بازارها به صورت دوره عملکردی خرسی و سپس گاوی دارند و بعد این سیکل ادامه دار میشود. براساس شرایط اقتصاد کشور و همچنین وضعیت بازار جهانی زمان این دورهها میتواند کوتاه یا طولانی شود. به طور قطع هرچقدر تورمی تر باشد دوره گاوی طولانیتر و بالعکس در شرایط رکودی و تنش زا دوره خرسی طولانیتر خواهد بود. برای این دوره چند موج میتوان تعریف کرد که بسته به هر موج فضای بازارهای مالی متفاوت خواهد بود.
موج اول
بورس ایران بعد از یک دوره طولانی رکود که تحت تأثیر افزایش حباب در معاملات سال ۹۹ بود سیکل جدیدی را آغاز کرده است. بر همین مبنا اگر موج اول را پاییز ۱۴۰۳ در نظر بگیریم با ورود پولهای هوشمند در کف بازارها این روند آغاز شد. در این روند تحلیلگران باهوش، ریسکپذیرها و حقوقیها و نهادهای حرفهای بازار هستند که معمولاً تعداد آنها نیز کم است و کف بازار را به خوبی شناسایی کرده و خرید میکنند. این موج تقریباً از سطح یک میلیون و صد هزار واحد شروع شد و در ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار واحد به پایان رسید. بنابراین در بورس ایران موج اول پایان یافته و با توجه به خریدهای ابتدای موج، سرمایه گذاران حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد بازدهی کسب کرده اند.
موج دوم
موج دوم در بورس ایران از شاخص کل ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار واحد آغاز شد. در این مرحله عدهای انتظار اصلاح و حرکت به سمت حمایت ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار واحد را داشتند اما اینگونه نشد و روند صعودی ادامه پیدا کرد. در این مرحله جاماندههای بازار بسیاری از فعالان محتاط بودند، البته نوسانگیرها و تکنیکالیست ها نیز از روند عقب افتادند. اما پولهای بزرگ معمولاً از شاخص ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار واحد دوباره وارد معاملات بورس شدند. این موج دوم هنوز به پایان نرسیده و ظرفیتهای بسیار زیادی برای جذب جریان پول دارد. ولی مدیریت این موج و هدایت آن در بازار به درگیر کردن جریان پول بیشتر نیاز دارد به همین دلیل سیاستهای بازارساز نقش مؤثری خواهد داشت تا شاخص به تارگت ۳ میلیون واحد برساند.
در حال حاضر روند شاخص کل بورس با معاملات مثبت نمادهای بزرگ ادامه پیدا کرده است. درحالی که شاخص هم وزن اصلاح کرد. این موضوع نشان دهنده ورود پول هوشمند به نمادهای خاص است. بنابراین نمادهای کوچک هم کم کم توسط جاماندههای بورس به صف خرید می رسند. به همین دلیل موج دوم فرصتی برای کسب بازدهی از نمادهای کوچک جامانده از بازار است. هرچند برخی نوسانگیرها و حقوقیها مانع اعتماد دوباره سرمایه گذاران به بازار میشوند و هر نوسانی را تبدیل به صف فروش میکنند.
موج های سوم و چهارم
موجهای سوم و چهارمی بازار جریان اصلی رشد بورس را رقم میزنند و در جهت رشد و رونق اقتصادی بسیار مهم هستند. این موج در سال ۹۹ تجربه شد اما از آن زمان تا امروز این موج برای ایجاد جهش در اقتصاد استفاده نشده است.
موج سوم با ورود پول جدید آغاز میشود. به طوری که سرمایه از بیرون بازار که اکثراً صاحبان صنایع، کسب و کارها و … هستند با قدرت سراغ این بازار میآیند. با توجه به اینکه پولهای موج سوم شامل افراد حرفهای است و به نوعی همه آنها افرادی را به عنوان امین و مشاور در اختیار دارند در خرید سهام هوشمندانه عمل میکنند. موج سوم یعنی موج جریانهای پولی نسبتاً قوی و درشت چه حقیقی و چه حقوقی که رشد بزرگی را در بازار ایجاد میکنند. در این شرایط موج سوم میتوانند رشد شاخص بورس ایران را از ۳ میلیون به ۵ میلیون برسانند.
موج چهارم میزبانی پولهای افراد خرد جامعه است و بازاریها راهی بازار سرمایه میشود. خطرناکترین و غیرقابل پیشبینیترین و خاصترین موج همین موج چهارم بورس است که عملکرد آن به مدیریت جریان پول بستگی دارد. به نظر میرسد رویدادهای سال ۹۹ دیگر تکرار نخواهد شد. بنابراین احتمال اینکه این موج دوباره با شدت و سرعت سال ۹۹ شکل بگیرد کم است. بورس ایران هنوز در موج دوم درگیر است و تا زمانی که وارد موج سوم نشود نمیتوان نسبت به شکل گیری موج چهارم برنامه ریزی کرد.