از دوشنبه بازار بهتر و کمی متعادل شد. اما روند حرکت بازار و تبادلاتی که گاه بی‌دلیل منفی یا بی‌برنامه مثبت هستند نشان از چالشی دارد که ماه‌هاست گریبانگیر بورس شده است. به نظر می‌رسد که بهبود شرایط و بازگشت بازار به مدار اصلی‌اش تنها با حرف و شعار میسر نشود. آنچه در حال حاضر بورس ما نیازمندش است، درمانی طولانی‌مدت است نه تزریق مسکنی زودگذر. هرچند که در چند هفته اخیر همان مسکنی که با نام صندوق توسعه بازار وارد شده بود هم اکنون؛ تنها نظاره‌گر بازار است. محمدعلی احمدزاد اصل با اشاره به اینکه بازار سرمایه در دو بعد داخلی و خارجی در انتظار شوک است، گفت: «در بعد خارجی، نتیجه مذاکرات می‌تواند محرک خوبی برای بازار باشد. همان‌طور که در ماه‌های نخست حضور دولت و تبیین سیاست‌های خارجی‌اش، تاثیر خودش را بر بازار سرمایه گذاشت و ما شاهد رشد قیمت‌ها در آن برهه زمانی بودیم. در حال حاضر و با توجه به سیاست‌های اعلامی دولت تدبیر و امید، ما به نتایج مذاکرات بسیار خوشبین هستیم. اما طولانی‌شدن این روند و مشکلاتی که در این بین به وجود آمد، نگرانی‌هایی را برای بازیگران بازار به وجود آورد که سبب شد رشد حاصل از امیدواری، فروکش کند. اما اگر این نگرانی‌ها مرتفع شود و دولت نتیجه مطلوبش را بگیرد، می‌تواند مسیر بازار را برای بازگشت به صعود هموار کند.» این کارشناس بورس افزود: «متاسفانه در دولت جدید، در بازار سرمایه و پول، شاهد تحول مثبتی یا حتی تغییر سیاستی نبوده‌ایم. در این حوزه حتی اعلام برنامه‌ها نیز ضعیف بوده است. این در حالی است که اگر دولت به دنبال کنترل تورم و شفاف‌سازی اقتصادی است، بازار سرمایه می‌تواند بسیار در این زمینه دولت را حمایت کند. اما اقدامات 10 ماهه گذشته هم درخصوص بورس و هم درباره شرکت‌های بورسی مبهم بوده است. این امر سبب شده نه تنها شاهد جذب سرمایه‌های جدید به بازار نباشیم که نقدینگی‌های قدیمی هم از بازار رخت بر بستند.»
وی اشاره‌ای نیز به تفکرات حاکم بر بازار سرمایه کرد و توضیح داد: «متاسفانه اداره و عملکرد بازار سرمایه در دولت جدید تغییری نکرده و همان تفکرات هشت‌سال گذشته که حکایت از عدم کارآمدی بورس داشته بر این بازار مالی حاکم است. دولت گذشته بر سر راه فعالیت‌های اقتصادی، محدودیت‌ها و موانعی فراهم آورده بود و همین امر مسیر رشد بازار را مسدود می‌کرد. اما دولت جدید نیز به‌دلیل اعلام‌نکردن شفاف برنامه‌هایش، نتوانسته سدهای گذشته را بشکند و تفکر بازارمحور را در جامعه بسط دهد.»
احمدزاد اصل خاطرنشان کرد: «دولت باید برنامه‌های خودش را هرچه سریع‌تر اعلام کند. در این راستا، با توجه به تفکری که در حال حاضر بر بورس حاکم است، باید مسوولیت‌ها و دیدگاه‌ها و چشم‌اندازهای این بازار، بازتعریف و همسو با اهداف دولت تدبیر و امید شود. اما اگر قرار باشد سه سال آینده نیز با همین سیاست‌های کنونی پیش رویم، بازار، شوک داخلی به خود نمی‌بیند و تغییری در روند بازار سرمایه نیز ایجاد نخواهد شد. اما نکته حایز اهمیت اینجاست که اگر دولت سیاست‌هایش را درخصوص بازار سرمایه تدوین و اعلام کند، یعنی ما تنها شاهد شفاف‌سازی اطلاعاتی در این حوزه باشیم، امیدواری به این بازار باز می‌گردد و سرمایه‌گذاران دوباره روی خوشی به این دماسنج اقتصادی نشان می‌دهند.» این کارشناس بورس با عنوان این نکته که خوشبختانه شرکت‌های بورسی به لحاظ اقتصادی بسیار شفاف هستند ایراد کرد: «به‌دلیل شفافیت اطلاعاتی که بر شرکت‌های بورسی حاکم است، ارزیابی عملکردشان بسیار آسان است. از سوی دیگر به دلیل اینکه این شرکت‌ها اطلاعات مالی خود را از سال‌های گذشته و دقیق ارایه کرده‌اند، روند آینده آنها نیز قابل پیش‌بینی است. به این ترتیب دولت می‌تواند به‌راحتی و تنها با شفا‌سازی سیاست‌های خود، در بخش‌های مرتبط با این شرکت‌ها مسیر حرکتی آنها را هموار کند تا توان پیش‌بینی رمایه‌گذاران محکم‌تر شود به‌جای اینکه این شرکت‌ها در پرده‌ای از ابهام فرو روند بتوانند راهنمایی برای سرمایه‌گذاری در بخش‌ها و صنایع مختلف کشور باشند.»
وی ادامه داد: «در حال حاضر، اقتصاد ما می‌تواند پذیرای سرمایه‌گذاران خارجی باشد. اما متاسفانه ما تاکنون یک خصوصی‌سازی واقعی نداشته‌ایم. حال چگونه در انتظار ورود و حضور سرمایه‌گذار خارجی باشیم؟ حرکت بازار سرمایه به‌دنبال رخ‌دادن اتفاقات خوشایند در بطن اقتصاد است. در این خصوص می‌توانیم به اوضاع اقتصادی دولت در آینده خوشبین باشیم اما، نباید از یاد ببریم که اگر اعتقاد دولت درخصوص بازار سرمایه همچنان همانند دولت قبلی باشد، نمی‌توان به آینده بازار هم امیدوار بود. متاسفانه بازار ما در حال حاضر گیج است و به‌دلیل نگرانی‌هایش، دو روز مثبت را سپری می‌کند اما روز سوم دوباره مسیر نزول را در پیش می‌گیرد. وی در ادامه ثبات در سیاست‌ها و اعلام آنها را شوک در سیاست‌های داخلی دانسته و گفت: «متاسفانه در حال حاضر، جملگی سرمایه‌گذاران به نوعی دست به عصا هستند. همین امر سبب شده تا بازار سرمایه ما نقدینگی در حدود ٣٨٠هزارمیلیاردتومان داشته باشد این در حالی است که پتانسیل این بازار تا جایی است که توانایی جذب نقدینگی بالای ٦٠٠هزارمیلیاردتومان را دارد.» احمدزاد اصل به مزیت نسبی شرکت‌ها نیز اشاره کرد و توضیح داد: «به نظر من صنایع کشور ما باید به دو بخش تقسیم شوند آنهایی که مزیت نسبی دارند و دست‌هایی که از مزیت برخوردار نیستند. اگر ما به دنبال حضور سرمایه‌گذاران خارجی هستیم این اولین گام در راستای جذب سرمایه است. چرا منابع دولت باید در صنایعی مانند خودرو که مزیت ندارد صرف شود و در مقابل صنعت پتروشیمی مهجور بماند؟» وی در پایان گفت: «بازار سرمایه به دنبال شوک داخلی و خارجی به‌صورت همزمان است. اگر ما تنها شاهد شوک خارجی باشیم و به دنبالش شوک داخلی پشتیبانی نکند، تاثیر چندانی بر بورس بر جای نخواهد گذاشت. شوک خارجی و توافقات به‌دنبال آن، تنها می‌تواند محرکی برای اقتصاد داخلی باشد. بنابراین دولت باید در این برهه زمانی از منش تدبیر و امیدواری خود استفاده کرده و برنامه مشخصی را برای صنایع مختلف تدوین و اعلام کند. تنها در چنین شرایطی است که می‌توانیم به بهبود بازار سرمایه امیدوار باشیم.»
مهدی جاویدپور
کیمیانیوز