حسن رکنی معاون امور تولیدات دامی وزیر جهاد کشاورزی با حضور در برنامه کشاورزی شبکه بازار در مورد ساختار دامداری های کشور گفت: دام سنگین و صنعت گاوداری به دو بخش صنعتی و سنتی تقسیم می شود و به عبارتی دام های پرتولید و بهره وری بالا در بخش صنعتی نگهداری می شود و دام های بومی و دو رگ در قالب نیمه صنعتی جزء دام های بومی است.
وی با بیان اینکه حدود یک میلیون راس دام صنعتی و 7 میلیون راس دام بومی داریم، گفت: 90 درصد دام صنعتی از نژاد هلشتاین است و نزدیک 50 درصد تلید شیر کشور از نژاد صنعتی و هلشتاین تأمین می شود.
معاون تولیدات دامی وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه به سمت افزایش بهره وری از دام پیش می رویم، تصریح کرد: برنامه ما برای اصلاح ساختار ژنتیکی دام ها این است که بدون افزایش محسوس در جمعیت دام و حتی کاهش جمیعت دام با توجه به منابع محدود خوراک، افزایش بهره وری را حاصل کنیم.
رکنی گفت: بهره وری به دو طریق یکی اصلاح ساختار ژنتیکی و دیگری اصلاح ساختار عوامل محیطی امکان پذیر است.
وی با بیان اینکه دام های بومی در کشور داریم که متوسط تولید روزانه آنها 7 لیتر است، گفت: نگهداری دام های کم تولید اقتصادی و به صرفه نیست و باید به سمت افزایش تولید دام ها پیش رفت.
معاون تولیدات امور دامی وزیر جهاد کشاورزی اظهار داشت: ضمن افزایش تولید نباید حساسیت های دام را افزایش داد و به عبارتی باید بتوانند عوامل نامساعد محیطی را تحمل کنند.
رکنی افزود: گاو هلشتاین در کشورهای مختلف دنیا بر اساس نیاز و بر اساس شرایط آن کشور تولید می شود به عنوان مثال در برخی از کشورها مثل آمریکا و کانادا روی جثه و روی طول ماندگاری و زندگی گاو کار شده است.
وی تصریح کرد: بعضی کشورها هم روی سیستم دستگاه شیرده حیوان و بعضی روی کیفیت شیر کار کرده اند و در کشور ما روی تلفیقی از مجموع این موارد کار شده است بطوریکه متخصصین معتقدند هلشتاین های موجود در ایران به عنوان هلشتاین ایران شناخته می شوند.
معاون امور دامی وزیر کشاورزی با بیان این مطلب که جمعیت پایه واردات گاوهای هلشتاین در کشور در ابتدا حدود 50 هزار راس بوده است، گفت: با زاد و ولد و استفاده اسپرم های مایع ژنتیکی و استفاده از تلقیح مصنوعی امروز این دام ها به حدود یک میلیون دام ثبت شده رسیده است.
رکنی اظهار داشت: هر جمعیت پایه که قرار است تلقیح مصنوعی در آن انجام شود متناسب با ساختار ژنی آن دام اسپرم انتخاب می شود و این کار با استفاده از بررسی های اختصاصی در مرکز اصلاح نژاد انجام می شود و یک رهنمود کلی به دامداران داده می شود و اطلاعات پایه دامداری ها در آنجا تحلیل کارشناسی می شود و براساس آن رهنمود و راهبرد هر دامداری مشخص است.
معاون امور تولیدات دامی وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه یکی از برنامه های دیگر در دام سنگین استفاده از گاوهای دو منظوره گوشتی، شیری است تصریح کرد: در برنامه هدفمان تولید شیر با کیفیت بهتر و تولید گوشت بهتری است و برای این کار از نژادهایی در دنیا استفاده می کنیم که بتوانند جمیع این خواسته ها را برآورده کند.
وی در پاسخ به سوالی در مورد اینکه برنامه صادراتی محصولات لبنی بر چه مبنایی است، گفت: در حال حاضر حدود 750 میلیون تن شیر در دنیا تولید می شود و با توجه به جمعیت 7 میلیارد و 200 میلیون نفری دنیا سرانه هر فرد در دنیا حدود 110 کیلو شیر است.
رکنی اظهار داشت: بر اساس آخرین آمار در سال 92 حدود 8 میلیون و 260 تن تولید شیر داشته ایم و براساس جمعیت 76 میلیون نفری سرانه تولید در کشور ما هم براساس میانگین جهانی یعنی 110 کیلوگرم در سال است.
* صادرات 550 هزار تنی محصولات لبنی به کشورهای همسایه
وی افزود: در سال گذشته حدود 550 هزار تن صادرات محصولات لبنی به کشورهای همسایه داشته ایم و همچنین به همت بلند تولیدکنندگان چرخه واردات شیر خشک از یک سال قبل بالعکس شده و واردات تبدیل به صادرات شده و توانایی یافته ایم که بخشی از محصولات مازاد لبنی را به کشورهای همسایه صادر کنیم.
معاون تولیدات امور دامی وزیر جهاد کشاورزی تصریح کرد: محصولات لبنی ایرانی در کشورهای همسایه مطلوبیت خوبی دارد و بنابراین به صورمستمر برای ایجاد توازن در تولید و هم با توجه به تولید بیشتر هر ساله برنامه صادرات را پیش بینی کرده ایم.
* اصلاح نژاد دام سبک با رومانف روسی
رکنی در مورد برنامه اصلاح نژاد در دام های سبک گفت: در بخش دام سبک برعکس دام سنگین کار چندان موثری انجام نشده است.
وی با بیان اینکه جمعیت دام سبک کشور بسیار زیاد است، اظهار داشت: حدود 50 میلیون راس گوسفند و حدود 20 میلیون راس بز در کشور موجود است که از این تعداد حدود 30 میلیون راس برای تغذیه وابسته به مراتع هستند.
معاون امور تولیدات دامی وزیر جهاد کشاورزی، گفت: میزان بهره وری از دام های سبک بومی مناسب نیست و بنابراین باید اقدامات مناسبی در این زمینه داشت که با استفاده از نظرات محققین و صاحبنظران کارگروه هایی تشکیل شده که در بخش اصلاح نژاد و مدیریت آن ها کارهایی انجام شود.
رکنی با بیان اینکه بطور متوسط میزان بره زایی متوسط دام های بومی 7 دهم است، اظهار داشت: با بررسی های انجام شده یک نژاد چند قلو زا به نام رومانف شناسایی شده است که معتقدیم از این نژاد یک سنتز نژاد جدید در کشور متناسب با شرایط اقلیمی کشور داشته باشیم.
وی افزود: گوسفندهای بومی کشور از نظر فصل جفت گیری وابسته به فصل اند و اواخر شهریور و اوایل مهر جفت گیری دارند و نتیجه هر بار جفت گیری فقط تولید یک بره است.
رکنی با بیان اینکه نژاد رومانف مربوط به کشور روسیه است، گفت: متوسط چند قلوزایی نژاد رومانف 4 تا است و در کنار آن خصوصیات مادری خوبی هم دارد و فاقد دنبه است و در تلاقی با نژادهای دیگر هم نسل بعدی تولید شده فاقد دنبه است.
معاون امور تولیدات دامی وزیر جهاد کشاورزی بیان داشت: زمان بلوغ نژاد رومانف زود رس است و جفت گیری آن وابسته به فصل نیست بنابراین می توان از مطلوبیت های ژن این نژاد در تلاقی با دام های بومی استفاده کرد و در برخی از این استان ها هم از این نژاد برای تلاقی با نژادهای بومی استفاده شده است و نتایج مطلوبی هم حاصل شده است.
در ادامه رکنی در مورد میزان تولید گوشت مرغ در کشور اظهار داشت: در زمینه تولید گوشت مرغ در دنیا دارای رتبه خوبی هستیم و حدود 2 میلیون تن تولید داریم و هر ماه حدود 10 هزار تن مازاد تولید داریم.
وی افزود: کشورهای همسایه خواهان گوشت مرغ کشور ما هستند ولی این کشورها غالبا خواهان مرغ سبک در حدود یک کیلو و در نهایت یک کیلو و 800 گرم هستند.
معاون تولیدات امور دامی وزیر جهاد کشاورزی اظهار داشت: در جامعه ما سلیقه مصرف کنندگان روی مرغ سنگین متمرکز شده است در حالیکه باید سلیقه بازار را به سمت مرغ مناسب تر یا همان مرغ سبک تغییر داد.
در ادامه این برنامه احمد مقدسی رئیس هیئت مدیره کانون انجمن صنفی گاوداران کشور در یک تماس تلفنی در مورد عدم خرید شیر توسط صنایع لبنی با قیمت مصوب 1440 تومان گفت: متاسفانه صنایع لبنی قیمت مصوب ستاد تنظیم بازار را اجرایی نمی کنند و صنعت شیر را با این کار به ورطه نابودی کشانده اند.
وی افزود: امروز مصوبه 1440 تومانی شیر روی زمین مانده است و همه زحمات مسئولان وزارت جهاد کشاورزی و همه تولید کنندگان شیر و گوشت کشور به هدر رفته و به نتیجه نرسیده است.
مقدسی گفت: در دولت قبل در سال 91 قیمت شیر 1100 تومان بود ولی از دامداران خواسته شد که قیمت شیر به 930 تومان درب دامداری در ازای پرداخت نهاده های دامی مثل ذرت، جو، سبوس و سویا کاهش یابد که مدتی این نهاده ها به دامداران عرضه شد ولی بعد قطع شد بطوریکه دامداران به مدت 5 ماه هیچگونه نهاده ای را از دولت وقت دریافت نکردند.
رئیس هیئت مدیره کانون انجمن صنفی گاوداران کشور اظهار داشت: پرداخت نهاده ها قیمت شیر را 114 تومان ارزان می کرد و در همان زمان دامداران ضرر 56 تومانی را با توجه به قیمت شیر متحمل می شدند.
مقدسی گفت: سازمان حمایت از تولید کنندگان و مصرف کنندگان وارد عمل شد و دامداران را وادار به اجرای مصوبه تنظیم بازار وقت کرد و دامداران به تعزیرات حکومتی معرفی شدند و بنابراین جرایم سنگینی شامل دامداران شد.
وی افزود: در دولت قبل وظایف مربوط به وزارت جهاد کشاورزی به وزارت صنعت، معدن و تجارت واگذار شد و این واگذاری نابجا بود که بعدها با مصوبه مجلس باز هم این وظایف به وزارت جهاد برگردانده شد.
مقدسی با ابراز گلایه از عدم اجرای مصوبات ستاد تنظیم بازار در مورد خرید شیر از دامداران با قیمت 1440 تومان گفت: ما توقع داریم سازمان های مربوط سکوت نکنند و همان طور که ما برای اجرای مصوبات در سال 91 به سازمان تعزیرات حکومتی معرفی شدیم سازمان هایی که مانع خرید شیر با قیمت 1440 تومان مصوب از دامدار می شوند نیز به سازمان تعزیرات حکومتی معرفی شوند و از حقوق دامداران دفاع شود.
معاون امور تولیدات دامی وزیر جهاد کشاورزی در ادامه در پاسخ به سوالات مقدسی اظهار داشت: الان شرایط ما در بخش تولید مطلوب نیست و علیرغم اینکه وزیر جهاد کشاورزی پیگیری های موثری برای تصویب قیمت شیر در ستاد تنظیم بازار داشتند اما هنوز شیر با قیمت مصوب 1440 تومان از دامداران خریداری نمی شود.
وی افزود: با افزایش قیمت شیر حدود 15 درصدی قیمت تمام شده محصولات لبنی هم افزایش می یابد و بنابراین مردم هم تاوان این افزایش قیمت را برای استمرار تولید این ماده حیاتی داده اند.
معاون امور تولیدات دامی وزیر جهاد کشاورزی بیان داشت: مردم و تولید وظیفه خود را خوب انجام داده اند اما از سوی دستگاه های نظارتی برای خرید شیر با قیمت مصوب برای صاحبان صنایع بوجود نیامده و به عبارتی یک حلقه مفقوده داریم که باعث متضرر شدن دامدار می شود.
* دستگاه های نظارتی صنایع لبنی را مکلف به خرید شیر با قیمت مصوب کنند
رکنی اظهار داشت: دستگاه های نظارتی باید تکلیف ایجاد کنند که صاحبان صنایع لبنی شیر خام را با قیمت 1440 تومان از دامداران خریداری شود.
وی افزود: در 4 ماه انتهایی سال گذشته دولت به ازای هر کیلو شیرخام تولیدی 190 تومان یارانه به تولید کنندگان پرداخت کرد و همچنین در سه ماهه اول امسال هم یارانه ای پیش بینی شده است که ما حتما پیگیری های لازم را برای پرداخت مابه التفاوت آن انجام می دهیم.
رکنی در ادامه در مورد استفاده از روغن پالم در شیر اظهار داشت: شیر غذا نیست بلکه یک دارو است و استفاده از روغن پالم در شیر موضوعیت ندارد و وزیر بهداشت هم منظورشان از مطرح کردن این مطلب استفاده از روغن پالم در شیر نبوده است.
وی افزود: انواع شیر ها فاقد روغن پالم است و فقط برخی محصولات لبنی در مقاطعی از زمان دارای مجوزهای استفاده از روغن پالم بودند که با توجه به گفته های وزیر بهداشت رسیدگی های لازم برای جلوگیری از مصرف روغن پالم انجام شده است.
فارس