دکتر
جواد صالحی اصفهانی استاد دانشگاه ویرجینیا تک آمریکا: سال ها به انرژی یارانه می دادیم
و مردم به این موضوع عادت کرده بودند و برداشتن یارانه انرژی بسیار سخت بود و این موضوع
بسیار خوب بود اما متاسفانه با مشکلاتی که در اجرا ایجاد شد به خصوص این که منابع و
مصارف درست محاسبه نشده بود.
وی
ادامه داد: مشکل قانون این بود که قیمت انرژی را افزایش داده اما این قیمت ثابت شد
و قانون باید طوری نوشته می شد که این قیمت تحرک داشته باشد. همچنین اگر از همان اول
در محاسبه پرداخت ها اشتباه نکرده بودیم باعث نمی شد که طرح بدنام شود و تورم زا شود.
وی
تاکید کرد: اگر به هر نفر 25 هزار تومان یارانه نقدی پرداخت کرده بودیم هم اکنون بهتر
می توانستیم فاز دوم را اجرا کنیم. آقای احمدی نژاد سعی کرد که دهک ها را شناسایی کند
اما این کار بسیار سخت است.احمدی نژاد کار خوبی کرد و در تلویزیون اعلام کرد که به
همه یکسان یارانه می دهیم و کار خوبی بود.
صالحی
اصفهانی تصریح کرد: به طور مثال اگر قرار باشد به روستاییان یارانه بدهیم افرادی هستند
که می روند و در روستاها خانه خریداری می کنند. اگر قیمت بنزین را برای اقشار پردرآمد
بر اساس نوع خودرو افزایش دهیم طرح بهتری است.
این
استاد دانشگاه تاکید کرد: اگر تنها مناطق جغرافیایی را شناسایی کنیم منطقی است و این
که قیمت یکسان باشد منطقی نیست و در آمریکا هم این تفاوت قیمت وجود دارد و این منطق
اقتصاد است اما چون در کنار این یارانه ناعادلانه ای را می دهیم می توانیم قیمت های
مختلفی را به مردم بدهیم.
وی
گفت: فرض کنید بنزین برای خودروهای مدل بالا را افزایش دهیم و مالیات بر بنزین منطقی
است و باید هزینه راه ها را باید خودروداران بپردازند.
صاحی
اصفهانی افزود: مکانیزمی برای شناسایی افراد وجود دارد و در آمریکا همه افراد با جرائم
سنگین اظهارنامه می دهند و در کنار این سازمانی وجود دارد که به منزل افراد رفته و
وسائل مردم را نگاه می کنند.
این
استاد اقتصاد گفت: زمانی که افراد متقاضی دریافت یارانه هستند مجبور به مبادله با دولت
هستند و حساب بانکی مردم را نگاه کردن سیستم بانکی ما را دچار مشکل می کند.
وی
افزود: در آمریکا کارتی را به عنوان یارانه می دهند که تنها با آن می توان غذا خرید
و علت این است که می خواهند از بچه های خانواده های کم در آمد محافظت کنند و در ایران
نیز باید افراد فقیر را شناسایی کرد و تنها نمی توان عجولانه این کار را کرد.
صالحی
اصفهانی گفت: دولت در روز 4 میلیون بشکه نفت و گاز را به مردم می دهد که با یک حساب
منطقی 180 هزار میلیارد تومان ارزش آن است. من معتقدم که در یارانه نا حق دادن عده
ای تقلب می کنند که باید از نظر قانونی با آن برخورد کرد و موضوع دیگر شناسایی افراد
مرفه است که مالیات پرداخت نمی کنند.
وی
افزود: باید شرایطی ایجاد شود که این افراد داوطلبانه مالیات بدهند و برای این موضوع
هم باید از راههای خلاقانه استفاده کرد.
این
اقتصاددان تاکید کرد: 5 سال قبل این مشکل را داشتیم که افراد می گفتند که بنزین ارزان
را به ما بدهید اما راه حل پیدا کردیم و بنزین را هدفمند کردیم. ما باید افراد را آگاه
کنیم که خانه را گرم کردن و در کنار آن پنجره را باز کردن ضرر دارد.
وی
تصریح کرد: انرژی و سرمایه فیزیکی که مکمل هم هستند کارآفرین نیستند و انرژی ارزان
به صنعت دادن هم کار خوبی نیست و موجب عدم توسعه صنعت می شود و جلوی ما را برای ورود
به بازارهای جهانی خواهند گرفت. از طرفی با این انرژی ارزان در واقع جلوی رشد سرمایه
انسانی را گرفته ایم و کارفرماها تمرکز ندارند تا از سرمایه انسانی استفاده کنند.
وی
ادامه داد: فرق بین ایران و آمریکا این است که در آمریکا فروشنده بنزین بخش خصوصی است
و مشکل سیاسی ندارد و فروشندگان بنزین مالیات می دهند. مشکل نابرابری در آمریکا هم
اکنون معروف شده است و نابرابری در آمریکا زیاد شده است.
صالحی
اصفهانی گفت: نحوه شناسایی افراد بسیار مهم است و در ایران تجربه جالبی از سوی کمیته
امداد داریم و این با سیستم آمریکا فرق دارد و فکر می کنم نحوه شناسایی باید با فرهنگ
ما منطبق باشد.
وی
گفت: درآمد مردم در آمریکا رابطه نزدیکی با بهره وری آنها دارد و مشکل ما این است که
وقتی از درآمدمان شکایت می کنیم از کار کم خود شکایت نمی کنیم. اگر این را تبدیل کنیم
که خودمان کم کار می کنیم این سوال پیش می
آید که چرا اینگونه است؟
این
اقتصاد دان گفت: در آمریکا به قیمت واقعی درآمد فرد میانه در سال های اخیر پایین رفته
است و درآمد با تورم همگام نبوده است و این اتفاقی است که اوباما می خواهد آن را تغییر
دهد و خیلی از این ها منشا رقابت بین المللی دارد و به طور مثال مربوط به کالاهای کم
قیمت چین و کارگرهای مکزیکی است.
این
استاد اقتصاد گفت: همه کارمندان را نباید به یک چشم نگاه کرد و زمانی که درآمد ثابت
افراد را کاهش می دهیم افراد کارآمد از دولت خارج می شوند و خوب بود مقداری انعطاف
در سیستم ایجاد می کردیم و به دنبال شایسته سالاری رفتن بسیار مهم است.
صالحی
اصفهانی ادامه داد: هم اکنون چندین ماه است که نرخ تورم ایران پایین آمده است و باید
تورم زیر 20 درصد باقی بماند.
وی
گفت: افراد دهک پایین 45 درصد زندگی خود را از طریق یارانه تامین می کنند و ثروتمندان
تنها 5 درصد به یارانه وابسته هستند.
این
اقتصاددان درباره پیشنهاد به دولت برای آینده قانون هدفمندی گفت: در مرحله اول باید
مردم عادت کنند قیمت ها هیچ گاه ثابت نمی ماند و نباید قیمت ها را ثابت نگه داشت. در
10 سال گذشته قیمت ها بیش از 5 برابر شد و دلار 3.5 برابر شد و دلار امروز ارزان تر
از سال 82 است. باید قبول کنیم که اکثر قیمت ها نوسان دارد و علت آن هم منطق بازار
است و در مرحله اول دولت باید اعلام کنند که می خواهیم قیمت انرژی را رها کنیم.
صالحی
اصفهانی تاکید کرد: 20 سال می خواستیم قیمت انرژی را افزایش دهیم و مشکلات فراوانی
در این زمینه وجود داشت و افزایش قیمت در سال 89 به این دلیل بود که متوجه شدیم که
افزایش قیمت تدریجی مناسب نیست اما هم اکنون از شوک گرفتن جامعه خسته است و باید قیمت
ها تدریجی افزایش یابد.
وی
گفت: مشکل اصلی ما گذار از آموزش به اشتغال است و سیستم آموزشی ایران کارا است و مشکل
اشتغال یک نگرانی است و موجب مایوس شدن جوانان می شود و سرمایه انسانی اندوخته شده
از بین می رود. در ایران و خاورمیانه اینگونه است و مشکل زیادی داریم که افراد تا
7 سال منتظر می شوند که شغل جدی اول خود را بگیرند.