لذت نوشیدن چای وقتی بیشتر می‌شود که بهترین روش تهیه آن را بدانیم. به طور کلی اغلب خانواده‌ها چای را دم کرده و از آن نوشیدنی معطر با طعم دل‌نشینی تهیه می‌کنند که بسیار در رفع خستگی موثر است؛ اما در مقابل برخی افراد هم هستند که از چای‌های کیسه‌ای که در بازار موجود است استفاده می‌کنند. در این رابطه باید گفت: ابداع چای کیسه‌ای بهترین و بدترین اتفاق در صنعت چای است. بهترین چون سبب افزایش توجه مردم به چای می‌شود و بدترین به دلیل آن که اکثر چای‌های کیسه‌ای در بازار دارای مواد مصنوعی و شیمیایی هستند و از ویژگی‌های مطلوب یک چای اعلا برخوردار نیستند.
در ابتدای ابداع چای کیسه‌ای تولیدکنندگان از برگ کامل چای استفاده می‌کردند که رنگ و بوی طبیعی و ارزش تغذیه‌ای بالا داشت اما به تدریج کیفیت اغلب این نوع چای‌ها کاهش یافت و برخی تولیدکنندگان جهت کسب سود بیشتر، چای پودر شده یا اصطلاحاً خاک چای را جایگزین برگ کامل چای کرده و برای ایجاد طعم فوری و رنگ سریع‌تر از مواد رنگ دهنده و طعم‌دهنده مصنوعی استفاده می‌کنند. به طور مثال وقتی یک چای کیسه‌ای نامرغوب را در آب‌جوش می‌اندازید کمتر از 30 ثانیه رنگ می‌دهد به ویژه اغلب چای‌های کیسه‌ای خارجی که خیلی سریع‌تر رنگ می‌دهند. این در حالی است که به طور طبیعی یک چای معمولی ایرانی را اگر در کیسه بریزید و در یک لیوان قرار دهید 10 دقیقه طول می‌کشد تا رنگ زرد مایل به نارنجی ایجاد کند.
از این رو، چای‌های کیسه‌ای که طعم قوی و رنگ فوری دارند نه‌تنها ارزش تغذیه‌ای مطلوبی ندارند بلکه مواد افزودنی شیمیایی آن‌ها می‌تواند اثرات مخربی بر سلامت مصرف‌کننده بگذارد.
چای کیسه‌ای
در مورد چای‌های کیسه‌ای که امروزه با اسانس و رنگ انواع میوه‌ها در بازار عرضه می‌شوند نیز متذکر می‌شویم که اغلب این نوع چای‌ها دارای طعم و رنگ مصنوعی هستند.
این نوع محصولات نیز به دلیل آن که در طی روز بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند مصرف طولانی‌مدت آن‌ها به دلیل تجمع تدریجی مواد شیمیایی‌شان در بدن می‌تواند بسیار مخاطره‌آمیز باشد.
راه تشخیص سالم بودن چای کیسه‌ای
مشکل اساسی در تولید چای کیسه‌ای، تقلبات و استفاده از افزودنی‌ها برای ایجاد طعم یا رنگ و همچنین استفاده از ضایعات چای با ناخالصی زیاد و فاقد کیفیتی است که تولید آن در کارگاه‌های زیرزمینی و غیرمجاز بسیار زیاد است. با وجود این، با دانستن و آزمایش راهکاری ساده می‌توان چای کیسه‌ای سالم را از نوع تقلبی و کم کیفیت تشخیص دهید.
برای اینکه بتوانیم از سلامت چای کیسه‌ای اطمینان حاصل کنیم، بهتر است آن را داخل یک لیوان آب سرد بگذاریم. اگر پس از چند ثانیه رنگ آن در آب سرد مشخص شد، رنگ مصنوعی دارد. چای کیسه‌ای ناسالم، رنگ‌های شیمیایی و طعم‌های مصنوعی افزودنی دارد که در درازمدت می‌تواند بستری را برای بروز انواع بیماری‌ها در مصرف‌کنندگان ایجاد کند.
رعایت بهداشت در فرآوری و بسته‌بندی چای کیسه‌ای، همچنین کیفیت فیلتر کیسه و نخ دوخت مورد استفاده در تهیه این محصول عامل موثری در سلامت آن است.
سرعت رنگ دادن چای کیسه‌ای سبب شده افرادی زیادی از آن استفاده کنند اما شهروندان تنها با وجود پروانه ساخت روی بسته چای کیسه‌ای می‌توانند از سلامت آن اطمینان حاصل کنند.
چای کیسه‌ای دندانتان را خراب می‌کند!
پزشکان به تازگی دریافته‌اند که مصرف بیش از حد چای کیسه‌ای می‌تواند عوارض متعددی برای بدن و به ویژه دندان‌ها ایجاد کند.
چای کیسه‌ای اگر به صورت پررنگ و به دفعات زیاد در طول روز نوشیده شود به دلیل بالا بودن میزان فلوراید موجود در آن می‌تواند آسیب جدی به مینای دندان‌ها وارد کند.
گفتنی است: مصرف بیش از حد فلوراید می‌تواند باعث انواع مشکلات بهداشتی از جمله درد مفاصل، ضعف عضلانی، پوکی استخوان، شکنندگی دندان‌ها، مشکلات کلیوی و حتی سرطان شود. بررسی‌ها نشان می‌دهند افراد به طور متوسط در روز می‌بایست 4میلی‌گرم فلوراید برای سلامت دندان‌ها و استخوان‌هایشان مصرف کنند اما بیشتر از این میزان می‌تواند باعث بروز درد، مشکلات عضلانی و بیماری‌های مفاصل در درازمدت شود. پزشکان توصیه می‌کنند تا افراد کمتر از چای کیسه‌ای استفاده کنند و در عوض چای تازه مصرف کنند.
از طرفی رنگ موجود در چای‌های کیسه‌ای برای سلامت دندان ضرر دارد. چای‌های کیسه‌ای، محصولاتی فوری برای تهیه یک لیوان چای هستند و باید طی مدت کوتاهی، رنگ مورد نظر مصرف‌کننده را پیدا کنند بنابراین به نظر می‌رسد رنگ آن‌ها، بیشتر از رنگی است که چای‌های معمولی طی روند دم کشیدن آزاد می‌کنند و هرچه رنگ نوشیدنی‌ها و خوراکی‌هایی مانند چای، قهوه یا شکلات، بیشتر باشد، دندان‌ها هم بیشتر رنگ می‌گیرند اما خود چای ماده قندی ندارد که بخواهد باعث پوسیدگی دندان‌ها شود.
برای اینکه بتوانیم از سلامت چای کیسه‌ای اطمینان حاصل کنیم، بهتر است
آن را داخل یک لیوان آب سرد بگذاریم. اگر پس از چند ثانیه رنگ آن در آب سرد مشخص شد، رنگ مصنوعی دارد
بد نیست بدانید چای حاوی مقداری فلوراید (ماده‌ای که از پوسیدگی دندان‌ها پیشگیری می‌کند) هم است. البته میزان فلوراید انواع مختلف چای تفاوت دارد پس چای با این خاصیت ضدپوسیدگی نمی‌تواند باعث پوسیدگی دندان‌ها بشود و آسیب وارده به دندان‌ها از طریق مصرف چای کیسه‌ای، مربوط به رنگ دادن آن می‌شود. رنگ گرفتن دندان‌ها در اثر مصرف خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های رنگی، طبیعی و اجتناب‌ناپذیر است.
حالا اگر شما به دلیل شرایط کاری یا زندگی‌تان، مجبور به استفاده مداوم از چای کیسه‌ای هستید، می‌توانید برای پیشگیری از رنگ گرفتن دندان‌ها، علاوه بر شستن مداوم آن‌ها با آب، روزی 2 بار هم مسواک بزنید و گاهی هم از خمیردندان‌های ساینده مانند خمیردندان‌های مخصوص سیگاری‌ها استفاده کنید. جرم‌گیری هم می‌تواند راه دیگری برای از بین بردن رنگ دندان‌ها باشد.
توصیه‌ها
* برای تهیه چای روزانه خود حتماً از چای دم‌کردنی استفاده کنید و برای انتخاب بهترین چای، خوب است بدانید که چای درشت از نظر کیفیت و خواص تغذیه‌ای بهتر از چای ریز و پودری است. همچنین چای بدون عطر مصرف کنید، چرا که چایی که دارای بوی تند و رنگ قرمز پررنگ باشد بسیار مضر است.
* چای در 3 فصل بهار، تابستان و پاییز چیده می‌شود، ولی هر چه از بهار به فصل پاییز نزدیک‌تر می‌شویم قسمت‌های چوبی برگ زیادتر و از مرغوبیت و کیفیت چای کاسته می‌شود. بهترین، مرغوب‌ترین و خوش‌طعم‌ترین چای مربوط به چای بهاره است و بعد چای تابستان و پاییز.
* اگر چای را زیاد بجوشانید مواد قابض و تاننی آن به مقدار زیاد رها شده و ظاهر و باطن چای را تغییر می‌دهد. رنگ این نوع چای سیاه، بو و مزه آن نامطبوع و خاصیتی یبوست‌آور پیدا می‌کند.
* چای به دلیل آن که در بدن تولید اسیداوریک و اگزالات می‌کند مصرف زیاده از حد آن را به افراد مبتلا به نقرس و سنگ کلیه توصیه نمی‌کنیم.
* از هل، دارچین یا چند قطره لیموترش در چای استفاده کنید، چرا که خواص ضدباکتریایی و آنتی‌اکسیدانی چای را چندین برابر کرده و از عدم جذب آهن در بدن می‌کاهند.
نکته
در برخی از چای‌های خشک نیز که دارای کیفیت بالا نیستند از مواد افزودنی رنگ و طعم‌دهنده استفاده می‌شود. لذا برای خرید یک چای بهداشتی و کنترل شده لزوماً به وجود پروانه بهداشت روی بسته‌بندی آن توجه کنید و حتی‌المقدور ازچای‌های ارگانیک که کاملا طبیعی و به دور از مواد و کودهای شیمیایی تهیه می‌شوند استفاده نمایید.