جامعه ایران در روزهای منتهی به خرداد 92شرایط خاصی را تجربه میکرد، ماجراجوییهای بیحاصل دولت در موضوعات بینالمللی، عرصه را برای تعامل سازنده با جهان برای کشورمان تنگ کرده بود، دو دهه تلاش برای تنشزدایی در سطح منطقه و نظام بینالملل دستخوش اظهارات غیرکارشناسی مسوولان دولت وقت و عدم شناخت صحیح از ساختار نظام بینالملل شده بود که نتیجه آن اجماع جامعه جهانی در تشدید تحریمهای بینالمللی علیه ایران بود.
تشدید تحریمها در کنار تصمیمات غیرکارشناسی اقتصادی، شرایط اقتصادی دشواری را در جامعه حکمفرما کرده بود، تعطیلی کارخانجات و کارگاههای تولیدی، بیکاری کارگران را در پی داشت و گرانی و تورم نیز لجامگسیخته پیش میرفت و نگرانکنندهتر از رانتهای اقتصادیای بود که در اختیار عدهای قرار میگرفت تا یکشبه ثروتی صدساله بیندوزند. در حوزه فرهنگ نیز اوضاع و احوال چندان مطلوب نبود. فضای دانشجویی دچار رخوتی شدید بود و تشکلهای دانشجویی تعطیل یا فعالیت آنها محدود شده بود؛ سیاست داخلی کشورمان نیز دوران متفاوتی را تجربه میکرد، عملکرد دولت گذشته بهگونهای پیش میرفت که حتی بسیاری از حامیان دولت، علم مخالفت با دولت را بر دوش گرفته بودند و کمتر فرد و چهره شاخصی حاضر به دفاع از عملکرد دولت میشد، هرچند در برخی حوزهها اقدامات مثبتی در حال انجام بود، اما درآمدهای سرشار نفتی و شرایط مناسبی که سهدهه تجربه و پیشینه انقلاب اسلامی مهیا کرده بود با آنچه در جامعه ایران در عرصههای مختلف میگذشت، تطابق نداشت. در چنین اوضاع و احوالی یازدهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری از راه رسید، رسانههای بیگانه سعی در القای ناامیدی در جامعه داشتند و شرایط انتخابات را از قبل مهندسیشده اعلام میکردند، در این بین برخی گروهها و چهرههای داخلی نیز به این شایعات دامن میزدند، عدم ورود و ردصلاحیت برخی از چهرههای توانمند و دلسوز شور و هیجان ناشی از روزهای اولیه ثبتنام کاندیداها را فروکاست، اما برای مردمی که چنین شرایطی را سپری کرده بودند، تغییر شرایط امری ضروری و اجتنابناپذیر مینمود.
روزهای مهم و تعیینکننده تبلیغات رسمی انتخابات، نشان از خرداد پرحادثه دیگری داشت، تعدد کاندیداها امکان پیروزی آنها را در مرحله اول دشوار نشان میداد، باوجود عملکرد نهچندان مناسب رسانه ملی در پوشش اخبار و سفرهای تبلیغاتی داوطلبان، مناظرههای تلویزیونی فرصت مناسبی در اختیار کاندیداها قرار داد تا برنامههایشان را به مردم اعلام کنند، در چنین شرایطی دکتر حسن روحانی با سه دهه تجربه در عرصههای مختلف مدیریتی کشور با شعار تدبیر و امید بهصورت جدی وارد رقابت شد؛ هرچند نظرسنجیهای اولیه شانس بالایی برای موفقیت آقای روحانی قایل نمیشد، اما عوامل گوناگونی شرایط را به طرز محسوسی تغییر داد؛ شرایط نامناسب دولت گذشته بستری مناسب برای انتقال قدرت به جریانی غیرهمسو با دولت قبل فراهم کرده بود، اعلام حمایت رسمی آیتالله هاشمیرفسنجانی و برخی دیگر از دلسوزان نظام، دکتر روحانی را در کانون توجهات مردم قرار داد، درایت و ذکاوت روحانی در دوران مناظره و برنامههای تلویزیونی از وی چهرهای معتدل و توانمند ساخت، انصراف دکتر عارف، از چهرههای سرشناس اصلاحطلب از انتخابات بنا بر دعوت سیدمحمد خاتمی، رییسجمهور سابق کشورمان نیز وزن دکتر روحانی را در نظرسنجیها افزایش داد و نهایتا تاکید مقاممعظمرهبری در روز 24خرداد مبنی بر صیانت از آرای مردم، مرد و زن و پیر و جوان را راهی شعبههای رایگیری کرد و برخلاف پیشبینیهای موجود در جامعه، دکتر روحانی با شعار تدبیر و امید با کسب 19میلیون رای کلید پاستور را در اختیار گرفت.
امروز یکسال از آن روزها و 10ماه از آغاز فعالیت رسمی دولت یازدهم میگذرد، مطمئنا شرایط جامعه امروز ما با سال گذشته تفاوتهای بسیاری دارد، عملکرد مناسب تیم دیپلماسی دولت در عرصه بینالملل، باعث لغو بسیاری از تحریمهای بینالمللی شده و شرایط را برای تعلیق کامل تحریمها مهیا کرده است، از سویی تغییر در استراتژی و اظهارات کلامی دولتمردان، روابط ایران با دولتهای منطقه را بهبود بخشیده و بار دیگر شاهد رفتوآمد مقامات دولتهای اروپایی و مهم در کشورمان هستیم، در عرصه اقتصادی نیز اقدامات مناسبی از سوی دولت انجام گرفته و بهرغم وجود برخی مشکلات اقتصادی در حوزههای مختلف، بهدلیل کنترل رشد فزاینده تورم، رضایت نسبی از عملکرد اقتصادی دولت در جامعه به چشم میخورد، در بخش بهداشت و درمان نیز اقدامات قابلتوجهی انجام گرفته و اجرای طرح نظام سلامت، دغدغه بیماران را کمتر و سهم دولت در پرداخت هزینههای بیماران را افایش داده است.در حوزه داخلی و بهویژه فرهنگی نیز امید به جامعه بازگشته است، تمایل دولت به بازشدن فضای فرهنگی با استقبال اهالی فرهنگ روبهرو شده و انتظار میرود بعد از حل موضوعات سیاست خارجی، دولت نیز توجه بیشتری به این عرصه داشته باشد. بههرحال و بحمدالله جمیع شرایط در حوزههای مختلف حاکی از این واقعیت اساسی است که اگرچه مدتزمان زیادی از آغاز فعالیت دولت یازدهم نگذشته و قضاوت درباره عملکرد دولت قدری زود است، اما شرایط موجود در جامعه و افزایش شور و نشاط و پویایی اجتماعی در کنار ثبات نسبی بازار و برنامههای مختلفی که از سوی دولت در حال اجراست، امید به بهبودی و پیشرفت را در جامعه زنده کرده است، اگرچه هنوز هستند برخی چهرههای تندرو که سعی در سیاهنمایی و انتقادات مغرضانه از دولت دارند و سعی میکنند با دامنزدن به موضوعات حاشیهای، دولت را از مسیر اصلی خود خارج کنند، اما بدیهی است دولت محترم باید به چنین حواشیای اعتنایی نداشته باشد و با همان همت و حمیت چندماه گذشته بهسوی فرداهای سبز و ساختن ایرانی آزاد و آباد گام بردارد و دستیابی به آرمانهای وعده دادهشده را در کانون دستور فعالیتهای خودش قرار دهد. انشاءالله چنین باد.
مهدی جاویدپور
سردبیر اقتصادی فودنا