میوه‌های ارزانی که گران به مردم می‌فروشند

خبر پایین بودن قیمت برخی میوه‌ها، کرایه‌های 6 میلیون تومانی کامیون‌ها که گفته می‌شد، هیچ چیزی برای کشاورزان نمی‌ماند، ما را بر آن داشت تا گزارشی از وضعیت میوه از میدان مرکزی میوه و تره‌بار تهران بزرگ که در جنوبی‌ترین نقطه شهر واقع در اتوبان آزادگان است، تهیه کنیم.

میدان مرکزی میوه و تره‌بار در منطقه آزادگان تهران واقع شده است که روزانه چند صد تن انواع میوه از استان‌های مختلف کشور به این منطقه سرازیر می‌شود و از آنجا صادر می‌شود، یا به مرکز شهر و میادین اقماری توزیع می‌شود. به هر حال این مکان نبض میوه بازار است و اگر وضعیت این مکان را بدانیم، همه‌ مسائل پشت پرده میوه را می‌توان پیدا کرد.

از قسمت شمالی این میدان بزرگ که وارد می‌شوم کامیون‌های 22 تنی در حاشیه‌ها ایستاده‌اند و انبوهی از هندوانه روی آنها است و فروشندگان با فریادهایشان مشتریان را جذب می‌کنند. هندوانه کیلویی 600 تومان، اما در این فریاد آدرس‌های اشتباه هم می‌دادند مثلا بیایید «هنداوانه آلنی (آلن منطقه‌ای در مشکین شهر)»

این منطقه در مشکین شهر است که هنوز بار هندوانه آن به بازار نیامده است، اما چون محصول مطلوبی دارد فروشندگان از برند این منطقه استفاده می‌کردند.

 

*کرایه کامیون 6.5 میلیون تومان

راننده کامیون را می‌بینم که کنار ماشینش ایستاده است، از کرایه بار می‌پرسم می‌گوید از منطقه چابهار تا تهران 6.5 میلیون تومان می‌گیریم، هزینه‌ها بالا رفته است، بنزین و گازوئیل هم گران شده است، با یک محاسبه سرانگشتی می‌بینم از 600 تومانی که کشاورز هندوانه‌اش را می‌فروشد تنها 300 تومان برای هزینه حمل می‌رود.

فروشنده دیگری می‌گوید 10 درصد هم حجره‌دارها بر می‌دارند و 50 تومان برای هر کیلو هم هزینه بیمه و مالیات و عوارض باید پرداخت شود که همه از جیب کشاورز می‌رود و واقعاً با این حساب و کتاب هیچ چیزی برای کشاورز نمی‌ماند.

حسین جعفری حجره‌دار، قیمت هندوانه را کیلویی 450 تا 550 تومان می‌گوید ، دستمبو هم کیلویی 600 تومان است.

فروشنده‌ای دیگر از فراوانی انواع میوه در میدان تره‌بار می‌گوید که کامیون‌ها 4 روز برای خالی کردن بارشان باید انتظار بکشند.

وی می‌گوید: صادرات به ترکیه و عراق تا حدودی عرضه و تقاضای هندوانه را متناسب کرده است و گرنه بازار کشش چنین عرضه‌ای را ندارد.

به گفته او، تولید هندوانه نسبت به سال گذشته بیشتر شده است، اما قدرت خرید مردم هم نسبت به سال گذشته کاهش یافته است.

 

 

*خرید میوه مردم کم شده است

از او می‌پرسم چطور می‌توانید کاهش خرید مردم را ثابت کنید می‌گوید، تعداد ماشین‌هایی که برای خرید رفت و آمد می‌کنند گواه این مدعاست.همچنین سال‌های گذشته مشتریانی داشتیم که در یک ماه 15 بار خرید می‌کردند، اما اکنون تلفنی هم سراغشان را می‌گیریم برای خرید نمی‌آیند.

در حجره دیگری قیمت گوجه فرنگی کیلوئی 650 تومان، دستمبو 800 تومان، موز 4500 تومان، پرتقال والنسیا 1200 تومان و پرتقال واکس زده 1200 تومان است.

حسین الواریان حجره دار 60 ساله‌ای است، از نحوه صحبتش معلوم است که دنیایی تجربه در میدان میوه فروشان با خود دارد.

*چرا قیمت میوه پایین است

از او می‌پرسم، چرا قیمت پایین آمده است؛ به سختی جواب می‌دهد چون با تجربه 60 ساله‌اش می‌فهمد که خریدار نیستم، اما زمانی که خودم را به عنوان خبرنگار معرفی می‌کنم به گوشه‌ای دعوتم می‌کند و سر صحبت را باز می‌کند، اینکه برخی سودجوها پرتقال‌ها را قبل از عید به امید گرانی انبار کرده‌اند، چون سال گذشته گران شده بود.

*نقش سودجویان بر آب شد

از سویی دیگر تولید پرتقال امسال شمال نیز 4 برابر شد و الان اینها مجبورند، پرتقال‌ها را از انبارها بیرون بکشند و به بازار عرضه کنند، این قیمت کمتر از زمان فصل برداشت است.

در کامیونی دیگر پرتقال‌های خوش بر و رو، براق و درشت می‌بینم، انگار که تازه از باغ چیده‌اند، می‌پرسم الان که فصل برداشت نیست، می‌گوید این پرتقال‌ها واکسی هستند، یعنی بعد از برداشت ماده‌ای می‌زنند که این چنین براق نشان می‌دهد، ضمن اینکه دو سه ماه هم ماندگاری دارد.

او هم تأکید می‌کند که قدرت خرید مردم نسبت به سال گذشته 50 درصد کمتر شده است.

*الگوی کشت وجود ندارد، سال گذشته کم کاشتند و امسال فراوان

این حجره‌دار می‌گوید برنامه‌های دولت هم برای هدایت کشاورزان به نوع کشت بی‌نتیجه بوده است. سال گذشته دستمبو کیلویی 1400 تومان بود و به همین دلیل 10 برابر سال گذشته کشاورزان جنوب از این محصول کاشتند، قیمت الان به شدت پایین آمده است.

او دلیل ارزانی را چنین جمع‌بندی می‌کند که تولید امسال بالاست، قدرت خرید مردم پایین است و از سوی دیگر الگوی کشتی که تولید را متناسب کند وجود ندارد و همه اینها باعث شده است که عرضه بالا رود و قیمت را پایین بکشد.

*قیمت میوه در سطح شهر پایین نیست/قیمت‌های چند برابری

این حجره‌دار می‌گوید با این حال که قیمت‌های میوه در میدان مرکزی بسیار ارزان است، اما در بازار سطح شهر همچنان گران است.

دستمبویی که اینجا کیلویی 700 تومان است در مغازه‌ها 1650 تومان می‌دهند، گوجه فرنگی 500 تومانی را کیلویی 1600 تومان به مردم می‌دهند و وقتی علت را می‌پرسیم، می‌گویند هزینه‌های اجاره بالاست، آیا مردم باید این هزینه‌ها را پرداخت کنند؟!

*هزینه اجاره غرفه‌های بالای شهرداری را مردم می‌پردازند

وی می‌گوید دولت هم عامل گرانی است، شهرداری‌ها اجاره غرفه‌ها را از 3 میلیون به 30 میلیون رسانده‌اند و کسی که غرفه را اجاره می‌کند، ‌میوه را با قیمت بالایی می‌فروشد تا این هزینه‌ها را جبران کنند به نوعی همه این هزینه‌ها را از مردم می‌گیرند، همین فروشندگان قیمت را 60 تا 70 درصد قیمت بالا می‌برند، در حالی که براساس قانون میوه از میدان مرکزی تا سطح شهر نهایتا 30 درصد باید تفاوت کند، نظارتی بر قیمت‌ها نیست و تاوان همه اینها را هم مردم می‌دهند.

فرزند این حجره‌دار نیز که مردی 45 ساله به نظر می‌رسد، با پدر همراه است. او نیز بی قانونی در صنف میوه فروشی را عامل گرانی میوه در بازار می‌داند، می‌گوید میوه‌ای که از میدان تره‌بار می‌خرند در شهرری به دو برابر قیمت و در تجریش تا 6 برابر قیمت به فروش می‌رود، هیچ نظارتی هم بر آنها نمی‌شود، اگر یک مسئولی هم گذرش افتاد کار بدون درد سر فیصله می‌یابد!!.

از او درباره آمار فروش روزانه در میدان مرکزی می‌پرسم تا به نوعی میزان خرید مردم را نسبت به سال گذشته بسنجم اما او پوزخندی می‌زند و می‌گوید، آمار در کشور ما مفهومی ندارد و کسی هم آمار درستی نمی‌دهد.

به حجره‌ای دیگر می‌روم، کیوی از 1400 تا 1900 تومان، کدو 550 تا 650 تومان، خیار 750 ، باقلا 350 تا 500، پیاز 750 تا 850، توت فرنگی 2500 ، آلوچه کیلویی 8 هزار تومان، زردآلو 10 هزار تومان.

حجره‌دار خود را هادی شیرازی معرفی می‌کند می‌گوید قیمتها 50 تا 100 درصد زیر قیمت است، می‌پرسم قیمت نوبرانه‌ها بالاست، می‌گوید آنهم به دلیل اینکه سرما سردرختی‌ها اطراف تهران را از بین برده است.

*خوراک دام وارد می‌کنند به جایش هندوانه می‌کارند

زبان به گلایه باز می‌کند، که دولت هیچ برنامه‌ای ندارد، یونجه و خوراک دام وارد می‌کند، به جایش هندوانه می‌کارد، هندوانه‌ای که مردم تفننی مصرف می‌کنند، اما خوراک دام برای تولید گوشت، مرغ و انواع محصولات پروتئینی که محصولات اساسی هستند استفاده می‌شود. دو سال پیش آن‌قدر سیب‌زمینی کاشته بودند که باید پول می‌دادند، تا کسی انبارها را خالی کنند، اما امسال به دلیل کم بودن عرضه قیمت به کیلویی 4 هزار تومان هم رسید، کشاورزی کشور متولی ندارد، کشاورزان خرده پا هستند، الگوی کشتی هم ندارند، بنابراین تولید و قیمت هیچ ثباتی ندارد و به هر سمتی که دلش خواست می‌رود.

او از بی نظمی در میدان مرکزی هم گله می‌کند که حجره داران حاشیه‌ها را به کامیون‌ها اجاره می‌دهند، این حجره‌دار می‌گوید چطور ممکن است شهرداری یک سیگار فروش را به راحتی از این جا جمع می‌کند، اما این‌ها سالهاست هستند و حرفی نمی‌زند!.

حسن حمزه‌ای حجره‌دار از او درمورد میوه‌های خارجی می‌پرسم، فاز یک سالن 12 را نشان می‌دهد، اما می‌گوید باید اول صبح بیایید و یا آشنا باشید چون به خریداران معمولی نمی‌دهند.

می‌گوید سیب سبز شیلی، انگور شیلی و پرتقال ترکیه در فاز یک معروف به آجر قرمزی‌ها فراوان است.

از او می‌پرسم واردات میوه خارجی که ممنوع است، می‌گوید همه اینها از طریق بنادر و مبادی رسمی وارد کشور می‌شوند، اما کسی به آنها توجهی نمی‌کند.

*گلابی ترکیه در کارتن آفریقای جنوبی کیلویی 16 هزار تومان

چندین حجره که جلوتر می‌روم گلابی سبز می‌بینم که بسیار متفاوت است، فروشنده می‌گوید گلابی ترکیه است، کیلویی 16 هزار تومان به کارتن میوه که دقیق‌تر می‌شوم نوشته است محصول آفریقای جنوبی. به هر حال به دلیل اینکه برای دسترسی به میوه خارجی باید اول صبح بروم، فعلاً از بررسی بیشتر میوه خارجی تا روز دیگری منصرف می‌شوم.

در حجره‌های دیگر قیمت بادمجان کیلویی 700 تومان، سیب 1200 تومان، سیب‌زمینی 1200 تومان، انار 6000 تومان، گیلاس 2000 تومان، به 5000 تومان، لیموشیرین 1700 تومان و سیر 1000 تومان است.

در مسیر برگشت یکی از حجره‌ها مملو از خرماهای صادراتی است، که زیبایی آن چشم را خیره می‌کند، البته در سمت دیگر خرماهای معمولی که ظاهراً مردم باید استفاده کنند.

فروشنده می‌گوید: بسته‌های 6 کیلویی خرما 15 تا 17 هزار تومان است، امسال خرما زیاد است، سردخانه‌ها هم پر از خرما است خریداری هم ندارد، قیمت نسبت به سال گذشته پایین است، او خرمای خوب را کیلویی 5 هزار تومان می‌گوید.

در مسیر برگشت به این فکر هستم که این کشاورزان چرا باید پول کامیون‌دار، حجره‌دار و مغازه‌دار را پرداخت کنند. همه اینها افزایش هزینه‌هایشان را از جیب کشاورز بر می‌دارند و این کشاورزی که یکسال تمام دسترنج خود را عرضه میدان کرده است از چه کسی باید بگیرد، اصلاً چیزی برایش می‌ماند، هندوانه‌ای که کیلویی 600 تومان به فروش می‌رود در هر کیلو برای کشاورز 200 تومان بیشتر نمی‌ماند در حالیکه برای این محصول یکسال زحمت کشیده است. هزینه فراوان به پایش ریخته است و پول زیادی به کارگران داده است.