هر چه به پایان زمان توافق موقت ایران و 5+1 نزدیک می شویم، این سوال بیشتر مطرح می شود که آیا این مذاکرات به توافق جامع نهایی منجر خواهد شد یا نه؟ آنچه که در توافقات ژنو مهم است دو مسئله می باشد. اول اینکه آیا طرفین در خصوص یک توافق نهایی به اجماع خواهند رسید؟ و دوم اینکه آیا توافق نهایی و رفع تحریم ها می تواند مهم ترین مسئله این روز کشور یعنی اقتصاد را حل کند؟ پیروز مجتهدزاده، مدیر عامل بنیاد پژوهشی یوروسویک لندن، در گفتوگو با خبرنگار اقتصای خبرگزاری تسنیم به دو سوال مطرح شده پاسخ میدهد:
تسنیم: به اعتقاد حضرتعالی مسیری که طرفین ایران و 5+1 در توافقات ژنو انتخاب کردهاند امیدبخش است؟ تحلیل شما در این باره چیست؟
طبق توافقی که طرفین کرده اند هیچ اطلاعاتی از جزییات روند توافقات مخابره نشده و نمی شود اما از روی بحث ها این طور تلقی می شود که ظاهرا روند توافقات رضایت آمیز و روبه جلو است. البته این نکته را نباید فراموش کنیم که طرف غربی به ویژه آمریکا زیر فشار کمرشکن لابی صهیونیست است. لذا ناچار است در مواقع زیادی به گونه ای متفاوت عمل کند. آمریکا چاره ای ندارد که برای زنده ماندن زیر فشار صهیونیست و اسراییل مطالبی را که در توافق قرار می دهد به گونه ای دیگر بر زبان جاری کند. در نتیجه این موضوع، پیچیدگی را زیاد می کند. نگاه به این وضعیت هر بیننده ای را سردرگم می کند. آیا واقعا توافقی صورت گرفته یا نه؟ به نظر من هر دو طرف مذاکره در شرایط بسیار سختی قرار گرفته اند. توافقات در عمل هر چند کُند، کم و کوتاه صورت می گیرد ولی به اجرا درمی آید. البته از طرف ما این گونه نیست. طبق اعلام آژانس انرژی اتمی، ایران به همه تعهدات خود عمل کرده است. از طرف دیگر نیز پول های بلوکه شده آزاد می شود ولی آن هم با کندی و تردید صورت می گیرد. طرف غربی باید هم خود را در زیر فشار لابی صهیونیست زنده نگه دارد و هم منافع صهیونیست را تامین کند. از این رو، واقعا پیش بینی اینکه در نهایت چه خواهد شد بسیار سخت و پیچیده است.
تسنیم: برخی در بدنه دولت حل مشکلات اقتصادی کشور را به رفع تحریم ها گره زده اند. به نظر شما اگر مذاکرات هسته ای به توافق نهایی برسد و تحریم ها کاهش یابد یا لغو شود، آیا مشکلات اقتصاد ایران حل خواهد شد؟
بنده این نگاه را چندان بها نمی دهم. این طرز فکر که مشکلات اقتصادی کشور صرفا به تحریم ها وابسته است، غلط است. برای حرف خودم دلیل دارم. اینکه با رفع تحریم ها، اقتصاد کشور از مشکلات کنونی نجات پیدا می کند، ساده انگاری است. چون دشواری های اقتصاد ایران از قبل از زمان تحریم ها وجود داشت. مشکلات کنونی از زمان دولت آقای خاتمی آغاز شد. تورم در حدود 20 سال گذشته همواره از آسیب های جدی اقتصاد ایران بوده است. ما قبل از اعمال تحریم های اقتصادی نیز با مشکلات عدیده اقتصادی دست و پنجه نرم می کردیم. تحریم ها قطعا تاثیر محسوسی بر اقتصاد کشور گذاشته است. من نمی خواهم منکر این موضوع شوم. ولی اگر کسی فکر می کند که رفع تحریم ها در اقتصاد کشور معجزه خواهد کرد، سخت در اشتباه است. دولت باید تمام توان و انرژی خود را در دو حوزه متمرکز کند: رفع تحریم ها و شکوفایی اقتصاد داخلی.
تسنیم