منصور بهروزی لار - استاد دانشگاه تهران - درباره راهکارهای کاهش ضایعات تولیدات کشاورزی اظهار کرد: انبارداری با شرایط دما و رطوبت مناسب و حمل و نقل درست در کاهش ضایعات بسیار موثر است. فناوری‌های نوین کمباین‌های غلات مانند مکان نمای دیفرانسیلی، سامانه‌های سنجش عملکرد و افت سنجی از مواردی است که افت چهار تا پنج درصدی را به زیریک درصد رسانده است.
وی افزود: ماشین‌های پخش متناسب، حس‌گرها در کشت و کار ماهواره‌ای یا کشاورزی دقیق نیز از تکنولوژی‌های جدیدی هستند که به بهره‌وری بیشتر محصول کمک می‌کنند.
به گفته این کارشناس کشاورزی معمولا ضایعات با محصول جانبی اشتباه گرفته می‌شود؛ ضایعات به معنی مقداری از محصول مورد نظر است که در حال انجام عملیات مختلف ماشینی تلف می‌شود یا بازار پسندی خود را از دست می‌دهد.
بهروزی لار ادامه داد: گندم، پوشال ذرت یا نیشکر، سرشاخه‌های درختان میوه در هرس آنها و از این قبیل ضایعات محسوب نمی‌شوند بلکه می‌توان آنها را محصولات فرعی یا جانبی نامید اما گندمی که از عقب کمباین بیرون می‌ریزد، میوه‌ای که در اثر ضربه مکانیکی در انبار فاسد می‌شود یا بذری که در اثر شدت عمل ماشین کاشت یا داشت ترک برداشته و قوه نامیه خود را از دست می‌دهد جزو ضایعات است.
وی با بیان این‌که ضایعات در محصول‌های مختلف به صورت‌های متفاوتی ظاهر می‌شوند، گفت: برای مثال در زمان برداشت گندم، جو، برنج و ذرت دانه‌ای، خوشه‌هایی بر زمین ریخته که وارد کمباین نمی‌شوند، دانه‌ها و کزل‌های حاوی دانه که از عقب ماشین بیرون می‌ریزند، دانه‌های خرد شده در اثر شدت عمل کوبنده گرچه از عملکرد نمی‌کاهد اما بازارپسندی محصول را کاهش می‌دهد.
این کارشناس کشاورزی دلیل این نوع ضایعات را برداشت دیرهنگام محصول، تنظیم نبودن اندام‌ها کمباین و ساعت برداشت در روز دانست و تصریح کرد: برای ذرت علوفه‌ای، خرد شدن بیش از حد یا کمتر از حد ساقه و برگ است که سبب ریزش محصول در مزرعه یا تلفات در سیلوی ذرت می‌شود این تلفات با تنظیم درست طول قطعه و تیزی تیغه‌ها کاهش می‌یابند.
به گفته وی تلفات در پنبه شامل الیافی از پنبه یا پنبه دانه است که باد می‌برد یا در هنگام انتقال به مخزن از دست می‌رود. برداشت به موقع و تنظیم درست ماشین عامل‌های موثر در کاهش این نوع ضایعات است.
بهروزی لار ادامه داد: در سیب زمینی، غده‌های تکه شده هنگام در آوردن از درون و خاک و به جا مانده روی خاک به هنگام انتقال به مخزن ماشین است. در سیب درختی نیز سیب‌هایی که در اثر برخورد با اندام‌های ماشین یا افتادن روی زمین ضربه می‌بیند و فساد پذیری آن زیاد می‌شود که جلوگیری از این ضربه‌ها به کاهش ضایعات می‌انجامد.
این کارشناس کشاورزی با اشاره به ضایعات بخش طیور نیز گفت: در تولید طیور، پرنده‌های تلف شده در اثر نگهداری نامناسب به ضایعات تبدیل می‌شوند که با کنترل شرایط محیطی و بهداشت بهتر می‌توان آن را کم کرد.
وی خاطرنشان کرد: صنایع تبدیلی در بیشتر این تلفات تاثیری ندارد اما در فرآوری محصولات فرعی مانند کاه گندم یا باگاس نیشکر می‌تواند بسیار موثر باشد.
به گزارش ایسنا، طبق اعلام وزارت جهاد کشاورزی، ضایعات محصولات کشاورزی آفت بزرگی در راستای امنیت غذایی است و با وجود امنیت قابل قبول غذایی در کشور، سالانه 35 درصد از محصولات کشاورزی در فرآیند تولید و عرضه به شکل‌های مختلف به ضایعات تبدیل می‌شوند که این حجم می‌تواند غذای بیش از 15 میلیون نفر جمعیت را تامین کند!
ایسنا