از قرص جوشان و نِی تا سامانه‌های پیشرفته؛ راهکارهایی برای تامین آب آشامیدنی سالم در اربعین

اربعین حسینی نه فقط یک راهپیمایی بلکه تجلی شور و شعور میلیون‌ها عاشق دلباخته‌ای است که از سراسر جهان رهسپار کربلا می‌شوند تا با پای پیاده ارادت خود را به ساحت مقدس امام حسین (ع) و یاران با وفای ایشان نشان دهند.

 

اربعین حسینی یک رویداد مردمی است که هر ساله میلیون‌ها زائر به آن دعوت می‌شوند و در این بین شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی با اتکا به علم و فناوری و نیروهای متخصص خود برآنند تا با تولید محصولات فناورانه گامی در جهت یاری رساندن به موکب‌داران و زائران اربعین بردارند.

 

این شرکت‌ها تاکنون دستاوردهای فناورانه محور را در حوزه‌های مختلف برای رفع نیازهای زائرین ارائه کرده‌اند که حوزه مدیریت آب آشامیدنی و پساب یکی از آنهاست.

 

 

 

آب آشامیدنی، آبی است که خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی آن در حد استانداردهای تعریف شده باشد و برای نوشیدن یا تهیه غذا بی‌خطر است.

 

مقدار آب آشامیدنی مورد نیاز برای هر فرد متفاوت است و به فعالیت بدنی، سن، مسائل بهداشتی و شرایط محیطی بستگی دارد. برای کسانی که در آب و هوای گرم قرار دارند، ممکن است حداکثر ۱۶ لیتر در روز آب آشامیدنی نیاز باشد.

 

در سطح جهان، تا سال ۲۰۱۵ حدود ۸۹ درصد از مردم از منبعی که برای نوشیدن مناسب است به نام منبع آب آشامیدنی به آب دسترسی داشتند. در جنوب صحرای آفریقا، ۴۰ تا ۸۰ درصد جمعیت می‌توانستند از آب آشامیدنی استفاده کنند. تا آن موقع تقریباً ۴.۲ میلیارد نفر در سراسر جهان از آب لوله کشی برای مصارف خود بهره می‌بردند، در حالی که ۲.۴ میلیارد نفر دیگر از چاه‌ها یا شیرهای عمومی مصرف خود را تامین می‌کردند.

 

سازمان بهداشت جهانی دسترسی به آب آشامیدنی سالم را از حقوق اساسی بشر می‌داند، در حالی حدود ۱ تا ۲ میلیارد نفر فاقد آب آشامیدنی سالم هستند.

 

در این راستا دانش‌بنیان‌های ایرانی به منظور دسترسی زائرین اربعین به آب آشامیدنی سالم محصولاتی را به تولید رساندند که به این شرح است:

 

 

یکی از شرکت‌های فناور فعال در حوزه مدیریت آب آشامیدنی و پساب مستقر در سنندج مخازن آب شرب بتنی پیش ساخته با تکنیک پیش تنیدگی در احجام ۵۰ تا ۱۰ هزار متر مکعب را با هدف تامین آب شرب سالم برای زائران اربعین عرضه کرد.

 

این محصول پیش ساخته در مدت زمان کوتاهی نسبت به مخازن در جا تاسیس می‌شود و با توجه به تولید قطعات در کارخانه و انجام کنترل‌های لازم در حین تولید، کیفیت به مراتب بالاتری نسبت به مخازن در جا دارند.

 

با توجه به استفاده از المان‌های مختلف در ساخت و اتصال‌های ساده کف و بدنه و سقف مخازن و نیز استفاده از مواد پلی یورتان در درز قطعات این گونه مخازن در مقابل زلزله بسیار منعطف‌تر و مقاوم‌تر هستند.

 

 

یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان با ساخت دو محصول «دستگاه تصفیه آب و فاضلاب با غشای اسمز معکوس آب لب شور با پلیمریزاسیون پلی آمید» و «ممبران شیرین‌سازی آب (RO)» خدمات دیگری را در حوزه مدیریت آب شرب به زائران اربعین ارئه کردند.

 

فیلترهای UF برای تصفیه فاضلاب و فیلترهای RO این شرکت برای تصفیه آب دریا کاربرد دارد. همچنین مدول‌های استاندارد غشایی شیرین‌سازی آب برای حذف نمک‌های محلول در آب و سالم‌سازی آب کاربرد دارد. سیستم‌های این شرکت دانش‌بنیان همچنین قادر به تامین آب شرب و آب کشاورزی برای محرومیت‌زدایی و موکب‌های مسیر پیاده‌روی اربعین است.

 

 

یکی دیگر از شرکت‌های دانش‌بنیان سامانه‌های تصفیه آب شرب و پساب اولترافیلتراسیون و تصفیه آب در شرایط بحرانی را عرضه کرده است. دستگاه‌های تصفیه آب و پساب اولترافیلتراسیون در مقابل سامانه‌های تصفیه آب و پساب نظیر ازن زنی، کلرزنی، لامپ‌های UV مزیت‌های بالاتری دارد.

 

حذف تمام میکروب‌ها و ویروس‌ها، حذف کدورت و همچنین توانایی تحویل آب کاملا شفاف از مزیت‌های این سامانه به شمار می‌رود. این در حالی است که در نمونه‌های مشابه کدورت آب از بین نمی‌رود و در صورت از بین رفتن، لاشه میکروب‌ها و ویروس‌ها در داخل آب باقی خواهد ماند.

 

همچنین این دستگاه‌ها به گونه‌ای طراحی شده است که در پیش از تصفیه تمهیدات بیشتری برای بالا بردن عمر غشای اولترافیلتراسیون در نظر گرفته شده و در صورت نیاز به ذخیره آب لامپ UV نیز تعبیه شده است.

 

 

یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در استان سمنان به منظور تولید آب شرب سالم سامانه‌های مدیریت هوشمند مخازن آب را پیشنهاد داده است. این سامانه یک سیستم کاملا خودکار بوده و بدون دخالت انسان قادر به کنترل سطح آب مخازن بوده و پمپ‌ها و شیرهای مربوط را به موقع خاموش و روشن کرده و از سرریز آب مخازن جلوگیری می‌کنند.

 

این محصول با توجه به ساعات اوج بار، زمان‌بندی روشن و خاموش شدن پمپ‌ها را به گونه‌ای تعیین می‌کند که کمترین میزان مصرف برق اتفاق بیفتد. نرم‌افزار این سامانه همچنین امکان کنترل شبکه آبرسانی از راه دور را به صورت دستی و از راه دور فراهم می‌کند و دارای بخش اطلاعات تعمیرات و نگهداری است.

 

افزوده شدن سنسورهای کلر و فلوتر از دیگر مزایای این سامانه به شمار می‌رود.

 

 

یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه توسعه فناوری نانو دو سیستم «تصفیه پساب اسمز معکوس (RO)» و «تجهیزات حذف کدورت، آرسنیک، نمک و نیترات از آب» را به تولید رساند.

 

از جمله مزایای سیستم تصفیه پساب اسمز معکوس می‌توان به افزایش بهره‌وری آب ورودی با تصفیه پساب بسیار شور و غلیظ با استفاده از سیستم اسمز معکوس، افزایش طول عمر فیلترهای سیستم اسمز معکوس،‌ کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری و تولید حجم کم و سهولت امحاء پساب اشاره کرد.

 

تجهیزات حذف کدورت این شرکت نیز با استفاده از حداقل مواد شیمیایی اقدام به حذف کدورت آب می‌کند و با اشغال فضای کم می‌تواند حجم زیادی از آب را کدورت‌زدایی کند. استفاده از جاذب‌های بر پایه نانو آهن و قابلیت استفاده چندین باره از جاذب در حذف آرسنیک، عدم تولید هرگونه پساب در فرآیند حذف آرسنیک، بومی‌سازی و توسعه فناوری الکترودیالیز در نمک‌زدایی از آب آشامیدنی و بهره‌وری نمک‌زدایی تا ۹۵ درصد از دیگر قابلیت‌های این تجهیزات است.

 

این تجهیزات همچنین قادر به حذف ۷۰ درصد نیترات با حداقل انرژی است و امکان نصب و راه‌اندازی واحدهای کوچک در دور افتاده‌ترین مناطق با حداقل هزینه را دارد.

 

 

یکی دیگر از شرکت‌های دانش‌بنیان با پکیج ضد عفونی‌کننده آب آشامیدنی با استفاده از فرآیند اکسیداسیون پیشرفته (اشعه UV) و میکروفیلتراسیون به استقبال زائرین اربعین رفته است.

 

این دستگاه به ظرفیت ۶۰ متر مکعب بر ساعت قادر به ضد عفونی کردن آب آشامیدنی است. فرآیند اکسیداسیون پیشرفته بر مبنای تولید و به‌کارگیری رادیکال اکسیدکننده هیدروکسیل به‌عنوان یکی از قوی‌ترین اکسیدانت‌های شیمیایی برای تخریب غیر انتخابی ترکیبات پیچیده و بیولوژیک در آب و پساب است.

 

پکیج طراحی و ساخته شده قابلیت حذف ۹۹.۹ درصدی میکروارگانیسم‌ ژباردیا پروتوزوا را که نسبت به گندزدایی با فرآیندهای مرسوم نظیر کلرزنی مقاومت ژنتیکی دارد، فراهم می‌کند.

 

این محصول با فرآیند مولتی اکسیداسیون پیشرفته کاملا منطبق بر معیارهای تفضیلی حوزه تجهیزات آب و محیط زیست است.

 

 

یک شرکت دانش‌بنیان قرص ضدعفونی کننده آب آشامیدنی هیپوپاک در مقیاس صنعتی را به تولید رساند. این قرص یک قرص جوشان ضد عفونی‌کننده آب است که برای ضدعفونی کردن آب آشامیدنی و ضد عفونی کردن میوه و سبزیجات قابل استفاده است.

 

این قرص در مقیاس‌های یک لیتر، ۲۰۰ لیتر و ۵۰۰ لیتر بدون عوارض جانبی است و قادر به حذف میکروارگانیسم‌های موجود در آب در مدت ۳۰ دقیقه با هدف پیشگیری از بروز بیماری‌هایی همچون وبا، اسهال خونی،‌ حصبه و سایر بیماری‌های مسری از طریق آب است.

 

این قرص به عنوان ضد عفونی کننده منتخب سازمان بهداشت جهانی و سازمان غذا و داروی امریکا، هلال احمر و صلیب سرخ توصیه شده است.

 

 

پکیج تصفیه آب به روش RO از دیگر محصولات تولیدشده از سوی دانش‌بنیان‌های ایرانی با هدف ارائه به مراسم اربعین است. پیچیدگی محصولات این شرکت ناشی از تکنولوژی خاص و طراحی هر سیستم و نحوه ساخت و راه‌اندازی آن است.

 

 

یک شرکت دانش‌بنیان سیستم تصفیه آب به روش انعقاد و شناورسازی الکتریکی (ECF) را برای تامین آب آشامیدنی معرفی کرد.

 

دستگاه تصفیه پساب‌های صنعتی و بهداشتی با روش انعقاد الکتروشیمیایی این شرکت دارای قابلیت کاهش فضای مورد استفاده تا یک پنجم تصفیه‌خانه‌های هوازی است. این دستگاه با استفاده از فرآیند انعقاد الکتروشیمیایی موجبات فولکولاسیون فاضلاب و تصفیه فاصلاب را فراهم می‌کند.

 

از این دستگاه در فرآیند تصفیه آب، فاضلاب و پساب صنایع مختلفی چون تولیدکنندگان مواد شیمیایی مانند انواع رزین‌ها و چسب‌های نساجی و رنگرزی، کشتارگاه‌ها و تولیدکنندگان مواد گوشتی و پروتئینی و لبنیات استفاده می‌شود. از ویژگی‌های مهم این سیستم، پیوسته بودن فرآیند تصفیه و عدم تولید آلودگی صوتی و منظری است.

 

 

نی تصفیه آب شخصی بر پایه غشاء الیاف توخالی (نانویی) محصول جدید یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان برای سالم‌سازی آب است. این شرکت با استفاده از غشاهای هالوفایبر، سیستم آب فردی به صورت بطری و نی را تولید کرده است.

 

این محصول با کاربرد پزشکی، صنعتی، خانگی و فردی برای تصفیه مایعات و گازها به خصوص صافی دیالیز و تصفیه آب شرب مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

 

غشاهای الیاف توخالی تولیدی این شرکت از جنس پلی سولفون و پلی اتر سولفون و پلی اکریلونیتریل با قابلیت فرآیندهای غشایی اسمز معکوس، نانو فیلتراسیون و میکروفیلتراسیون بر حسب نیاز است. کاربرد این الیاف در صافی دیالیز خون و جداسازی ذرات معلق از آب است. هالوفایبر یا غشای الیاف توخالی برای شفاف‌سازی و جداسازی مواد مختلفی مانند مواد جامد غوطه‌ور، باکتری‌ها و یا کاهش غلظت بالای ماکرومولکول‌ها استفاده می‌شوند.

 

 

یکی دیگر از شرکت‌ها دستگاه تصفیه آب خانگی با غشای سرامیکی را عرضه کرده است. غشاهای نانو ساختار سرامیکی لوله‌ای دانش‌بنیان این شرکت در دستگاه‌های تصفیه آب خانگی برای حذف بار میکروبی، کدورت و درشت مولکول‌های آلاینده به کار می‌رود و شامل پکیج بحران حاوی یک محفظه، پمپ دستی، شیر برداشت و توری نگهداری غشاء و غشاء است.

 

غشاهای نانو ساختار سرامیکی تولیدی این شرکت با اندازه حفرات ۱۰۰ تا ۲۰۰ نانومتر که دارای تاییدیه دانش‌بنیان است، در این دستگاه در کنار جاذب‌ کربنی قرار گرفته‌اند و آلاینده‌ها و طعم و بوی آن را حذف می‌کنند، در شرایطی مانند سیل و زلزله نیز که تنها مشکل آب آلودگی میکروبی و کدورت است، با استفاده از تلنبه‌ دستی و ایجاد فشار بر روی غشای آب تصفیه شده از قسمت شیر برداشت می‌شود.

 

این دستگاه دارای یک غشای سرامیکی لوله‌ای نانو ساختار و یک کربن بر روی شاسی نگهدارنده است. 

 

 

این محصول با استفاده از برقراری جریان الکتریکی بین دو الکترد آند و کاتد و رهایش کاتیون‌های فلزی باعث انعقاد ذرات کلوئیدی و معلق موجود در فاضلاب می‌شود.

 

ذرات منعقد شده در مرحله بعد ته‌نشین شده و به آسانی از مسیر جریان حذف می‌شود. این تکنولوژی باعث کاهش چشمگیر مصرف مواد شیمیایی و تولید پسماند می‌شود.

 

 

سامانه بازچرخانی و تصفیه پساب دستگاه نمک‌زدایی اسمر معکوس (RO) توسط سلول‌های خورشیدی بدون نیاز به برق یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان یک پکیج اضطراری پرتابل برای تصفیه آب و نمک‌زدایی در ظرفیت‌های ۳۰ تا ۵۰متر مکعب در شبانه‌روز با استفاده از پنل‌های خورشیدی است که بدون نیاز به استفاده از شبکه توزیع برق قابل بهره‌برداری است.

 

این پکیج‌ها کدورت‌های بسیار بالا را به وسیله فیلترهای سرامیکی و نمک‌زدایی به وسیله RO تصفیه می‌کنند و آب قابل شرب را به تولید می‌رسانند.

 

در مکان‌هایی که آب شور وجود دارد، این پکیچ بدون استفاده از شبکه توزیع برق می‌تواند آب قابل شرب را در اختیار مردم قرار دهد.