چند روزی است که راه‌اندازی معاملات آتی کنجاله سویا در بورس کالای ایران به بحث داغ بازار سرمایه تبدیل شده است به طوریکه کارشناسان و مسوولان حوزه کشاورزی بر ضرورت راه‌اندازی ابزارهای معاملاتی جدید برای بازار غیر شفاف کشاورزی اتفاق نظر دارند. از این رو مسوول گروه کشاورزی دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش های مجلس نیز با اشاره به اینکه معاملات آتی کنجاله سویا شروع کننده عرضه سایر کالاهای کشاورزی و راه اندازی معاملات آتی این کالاها در بورس کالای ایران خواهد بود، می گوید: اگر زمینه عرضه محصولات وارداتی کشاورزی در بورس کالا فراهم شود، مشکلات برطرف خواهد شد.
مهران برادران نصیری در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا گفت: هر چقدر بورس محصولات کشاورزی گسترش یابد، میزان تعاملات منفی که ناشی از عدم شفافیت در دادوستد هاست، کاهش می یابد و بخش کشاورزی کشور نیز سروسامان می گیرد.
وی با اشاره به راه اندازی معاملات آتی کنجاله سویا در بورس کالا گفت: راه اندازی ابزارهای معاملاتی این چنینی برای بخش کشاورزی لازم است، چراکه ساختار سنتی این بخش دیگر جوابگو نیست و باید زمینه عرضه گسترده محصولات کشاورزی در بورس کالای ایران و همچنین طراحی ابزارهای معاملاتی جدید در این بورس فراهم شود.
نصیری با بیان اینکه رونق بورس کشاورزی به توسعه بورس کالا وابسته است، گفت: اگر دولت شرایط را برای عرضه محصولات در بورس کالا ایجاد کند، میزان عرضه و تقاضا و تغییرات قیمت شفاف می شود و انحصار پایان می یابد.
سبقت قیمت های داخلی از نرخ های جهانی
وی به اهمیت محصول کنجاله سویا اشاره کرد و گفت: کشور ما در تولید پروتئین در صنعت مرغ، تخم مرغ و گوشت قرمز به شدت نیازمند کنجاله سویاست و براساس آمارها حدود 20 درصد خوراک گاوداری‌ها و مرغداری‌ها را کنجاله سویا تشکیل می‌دهد. در این شرایط به دلیل تولید کم این محصول در کشور، عمده نیاز صنایع مذکور از طریق واردات تامین می شود و همین امر کافیست تا حرف اول را در بازار کنجاله سویا واردکنندگان بزنند.
مسوول گروه کشاورزی دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش های مجلس در این باره توضیح داد: در بازه‌های زمانی مختلف مشاهده می‌کردیم محصولی که با ارز دولتی وارد کشور شده بود، براساس نرخ ارز آزاد به فروش می رسید؛ حتی در مقاطعی قیمت‌های داخلی کنجاله سویا از نرخ های جهانی نیز فراتر می رود که همه این عوامل ناشی از انحصار و عدم شفافیت در دادوستدهاست.
به گفته نصیری با راه اندازی معاملات آتی کنجاله سویا در بورس کالای ایران، نوسان قیمت ها در حد معقولی باقی می ماند و مصرف کنندگان این محصول نیز می توانند از تامین نیاز خود حداقل برای چند ماه آینده مطمئن باشند، به این ترتیب ایجاد چنین معاملاتی در بورس کالای کشور ضروری است و امیدواریم که پس از عرضه سایر محصولات کشاورزی، قرارداد آتی آن کالاها نیز راه اندازی شود.
وی تاکید کرد: در صورت حمایت دولت از بورس کشاورزی علاوه بر اینکه تولیدکننده، واردکننده و مصرف کننده می تواند برای آینده خود برنامه ریزی دقیقی داشته باشند، رانت‌های مختلفی که هم اکنون در بازار کشاورزی وجود دارد در فضای شفاف بورس به کلی برچیده می شود. البته ناگفته نماند که بورس هم مانند هر بازار دیگری دارای نواقصی بوده اما آنچه مسلم است توسعه بورس کشاورزی، ضرورت بخش کشاورزی کشور ماست و می توان با اعمال برخی قوانین، کاستی های موجود در این بازارمتمرکز را برطرف کرد.
یک پیشنهاد به دولتمردان
مسوول گروه کشاورزی دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش های مجلس به مسوولان دولت به خصوص وزارت جهاد کشاورزی پیشنهادی را برای توسعه بورس کشاورزی و عبور از ساختار ناکارآمد سنتی به معاملات شفاف و قانونمند بورس کالا ارائه کرد و گفت: اگر دولت طرحی را مبنی بر عرضه کل محصولات کشاورزی وارداتی در بورس کالای ایران تصویب کند، شک نکنید که عمده مشکلات بخش کشاورزی در بحث قیمت گذاری و کمبود برخی کالاها در بازار تا حدود زیادی برطرف می شود. از طرفی بنیادها و تشکل‌های زیادی وجود دارند که هر یک در بازار داخلی و واردات کالاهای مختلف کشاورزی موثر هستند، این تشکل‌ها عموما وابسته به دولت بوده و به این ترتیب تکلیف دولت برای عرضه محصولات وارداتی در بورس کار دشوار نخواهد بود و فقط به عزمی جدی از سوی دولتمردان نیاز دارد.
ایسنا