیر نان فانتزی هستیم. وی با اشاره به اینکه ناترازی انرژی و قطعی برق در تابستان‌‌‌ها بر کار تولیدکنندگان نان تاثیر بسزایی دارد، گفت: هنگامی که در وسط کار تولید نان حجیم، برق قطع شود مواد اولیه خراب می‌شود و از بین خواهد رفت و حتی امکان فاسد شدن هم وجود دارد، دولت باید برای بخش نان تمهیداتی داشته باشد و در قالب تسهیلات آن را ارائه کند، تا تولیدکنندگان بتوانند موتور برق خریداری یا آن را وارد کشور کنند.
کرمی با بیان اینکه نان با سایر محصولات تفاوت دارد و باید جدا به این موضوع نگریست، افزود: دولت باید نانوایان را به موتور برق و تانکر آب مجهز کند تا در زمان قطعی برق و آب بتوانند نان را تولید و به کار خود ادامه دهند. وی تاکید کرد: در همین راستا در سال ۸۹ - ۸۸ دستورالعملی صادر شد و بسیاری از نانوایان و تولیدی‌‌‌های نان به این وسایل تجهیز شدند، اما متاسفانه اجرای این دستورالعمل ادامه پیدا نکرد که باید این موضوع در صدر پیگیری‌‌‌های اتحادیه قرار گیرد.
قطعی برق، بزرگ‌ترین مشکل تولیدکنندگان
در ادامه ابوذر شایگان، مدیرعامل شرکت صنایع غذایی مزرعه سفید به نمایندگی از تولیدکنندگان شهرک صنایع غذایی، به طرح قطعی برق صنایع و شهرکهای صنعتی به میزان ۲۴ ساعت در هفته اشاره کرد و گفت: در حال حاضر بزرگ‌ترین مشکل تولیدکنندگان قطعی برق است که به موجب این طرح، واحدهای تولیدی این شهرک ۱۷ تا ۱۸ ساعت با قطعی برق مواجهند که همین امر به واحدهای تولید و عرضه موادغذایی به‌ویژه سردخانهها و تولید محصولاتی که در همان روز عرضه میشوند، آسیب و خسارت وارد کرده است. وی ادامه داد: به دنبال قطعی برق، مخازن آب شهرک خالی می‌شود و روز بعد با قطعی آب مواجه هستیم و این دو عامل از اساسی‌ترین مشکلات شرکت‌های شهرک غذایی در تولید هستند.
سلامت محصولات غذایی در خطر است
حسن اصغریان، مدیرعامل فرآورده‌های گوشتی سپاس نیز در این رابطه گفت: طرح جدید مدیریت بار و افزایش ساعت قطعی برق بارها محصولات غذایی واحدهای صنعتی را تا آستانه فاسد شدن پیش برده و ما در این واحد تولیدی حتی گاهی مجبور به دورریز بخشی از محصولات گوشتی شده‌ایم. آن دسته از محصولاتی هم که خراب نمی‌شوند، عملا کیفیت بافت‌شان را از دست می‌دهند. درنهایت این معضل هم به بازار فروش محصولات ضربه میزند، هم برای سلامت جامعه خطرناک است. اصغریان افزود: اغلب سردخانهها پرت دما دارند و باد سرد را نگه نمی‌دارند، به همین دلیل قطعی یک‌روزه برق ضرر زیادی به محصولات گوشتی میزند که قابل جبران نیست.
تبعات سنگین قطعی برق برای واحدهای تولیدی
وی در ادامه گفت: قطع طولانی و مکرر برق به کمپرسورها نیز آسیب میزند و جبران این خسارت برای تولیدکننده‌ها سخت و هزینهبر است. به طوری که سال گذشته تعمیر مکرر یکی از کمپرسورها هر نوبت رقمی در حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان هزینه در بر داشته است. اصغریان همچنین با اشاره به اینکه کاهش ظرفیت تولید و تعدیل نیرو از دیگر پیامدهای قطعی برق در واحدهای صنعتی است، گفت: ما قبلا سه‌شیفته کار می‌کردیم اما اکنون با تعدیل نیرو حجم تولیدات کمتر شده و مقدار برق مصرفی کارخانه به یک‌سوم تقلیل یافته، با این حال ساعت قطعی برق را افزایش داده‌اند.
اصغریان درباره راهکار برون‌رفت از این مشکل تصریح کرد: بارها مشکل را با مسوولان اداره برق در میان گذاشته‌ایم اما آنها با این استدلال که طرح قطعی برق یک طرح ملی و سراسری است، مشکل ما را حل نمی‌کنند. این صنعتگر پیشنهاد کرد: کارخانه‌ها به ژنراتور مجهز شوند. از آنجا که خرید ژنراتور برای اغلب تولیدکننده‌ها بسیار هزینهبر است، ما از اداره برق خواستیم تا به ازای تامین ژنراتور برای مراکز صنعتی، تا پایان اقساط این واحدها را در رهن خود ببرند اما آنها پیشنهاد ما را رد کردند.
سخن پایانی
به گزارش «دنیای‌اقتصاد» مساله این است که شاید این گونه راهکارها تا اندازه‌ای جواب بدهد، اما معلوم نیست وقتی برق کارخانه‌ها قطع می‌شود کمپرسورها پس از وصل مجدد برق باید با چه سرعتی کار کنند و چقدر باید برق مصرف کنند تا دمای سردخانهها بتواند به حداقل ایده‌آل خود برسد؟ سوال این است که آیا مسوولان به این موضوع توجه می‌کنند که قطعی مکرر برق، چراغ صنایع را خاموش می‌کند و چرخه رونق صنعت و اقتصاد و اشتغال را دچار خلل می‌کند؟
باتوجه به اینکه قطعی برق در روزهای کاری هفته، موجب اختلال و آشفتگی در مدیریت صنایع می‌شود، آیا نباید تمهیداتی برای صنایع غذایی فاسدشونده اندیشیده شود؟ آیا قرار نیست وزارت بهداشت وضعیت تولید محصولات غذایی پرخطر و پرمصرف را پس از قطع برق رصد کند تا اثرگذاری طرح قطعی برق بر کاهش کیفیت محصولات غذایی مهم ارزیابی شود؟
درمجموع، اگرچه برنامه‌ریزی برای قطعی برق بسیار مهم است، اما باید توجه کرد که حتی اگر قطعی برق اجتناب‌‌‌ناپذیر است، مسوولان ذی‌ربط باید درخصوص زمان قطع برق با واحدهای تولیدی و صنعتی به توافق برسند؛ چرا که واحدهای تولیدی در حوزه صنایعی همچون صنعت غذا به دلیل مشکل به وجود آمده در مواد اولیه طی مرحله ساخت با مشکل از بین رفتن مواد اولیه روبهرو میشوند.