ضمن آنکه بخش خصوصی هم باید وارد صحنه شود و دولت نیز باید هزینههای خود
را اولا کنترل و دوم اینکه دخل و خرج کند.براساس دیدگاه دولتمردان یکی از
چالشهای پیش روی اقتصاد ایران بحث انتخاب استراتژی خروج از رکود و چگونگی
اجرای «غیرتورمی» این استراتژی است.
طبق راهکارهای کلاسیک علم اقتصاد تورم و
رکود رابطهای معکوس با یکدیگر دارند و در صورت اجرای سیاستهایی که منجر
به کاهش تورم شود، رکود تعمیق خواهد یافت و برعکس؛ در صورت اجرای
سیاستهایی که رکود را کاهش دهد، تورم افزایش خواهد یافت.لذا سوال اساسی
این است که چه استراتژی باید انتخاب کرد که در حالی که رکود کاهش پیدا
میکند، فشارهای تورمی نیز ایجاد نشود؟جواب این است که دولت هزینههای
عمرانی خود را از محل منابع موجود اقتصادی افزایش دهد.چالش اصلی اقتصاد
ایران رکود تورمی موجود در کشور است. در 70 سال گذشته در اقتصاد ایران رکود
تورمی نداشتیم و در دنیا هم غیر از کشور زیمبابوه هیچ کشوری در حال حاضر
دچار رکود تورمی نیست. لذا ما دچار یکی از موارد نادر در اقتصاد شدیم که در
ادبیات اقتصادی و توسعهای دنیا نمونه آن بسیار کم پیدا میشود.راهحل
اصلی خروج از رکود تورمی بدون ایجاد فشارها تورمی این است که اولا دولت
بازار سرمایه را فعال کند و دوم اینکه هزینههای عمرانی خود را از محل
منابع موجود اقتصادی و بدون آنکه بخواهد پول پرقدرت چاپ کند تامین
نماید.یعنی دولت باید در سیاست افزایش قیمت حاملهای انرژی شجاعت بیشتری از
خود نشان دهد و از محل افزایش قیمت حاملهای انرژی و همچنین افزایش
درآمدهای مالیاتی بودجه عمرانی خود را افزایش دهد.لذا اگر دولت هزینههای
جاری خود را کنترل کند و هزینههای عمرانی خود را از محل افزایش درآمد
حاملهای انرژی و خدمات بهدست بیاورد، تورم متوقف خواهد شد. ضمن آنکه بخش
خصوصی هم باید وارد صحنه شود و دولت نیز باید هزینههای خود را اولا کنترل و
دوم اینکه دخل و خرج کند.ما اکنون مقدار بسیار قابل توجهی سرمایه در کشور
داریم و اگر فضای عمومی کسب و کار در ایران مساعد شود سرمایه گذاریها
دوباره تقویت خواهد شد.لازمه این امر آرامش فضای سیاسی و اجتماعی کشور،
ثبات در تصمیمگیریها و سیاست گذاریهای دولت، ثبات در نرخ بازارها و نرخ
ارز و مالیات ستانی، پیشبینیپذیر شدن اقتصاد و تجدیدنظر کامل در
سیاستهای تعرفهای گمرکی است.سیاستهای تعرفهای گمرکی دولت در سالهای
اخیر آسیبهایی به اقتصاد ایران و همچنین به اعتماد مردم برای سرمایهگذاری
زده است،البته اجرای این سیاستها در حرف آسان و در عمل سخت است.
مهدی جاویدپور
سردبیر اقتصادی