امسال نرخ‌های خرید تضمیمنی مصوب دولت برای محصولات کشاورزی سال زراعی پیش‌رو - البته با چند هفته تاخیر نسبت به سال گذشته - اعلام شد و در این میان میزان افزایش قیمت هر یک از محصولات که البته تفاوت بسیاری نسبت به سال گذشته داشته است، نشان دهنده میزان اهمیت و توجه دولت به تولید هر محصول است. چراکه چگونگی تعیین و کم و کیف نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی یکی از ابزارهای مهم برای تنظیم و مدیریت الگوی کشت محصولات کشاورزی به شمار می‌رود.
کمترین افزایش قیمت برای خرید تضمینی گندم
گندم با سهم بیش از 60 درصدی در تولیدات کشاورزی و به عنوان یکی از مهمترین و استراتژیک‌ترین محصول کشاورزی، بیشترین نقش را در تامین امنیت غذایی کشور دارد اما امسال با حدود 10 درصد افزایش نرخ نسبت به سال گذشته، کمترین افزایش قیمت را در میان دیگر محصولات کشاورزی داشت و نرخ مصوب دولت برای خرید هر کیلوگرم گندم معمولی و درم در سال زراعی جاری به ترتیب به 1155 و 1188 تومان است.
این نرخ با اعتراض شدید کارشناسان، گندم‌کاران و نمایندگان آن‌ها در تشکل‌های کشاورزی مواجه شد و تا جایی پیش رفت که وزیر جهاد کشاورزی در کمیسیون کشاورزی مجلس به بهارستانی‌ها قول داد همه تلاشش را برای بازنگری در نرخ خرید تضمینی گندم به کار گیرد.
ذرت دانه‌ای و دانه‌های روغنی در ردیف کمترین‌ها
به غیر از گندم، ذرت دانه‌ای هم با همین میزان افزایش قیمت مواجه شد و به کیلویی 960 تومان رسید. اما این نرخ تضمینی مصوب برای ذرت دانه‌ای در شرایطی سوال‌برانگیزتر به نظر می‌رسد که دانه‌های روغنی از جمله دانه سویا، آفتابگردان، کلزا و گلرنگ هم پس از ذرت با 16 درصد افزایش قیمت نسبت به سال گذشته زراعی در ردیف کمترین عنایات قرار گرفته است.
در حالی این محصولات در سال زراعی گذشته بیشترین میزان افزایش قیمت‌های خرید تضمینی را تجربه کردند و وزارت جهاد کشاورزی نیز برای سال‌های زراعی آینده در صدد است حدود یک میلیون هکتار از مزارع کم بازده گندم را به این محصولات اختصاص دهد تا میزان تولید دانه‌های روغنی و ضریب خودکفایی‌شان در کشور افزایش یابد. البته نرخ خرید تضمینی پنبه وش و نخود نیز با 16 درصد افزایش به ترتیب کیلویی 2550 و 2200 تومان تعیین شده‌اند.
افزایش نرخ برنج‌های پرمحصول در مرز قانون
امسال نرخ خرید تضمینی انواع ارقام برنج پرمحصول در سه گروه مختلف که شامل برنج "خزر، شیرودی، فجر و گوهر"، "سازندگی، درود زن،عنبر نجفی، کوهرنگ و سپیدرود" و "ندا، نعمت، آذر و صالح" است، حدود 19 درصد افزایش یافت که با توجه به تصریح قانون که دولت را موظف می‌کند هر ساله نرخ‌های خرید تضمینی را به موقع و با توجه به میزان نرخ تورم رسمی کشور افزایش دهد، می‌توان گفت افزایش قیمت برنج‌های پرمحصول در مرز نرخ تورم رسمی 21 درصدی اعلام شده از سوی دولت قرار دارد. چرا که نرخ خرید تضمینی مصوب دولت برای انواع برنج‌های پرمحصول در سه گروه یاد شده به ترتیب 3200، 2850 و 2500 تومان است.
سیب‌زمینی طرح استمرار در صدر تغییرات
سیب‌زمینی و پیاز، پنج گروه از فهرست 24 قلم کالایی دولت برای تعیین نرخ‌های خرید تضمینی را شامل می‌شود که امسال از 20 تا 76 درصد افزایش نرخ را نسبت به سال گذشته تجربه کرده‌اند. اما در این میان سیب‌زمینی طرح استمرار که سال گذشته زراعی با 14 درصد افزایش کمترین میزان افزایش قیمت را داشت حالا با 76 درصد افزایش قیمت در صدر تغییرات فهرست خرید تضمینی اعلام شده از سوی دولت قرار گرفته است که نشان می‌دهد وزارت جهاد کشاورزی می خواهد کشت سیب‌زمینی به عنوان یکی از محصولات آب‌بر به سمت کشت‌های گلخانه‌ای و استمرار سوق دهد.
البته جالب‌تر اینکه در این گروه پیاز طرح استمرار و سیب‌زمینی و پیاز بهاره، تابستانه و پاییزه که سال گذشته زراعی بیشترین نرخ تغییرات قیمت را نسبت به سیب‌زمینی طرح استمرار داشتند حالا بین 20 تا 23 درصد افزایش نرخ خرید تضمینی را تجربه کرده‌اند.
گرچه دولت با ابلاغ و انتشار نرخ‌های مصوب برای خرید تضمینی محصولات کشاورزی در سال زراعی پیش‌رو بار دیگر قانون را به موقع اجرا و تکیلف کشاورزان را در همان آغاز فصل زراعی برای چگونکی کشت روشن کرد اما باید دید کشاورزان و کارشناسان بخش کشاورزی تا چه از این میزان افزایش قیمت‌های اعمال شده از سوی دولت رضایت دارند و آیا این قیمت‌ها در چگونگی برنامه‌ریزی کشاورزان برای تولید و تغییر الگوی کشت مدنظر وزارت جهاد کشاورزی اثر گذار خواهد بود یا خیر؟
ایسنا