توعه صادرات غیر نفتی نه تنها از دیدگاه ارز آوری بلکه از دیدگاه ایجاد اشتغال در کشور دارای اهمیت است و پیشرفت واقعی و پایداری اقتصاد کشور تا حد زیادی به توسعه صادرات غیر نفتی و به دست اوردن بازار های مطمئن بستگی دارد.
توسعه صادرات در گرو تصمیماتی است که اتخاذ می شود که باید در راستای تشویق صادر کننده و ارایه تسهیلات به آنها باشد نه اینکه به زیان صادرات و در راستای تنبیه صادر کننده باشد.
بدیهی است نقش بخش خصوصی در توسعه صادرات و ارتقای جایگاه صادرات قابل چشم پوشی نیست و در این راستا کسب اطلاعات تجاری،تبادل هییت های بازرگانی از عوامل موثر در گسترش آن است.
بر اساس این گزارش به عقیده کارشناسان صادرات غیر نفتی باید جایگزین صادرات نفتی شود و این تنها با حمایت دولت و ارایه تسهیلات به تولید کنندگان و صادر کنندگان امکان پذیر است.
**صادرات 8 میلیاردی در دو ماهه ابتدایی سال
بر اساس آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران در دو ماهه ابتدایی سال جاری 8 میلیارد و 154 میلیون دلار کالا به خارج از کشور صادر شد که این میزان نسبت به مدت مشابه سال قبل 29.18 درصد افزایش داشته است.
میزان وزنی صادرات غیرنفتی 18 میلیون و 2 هزار تن بوده که 27.22 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش داشته است.
براساس این گزارش، «پروپان مایع شده» به ارزش 375 میلیون دلار، «متانول» به ارزش 253 میلیون دلار و «بوتان مایع شده» به ارزش 247 میلیون دلار ازعمده‌ترین اقلام صادراتی در این مدت بوده‌اند.
از مجموع صادرات غیرنفتی کشور، 3 میلیارد و 30 میلیون دلار به «میعانات گازی»، یک میلیارد و 991 میلیون دلار به «محصولات پتروشیمی» و 3 میلیارد و 132میلیون دلار به «سایرکالاها» اختصاص داشته است.
براساس این گزارش، بیشترین میزان کالاهای صادراتی در این مدت به کشورهای چین، عراق، امارات متحده عربی، افغانستان و هند صادر شده است.
این گزارش می افزاید: با توجه به ظرفیت ها و پتانسیل بالای کشور باید بازار های مقصد برای صادرات کالاهای ایرانی بیشتر شود و همچنین صادرات غیر نفتی جایگزین صادرات نفتی و خام فروشی شود.
**حمایت دولت لازمه توسعه صادرات
محمد حسین برخورداررییس مجمع واردات در ادامه با اشاره به موانع صادرات در کشور گفت:در جهت افزایش صادرات باید دولت حمایت های لازم را انجام دهد.
وی افزود:در کشور ما بعضی از قوانین صادر کنندگان را اذیت می کند و در واقع بعضی از قوانین ترمزی برای صادرات هستند.
برخوردار گفت:یکی از دلایل این امرکم اهمیت و کوچک شمردن صادرات است در حالیکه باید صنایع خود و بخش کشاورزی را مکانیزه کنیم تا صادرات محور شود.
وی با انتقاد از صادرات از بازارچه های مرزی گفت:برخی از اقلام از بازارچه های مرزی صادر می شود در حالیکه این امر درست نیست چرا که به دلیل صادرات برخی اقلام بی کیفیت از این بازارچه ها رغبت به اجناس ایرانی کم می شود.
رییس مجمع واردات در ادامه با اشاره به لزوم فرهنگسازی در رابطه با قاچاق گفت:با فرهنگسازی صحیح باید مصرف کالای قاچاق کم شود و خریدار به صرف ارزانتر بودن به سمت کالای قاچاق نرود و بداند که کالاهای قاچاق خدمات پس از فروش ندارند و ریسک خطر در محصولات آرایشی و بهداشتی قاچاق بالاتر است .
***صادرات غیر نفتی واقعی نیست
مجید رضا حریری نایب رییس اتاق ایران و چین در گفتگو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران گفت: صادرات غیر نفتی در کشور به صورت واقعی نمایش داده نمی شود.
وی با انتقاد از وضعیت صادرات در کشور گفت: بخش عمده صادرات ما خام‌فروشی و بخش عمده دیگر آن میعانات گازی و محصولات پتروشیمی است.
رییس کمیسیون واردات اتاق ایران در ادامه افزود: علت این که صادرات محصولات پتروشیمی ما بالاست این است که این محصولات با قیمتی پایین‌تر از نرخ جهانی و حتی رقبای خود صادر می‌شود و در اصل ما سوبسید را صادر می‌کنیم.
وی در ادامه تصریح کرد: بخش دیگر صادرات ما سیمان و صنایع سرامیک به کشورهای همسایه است که بخش عمده تولید آن نیز با مصرف سوخت انجام می‌شود، لذا صادرات غیرنفتی ما نیز به نوعی وابسته به سوخت است و در اصل بخش عمده صادرات ما سوبسید و یارانه است.
حریری افزود: تا چند سال گذشته پسته کشور ما حرف اول را در دنیا می‌زد ولی اکنون اینگونه نیست.
وی خاطر نشان کرد: علت این است که نمی‌بینیم چه محصولی را به صورت واقعی صادر می‌کنیم و برای آن برنامه‌ریزی کنیم، به طور مثال باغات ما با تکنولو‍ژی 30 سال گذشته پسته تولید می‌کنند و قاعدتا سطح برداشت در هکتار پایین‌تر است و فراوری آن هم تا زمانی که محصول قابل عرضه شود، متفاوت است.
نایب رییس اتاق ایران و چین افزود: از مشکلات دیگر این است که تولید داخل نگاهی به بازار خارجی ندارد و تولیدکننده معتقد است که در داخل کشور با دیوار تعرفه از آن حمایت می‌شود.
حریری با انتقاد از وضع تعرفه‌های بالا در کشور گفت: از نظر نرخ تعرفه در دنیا اگر بالاترین نباشیم در رتبه دوم قرار داریم و وقتی تولید داخلی با تعرفه بالا نمی‌تواند در بازار داخلی با کالای خارجی رقابت کند، چگونه انتظار داریم که در بازارهای جهانی با کالاهای خارجی که عضو WTO هستند، رقابت کند و بازار خود را به دست آورد.
وی تصریح کرد: باید کالاهایی که مزیت صادراتی دارند شناسایی شده و برای توصعه صادرات آن برنامه‌ریزی کرد.
** وضع قوانین و بخشنامه ها ی مقطعی بزرگترین مشکل صادر کنندگان
عبدالکریم رجبی عضو کمیسون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران گفت:در حال حاضر در کشور تورم تا حدی کنترل شده است اما رکود در بازار وجود دارد.
وی افزود:با توجه به ظرفیت ها و پتانسیل بالایی که در کشور است باید از واحد های تولیدی که در کشور ظرفیت صادرات کالا را دارند حمایت شود و به این شرکت ها تسهیلات لازم ارایه شود.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در ادامه افزود:حمایت می تواند از طریق بانک ها یا از طریق صندوق توسعه ملی انجام شود.
وی با اشاره به مشکلات صادر کنندگان در کشور گفت:بزرگترین مشکل پیش روی صادرات بروکراسی اداره و وضع قوانین و بخشنامه های مختلف و عدم حمایت دولت از صادر کنندگان است که صادر کنندگان را با مشکل مواجه می کند.
رجبی تصریح کرد:دولت باید از صادر کننده حمایت های لازم را انجام دهد تا صادرات نفتی جایگزین صادرات غیر نفتی شود.
باشگاه خبرنگاران