چهارشنبه / ۱۶ آبان ۱۴۰۳ / ۰۹:۵۵
سرویس : کشت و صنعت، باغداری ، گیاهان خوراکی و پروتئین سویا
کد خبر : ۱۲۳۴۳۲
گزارشگر : ۳۵۱۶
سرویس کشت و صنعت، باغداری ، گیاهان خوراکی و پروتئین سویا
رضا مقدم (کارشناس مدیریت بازرگانی)

آیا صنعت چای ایران بدون رانت زنده می ماند؟

بیش از یک قرن پیش انسان مصلحی با دور اندیشی کمر همت بست و سبب شد گیاه چای در شمال ایران کشت شود و هزاران هزار نفر در طول تاریخی نسبتا طولانی بر سر سفره تلاش این مرد نشستند. او اهل خراسان بود اما میراث داران گیلانی این صنعت به خاطر منافع آنی و رانت خواری مستمر (فعلا صد و بیست سال!) چنان زخم های کاری به آن زدند که با هیچ دارویی نجات نمی یابد.

حتما همه از اقدام وزارت جهاد کشاورزی در سال گذشته مطلع هستند. آن زمانی که چای تولیدی سال قبل به دلیل کیفیت فوق العاده نازل روی دست تولید کنندگان ماند و تنها راه چاره را در این دیدند که چای در انبار مانده را به زور به وارد کنندگان بفروشند. آخر در کجای دنیا کسب و کار گروهی از مردم را به خاطر قصور و کم کاری گروهی دیگر نابود می کنند؟ تازه می گویند وارد کنندگان چای، دشمن چای داخلی هستند! گناه وارد کننده چای و هر وارد کننده دیگر چیست؟ آیا وارد کننده گندم و دارو و خودرو، دشمن تولید کننده داخلی است؟ خوب، وارد نکنید و خوداتکا باشید. چه بهتر.

 

تولید کنندگان چای در شمال ابتدایی ترین کار در تولید چای که خرید برگ استاندارد است رعایت نمی کنند بعد فریاد «دولت از تولید داخلی حمایت نمی کند» سر می دهند. از یک طرف دارند چایی که با یارانه دولتی هزینه تولیدش 100 هزار تومان نیست 400 هزار تومان می فروشند از طرف دیگر مدعی هستند بیشتر چای ما را زیر قیمت تولید می خرند! اگر چایی دارید که 400 هزار تومان فروش می رود و چای دیگری زیر قیمت تولید، پس حتما عیبی دارد که قیمتش این است. وگرنه چای که مورد مصرف عموم مردم است. اگر وارد کنندگان چای، دشمن چای داخلی هستند 80 میلیون مردم شریف ایران که نیستند. حالا دوباره چای بی کیفیت امسال روی دست مانده و حکم داده اند که آن را هم باید به زور به وارد کنندگان فروخت وگرنه مجوز واردات نمی دهیم. اگر چای خارجی دشمن چای داخلی است و مانع فروش آن، پس اصلا چرا باید وارد شود که بعد همه سر تصاحب مجوز ورود آن به جان هم بیفتند و دستگاه قضائی را گرفتار کنند. ورودش را ممنوع کنند که خیلی بهتر است. خنده دار این که مدعیان تولید چای در شمال می گویند مجوز واردات را انحصارا به ما بدهید. 

 

 چرا وزارت جهاد کشاورزی در سال جاری مجوز ورود چای را به کارخانه داران چای شمال داده است؟ آیا این یک رانت نیست؟ می گویند چون چای تولیدی امسال را نفروخته اند با این کار می خواهند کمک کنند آن را بفروشند. اما به کسی که نمی تواند چای خود را کیلویی 50 هزار تومان در بازاری که  قیمت چای خارجی با این گونه اقدامات غلط و اعمال محدودیت های مکرر دولت به کیلویی 600 هزار تومان رسیده بفروشد چرا باید مجوز واردات داده شود؟ با کدام پول می خواهند ارز بخرند؟ این ها که مدعی هستند پول چایکاران را ندارند بدهند! پس اصل ماجرا، راه انداختن بساط مجوز فروشی و رانت خواری و دلال بازی و هزار کار دیگر است که قبلا هم انجام شد و امتحان خودش را پس داد.

 

به راستی اگر کارخانه داران چای شمال، عرق و تعصب چای میهن دارند چرا برای گرفتن مجوز واردات چای مسابقه داده اند؟ مگر نمی گویند چای خارجی و واردکنندگان، دشمن چای داخلی هستند؟ مگر نمی گویند چای خارجی جز رنگ و اسانس نیست و سم خالص است و برای مردم و سلامت افراد مضر است؟

 

چرا شرط ورود چای خارجی خرید چای داخلی است؟ مگر چای داخلی سرور چای به قول این حضرات بی کیفیت و سرشار از سموم خارجی نیست؟ مگر از تولید هر ساله چای داخلی که تماما با یارانه دولت تهیه می شود بیش از 50 درصدش صادر نمی شود؟ پس چرا برای واردات کسری نیاز کشور باید بقیه اش را به زور فروخت؟ یعنی در این کشور 80 میلیونی خریداری برای 15 هزار تن چای داخلی نیست؟ اصلا چرا کل چای داخلی را صادر نمی کنند که به ادعای اهالی چای شمال ارزآوری زیادی دارد؟ البته برای باز شدن مشت نادرستگویان کافی است به آمار گمرک مراجعه کنید تا صحت این ادعای آنان را مثل هزاران ادعاهای گزاف دیگرشان ببینید که صادرات به چه قیمتی است و واردات به چه قیمت.  

 

مسئولین پاسخ دهند این اجبار منطبق با کدام قانون است. آیا این است آزادی شهروندان در تجارت؟  اگر چای داخلی مشکل فروش دارد چرا از وارد کنندگان چای و سرمایه آنها برای جبران ضرری که اهالی چای شمال به بار آورده اند مایه می گذارند؟ دستور دهند هر کسی وارد کننده هر کالایی است چای ایرانی بخرد. آن که پارچه وارد می کند شرطش این باشد که چای داخلی بخرد. هر که می خواهد خودرو وارد کند باید چای داخلی بخرد هر که می خواهد خودکار و موبایل و لاستیک و گندم و ... وارد کند باید چای وطنی بخرد. اصلا چرا این چای در انبار مانده را به اجبار به مردم  نمی فروشند؟ مگر مصرف کننده نهایی مردم نیستند؟ اجبار کنند در هر فروشگاهی هر کسی هر کالایی می خواهد اول باید چای ایرانی بخرد.
چرا دولت از کارخانه داران چای شمال نمی پرسد با این همه کمک و یارانه چرا نمی توانند یک کیلو چای خوب تولید کنند که در فروشش درنمانند؟ آخر چطور قابل باور است وقتی چای خارجی کیلویی 600 هزار تومان به فروش می رسد چای ایرانی که معادل نصف هزینه تمام شده اش از دولت یارانه می گیرد کیلویی 60 هزار تومان خریداری ندارد؟ آیا جز بی کیفیت بودن می توان توجیهی برای چنین موضوعی پیدا کرد؟ چرا کارخانجات چای شمال یک کارشناس فنی تولید ندارند؟ چرا هر خاکروبه ای را به اسم برگ چای تحویل می گیرند؟ آیا این همه قصور نباید مورد بازخواست قرار بگیرد؟  تا کجا می توان وارد کننده چای را تحت فشار گذاشت و مردم را که با چنین طرح های غیر قانونی مجبور خواهند شد تنها نوشیدنی دم دست روزانه خود را گران تر بخرند و کسب و کار عده ای فروشنده و بسته بند زحمتکش چای تعطیل شود.

 

موضوع دیگر، انحصار و دلال بازی برای فروش مجوز ثبت سفارش واردات چای است. در کجای دنیا، دولت مجوز واردات کالاها را وارد واسطه گری می کند که آن را دست به دست در بازار بفروشند؟ اگر می خواهند به زور از واردکنندگان پول بگیرند راهش نابودی کسب و کار قانونی آنها نیست. می توانند تعرفه ورود چای را بالا ببرند. هر چند این کار نیز هیچ کمکی به صنعت چای ایران نخواهد کرد. چون درد این جماعت در شمال، تولید چای نیست. چای را بهانه کرده اند تا دولت ها را بچاپند که موفق هم شده اند. وگرنه کجای دنیا، دولت هم یک چهارم پول ماده خام را یارانه می دهد هم چای بی کیفیت تولید شده را به زور می فروشد. با این رویه، آیا هیچ آدم عاقلی چای با کیفیت تولید می کند؟ وقتی هر چیزی را به اسم برگ چای فارغ از کیفیت گرفتی و چای بی کیفیت ساختی و دولت هم آن را گردن گرفت چه غم و غصه ای داری! وزارت جهاد کشاورزی هم مجوز ورود چای را به کارخانه داران شمال می دهد تا آن را بفروشند و غیر از یارانه خرید برگ چای رانت دیگری به بهانه حمایت از تولید بگیرند. 

 

مسئولان محترم سیاستگذار کشاورزی و واردات بدانند با این  شیوه های اشتباه فقط صنعت چای ایران را از میان می برند. آخر از خودشان سوال نمی کنند محصولی که یک چهارم تقاضا تولید می شود اساسا به کمک دولت چه نیازی دارد؟ آیا چای به کمک نیاز دارد یا آن محصولی که زیادتر از تقاضا تولید می شود؟ آیا در این کشور فقط چای داریم و کشاورزی دیگری نداریم؟ آیا کشاورز زعفران کار هیچ زحمتی نمی کشد؟ کشاورز سیستانی و کرمانی زحمت نمی کشد؟ کشاورزان گندم و پسته و سیب و برنج و زیتون و مرکبات هیچ مشکلی ندارند؟ کمک نمی خواهند؟ آیا به آنها چنان کمک می شود که به چای شده است؟ آیا وقتی گوجه و پیاز و سیب و خرما روی دست تولید کننده ماند دولت دستور می دهد آن ها را اجبارا به وارد کنندگان بفروشند؟ تازه با این کمک هایی که دولت چپ و راست به محصول چای داخلی کرده چه نتیجه ای گرفته است؟ جز شنیدن این سخن هزاران بار تکراری اهالی چای شمال که «دولت ضد چای داخلی است و نه تنها کمکی به صنعت چای نمی کند بلکه دلش نمی خواهد حتی یک بوته چای باقی بماند.» 

 

خوب است کسی به کارخانه داران چای شمال بگوید حرفتان قبول، وارد کنندگان چای، هیولا هستند. اما شما که سال ها است با صورت نویسی، یارانه های دولت را می بلعید؛ شما که در سال 1383 برگ چای کشاورزان را کیلویی 20 تک تومان می خریدید در حالی که قیمت واقعی آن 140 تومان بود چه هستید؟ نام شما را که در سایه سیاست غلط دولت، اضافه اوزان عمل آوری را که حق کشاورزان زحمتکش است برای خودتان بر می دارید چه باید گذاشت؟  از شما که ابتدایی ترین کار یعنی تشخیص برگ چای خوب از بد را بلد نیستید به چه نامی باید یاد کرد؟

 

هندوستان سالي بیش از 6 میلیون تن برگ سبز چای دارد با 3 میلیون بهره بردار و دولت هم خرید تضمینی برگ چای نمی کند. چرا آن جا با وجود چنین حجم عظیم محصول مشکلی پیش نمی آید؟ ما که در شمال به زور و زحمت یک چهارم تقاضای چای کشور را تولید می کنیم. پس مشکل فقط و فقط کیفیت است. 

 

حال که وزارت جهاد کشاورزی قصد دارد مجوز واردات چای را وسیله فروش چای داخلی قرار دهد پس خرید برگ چای را آزاد کند تا حداقل کشور از دو محل ضرر نکند و منابع مالی اش بیش از این بر باد نرود. چون کارخانجات چای شمال با این یارانه دادن¬های دولت، هزار سال دیگر هم چای باکیفیت نخواهند ساخت و تنها طلبکارانه از دولت، یارانه بیشتر و مجوز کل واردات و هزار رانت دیگر خواهند خواست.
 
(چهارشنبه ۱۶ آبان ۱۴۰۳) ۰۹:۵۵

پست الکترونیک را وارد کنید
تعداد کاراکتر باقیمانده: 500
نظر خود را وارد کنید


خبر 1

خبر برگزیده

بازار ارز

سرویس نمایشگاه و همایش‌ها