بر اساس دانش تغذیهای، گروه گوشتها شامل انواع گوشتهای قرمز، سفید، ماهی، میگو و تخممرغ میشود. تمام افراد سالم و بالغ که مشکل خاصی ندارند و از زندگی سالم و معمولی برخوردار هستند، باید روزی 3 تا 4 واحد از این گروه را در برنامه غذاییشان جای دهند. منظور از یک واحد گوشت، حدود 30 تا 35 گرم گوشت پخته یا یک عدد تخممرغ است البته توصیههای اخیر به مصرف تخممرغ آبپز کاملا پختهشده است بنابراین اگر فردی روزی 3 تا 4 واحد از این گروه غذایی را مصرف کند، میتوان ادعا کرد پروتئین مورد نیاز بدن او تامین شده است.
نکتهای که باید به آن اشاره کرد، این است که در صورت خوردن یک تکه گوشت قرمز متوسط در خورش، یک واحد گوشت موردنیاز روزانه تامین میشود اما بسیاری از افراد در یک وعده یک ران یا سینه کامل مصرف میکنند که این مقدار مرغ معادل 3 تا 4 واحد گوشت قرمز است بنابراین برای دریافت یک واحد پروتئین، خوردن یک تکه کوچک مرغ یا ماهی هم کافی است و به زیادهروی در مصرف نیاز نیست.
به طور کلی، ارزش تغذیهای انواع موادغذایی موجود در گروه گوشتها با یکدیگر برابر است و میتوان با تنوع بخشیدن به برنامه غذایی روزانه و هفتگی، از ریزمغذیهای کمتر یا بیشتر موجود در انواع خوراکیهای گروه گوشتها بهرهمند شد. در کنار گوشتها، حبوبات هستند که از نظر تغذیهای بین گروه گوشتها و غلات قرار میگیرند. مقدار پروتئین موجود در حبوبات، بسیار بالاست اما از آنجا که این پروتئین تمام اسیدهای آمینه مورد نیاز بدن را تامین نمیکند، از نظر تغذیهای پروتئین ناقصی به شمار میرود. بنابراین برای رفع این نقص، میتوان مصرف ترکیبی از غلات و حبوبات را به افرادی که از نظر مالی توانایی خرید و مصرف خوراکیهای گروه گوشتها از جمله مرغ را ندارند، توصیه کرد. با توجه به اینکه غلات دارای همان اسیدهای آمینهای هستند که حبوبات آنها را ندارند و اسیدهای آمینه موجود در حبوبات در غلات وجود ندارد میتوان ادعا کرد ترکیب این دو میتواند یک نوع پروتئین کامل را تشکیل دهد. با این حساب میتوان مصرف غذاهایی مانند لوبیاپلو، عدسپلو یا غذاهایی این چنینی را به جای گوشت توصیه کرد.
البته در صورتی که افراد مصرف شیر و لبنیات را هم در برنامه غذایی خود داشته باشند و گاهی گوشت و مرغ را در رژیم غذاییشان بگنجانند، تا حد زیادی در معرض کمبود پروتئین یا سایر ریزمغذیها قرار نمیگیرند.
دکتر محمدرضا وفا، متخصص تغذیه و رژیمدرمانی، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران
سیمرغ