از طرفی می گویند برای صادرات و حتی افزایش آن توان لازم و کافی داریم و از طرفی آمار دقیقی در رابطه با میزان تولیدات محصولات کشاورزی در داخل ندارند.هیات های دولتی و خصوصی دوکشور می آیند و می روند؛اما قرارداد رسمی و روشنی در رابطه با افزایش روابط در این زمینه منعقد نمی شود.
پس از اعمال تحریم اتحادیه اروپا علیه روسیه، این کشور در صدد تامین نیاز بازار داخلی خود از طریق محصولات کشاورزی غذایی ایران است که این نیاز را از طریق لیستی بالغ بر ۶۰ محصول به ایران صادر کرده است. از طرفی میزان صادرات محصولات غذایی و کشاورزی به روسیه طی پنج ماه نخست سال تنها ۶۶ هزار تن محصولات کشاورزی بوده است.
درخواست محصولات کشاورزی ایران توسط روسیه در حالی مطرح است که تفاهم نامه‌ای در رابطه با همکاری دو کشور در زمینه انرژی، حمل‌ونقل، فناوری اطلاعات، تجارت، صنعت، گردشگری و امور بانکی توسط وزیر نفت ایران به امضا رسیده است؛ اما تکلیف فهرست کالاهای کشاورزی و محصولات غذایی که روسیه درخواست کرده بود از ایران بخرد و شامل ۶۰ قلم کالا بود هنوز مشخص نیست.
ازطرفی در سفری که در گزارش مکتوب وزیر جهاد کشاورزی به همتای روسی‌اش فهرست اقلام تولید شده و دارای قابلیت صادراتی ایرانی به این کشور به صورت کامل ارائه شده است. همچنین با توجه به اینکه هنگام حضور مقامات و مسئولان دولتی بخش کشاورزی ایران، فعالان اقتصادی بخش خصوصی و صادر کنندگان محصولات کشاورزی ایرانی نیز در آنجا حضور داشتند، موانع صادراتی محصولات کشاورزی ایرانی به روسیه نیز از نظر شرایط استانداردهای بهداشتی و مشکلات پولی و بانکی مورد بررسی قرار گرفت و مقرر شد این موانع در کمیته مشترک متشکل از مسئولان دولتی و فعالان اقتصادی بخش خصوصی کشاورزی دو کشور، حل شود.
اسداالله عسگر اولادی در رابطه با صادرات به روسیه به خبرنگار ایلنا، گفت: صادرات به روسیه آن طور که دل ما می‌خواهد رشد نداشته است اما آن‌هایی که از قبل با یکدیگر آشنا بودند و خریداران مورد اعتماد یکدیگر بودند در حال داد و ستد هستند و پول را به موقع می‌دهند و مبادلات هم انجام می‌شود اما برای توسعه صادرات به این کشور مسئله پولی مطرح است.
عسگراولادی تصریح کرد: البته آقای خسروتاج قائم مقام وزیر صنعت گفته است که این مشکل حل شده و هر کس آنجا روبل دهد به بانکی که تعیین شده اینجا می‌تواند ریال بگیرد در صورتی که این مشکل حل شده باشد صادرات میوه هم رونق می‌گیرد در غیر این صورت مشکل نقل و انتقال پول به داخل کشور وجود دارد.
وی گفت: در حال حاضر روس‌ها بدلیل تحریم‌ها دلار و ارز ندارند و روبل می‌خواهند بدهند و تغییر دادن روبل برای صادرکننده سنگین است.
وی گفت: با توجه به اینکه میوه کالای فساد پذیر است و باید همان روزبه فروش برسد و روس‌ها هم پول نقد ندارند که بابت میوه به ما بدهند صادرات کمی سخت‌تر شده است.
رییس اتاق بازرگانی ایران و روسیه تصریح کرد: مشکل دیگر این است که اگر برای فروش میوه از آن‌ها دلار بگیرم چطور به ایران بیاوریم؟ اگر هم روبل بگیریم پیش از آن باید بانک مرکزی ما با بانک مرکزی روسیه توافق کنند که روبل و ریال قابل انتقال و مبادله باشد و ما باید روبل را به یک موسسه‌ای بدهیم تا اینجا بتوانیم ریال بگیرم.
این در حالیست کل صادرات محصولات کشاورزی ایران 1.5میلیون تن است که عراق با سهم بیش از ۶۰ درصدی نخستین مقصد محصولات کشاورزی ایران طی سال‌های گذشته به شمار می‌رود.
در پنج ماه نخست سال جاری ۸۷ هزار و ۷۸۷ تن و ۳۰۳ کیلوگرم انواع محصولات کشاورزی و غذایی به ارزش ۶۶ میلیون و ۳۸۵ هزار و ۸۴۱ دلار در قالب بیش از ۵۳ قلم کالا به روسیه صادر شده است.
محصولات کشاورزی صادراتی به روسیه شامل انواع میوه و صیفی‌جات مانند پسته، پرتقال، انگور، هندوانه، خربزه، سیب، زردآلو، آلبالو، هلو، شلیل، آلو، کیوی، زرشک، بادمجان، خیار، هویج، سیب زمینی، گوجه فرنگی، پیاز و... است که سهمی بالغ بر ۴۴ هزار و ۹۷۷ دلار از کل ارزش صادراتی محصولات کشاورزی به روسیه در پنج ماه نخست را شامل می‌شود.
از طرفی با توجه به بحران آب در کشور و سرمازدگی در سال گذشته نیز نگرانی‌هایی را در رابطه با تامین میوه شب عید به وجود آورده است، شاید به همین خاطر است که تامین بازارمیوه روسیه که مهم‌ترین آن پرتقال و نارنگی است هم با چالش‌هایی روبرو است.
رییس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی، در این رابطه به ایلنا می‌گوید: سرمازدگی در اوایل سال بر باغات غرب مازندران آنچنان تاثیرگذار بود که در حال حاضر درختان میوه تنها دارای برگ هستند و احتمال کمبود پرتقال تا گردش میوه عید وجود دارد اما آمار و اطلاعات وزارت جهاد کشاورزی این مطالب را تایید نمی‌کند.
رقیب ایران درصادرات به روسیه کشور ترکیه است که بنا بر پیش بینی صادرکنندگان ترک که افزایش دو برابری صادرات را در دست دارند، با توجه به عدم پیگیری درست مسئولان رسیدن به این میزان صادرات برای ترکیه دور از انتظار نمی‌رسد، که این امر می‌تواند ترکیه را تبدیل به یکی از اصلیترین تامین کنندگان محصولات کشاورزی و دامی روسیه کند؛ اما مساله اصلی که مطرح است نزدیکی ترکیه به اتحادیه اروپا و عضویت این کشور در ناتو است که احتمال افزایش میزان صادرات و همکاری این کشور با روسیه را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است.
بنابر این با توجه به دوستی دیرینه ایران و روسیه و همچنین تمایل بیشتر روسیه به ایران برای همکاری انتظار می‌رود مسئولان با توجه و پیگیری‌های بیشتری به این موضوع بنگرند تا با برنامه ریزی در جهت افزایش تولیدات و حتی صادرات دوباره که واردات محصولات ترکیه و صادرات آن به روسیه را شامل می‌شود میزان ارز اوری و استفاده از شرایط موجود برای ایران افزایش دهند.
گزارش:یاسمن خالقیان