با تمدید مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 در مجموع سه مرحله حدود 11.2
میلیارد دلار از درآمدهای بلوکه شده ناشی از فروش نفت که تا بیش از این
دریافت آن در هاله ای از ابهام وجود داشت آزاد شده و به حساب بانک مرکزی
کشورمان واریز می شود.
در سال گذشته و در دور اول مذاکرات هسته‌ای
در کنار تمامی توافقات انجام شده قرار بر این شد تا طی هشت مرحله و از اول
فوریه تا 20 ژوییه 4.2 میلیارد دلار از دارایی های ایران که به دلیل تحریم
ها بلوکه شده بود آزاد و در اختیار کشورمان قرار گیرد.
بنابر توافق
اول ژنو آزاد سازی این 4.2 میلیارد دلار در سال 2014 به این ترتیب بود
که550 میلیون دلار در اول فوریه، ۴۵۰ میلیون دلار اول مارس، ۵۵۰ میلیون
دلار ۷ مارس ، ۵۵۰ میلیون دلار ۱۰ آوریل، ۴۵۰ میلیون دلار ۱۵ آوریل، ۵۵۰
میلیون دلار ۱۴ می، ۵۵۰ میلیون دلار ۱۷ ژوئن و ۵۵۰ میلیون دلار در تاریخ ۲۰
ژوییه آزاد شود که در پایان این زمانبندی منابع مورد نظر آزاد و در ادامه
واریز شد.
اما بعد از دور اول که مذاکرات هسته‌ای چهار ماه دیگر
تمدید شد، در دور دوم نیز آزاد سازی 2.8 میلیارد دلار دیگر از درآمدهای
ارزی ایران در شش مرحله و از مرداد تا آذر ماه در دستور کار قرار گرفت.
طبق
توافق انجام شده، زمانبندی آزادسازی 2.8 میلیارد دلار هم در سال جاری
میلادی این گونه بود که قسط اول به مبلغ 500 میلیون دلار در اول اوت، قسط
دوم 500 میلیون دلار در 25 اوت، قسط سوم 400 میلیون دلار 17 سپتامبر، قسط
چهارم 500 میلیون دلار10 اکتبر، قسط پنجم 500 میلیون دلار سوم نوامبر و قسط
ششم 400 میلیون دلار 23 نوامبر، آزاد و دراختیار بانک مرکزی قرار گیرد.
این
درحالی است که تاکنون تمامی اقساط دارایی 2.8 میلیارد دلاری سررسید و
مبالغ آن آزاد شده اند و مراحل نهایی واریز یکی دو قسط آخر نیز در حال
انجام است.
اما با فرارسیدن سوم آذرماه و پایان دور دوم توافقات
ژنو، تیمهای مذاکره تصمیم بر تمدید مجدد توافق ژنو به مدت هفت ماه و تا نهم
تیرماه سال 1394 گرفتند.
توافق برای آزاد سازی 4.2 میلیارد دلار دیگر از درآمدهای خارج از دسترس ایران از درست آورهای تمدید مذاکرات بود.
براین
اساس قرار شد تا طی این هفت ماه و در یک دوره شش ماهه هر ماه 700 میلیون
دلار درآمد ارزی ایران آزاد شده و از طریق اقدامی مشترک دراختیار ایران
قرار گیرد. هنوز زمانبندی دقیق پرداخت این 4.2 میلیارد دلار مشحص نشده اما
قرار است که دور تازه مذاکرات بزودی آغاز شود.
این درحالی است که طی
مرحله اول و دوم توافق ژنو حدود هفت میلیارد دلار از منابع مانده در خارج
بازگشت که با احتساب ارزهایی که در دور سوم آزاد می شود در مجموع بیش از
11.2 میلیارد دلار از درآمدهای ارزی بلوکه شده به کشورمان برمی گردد.
با توجه به این که مذاکرات اخیر وین آخرین دور مذاکرات در
زمان تعیین شده توافقات ژنو بود بازارهای مالی کشور بیش از دوره های گذشته به این
مذاکرات توجه داشته و بر همین اساس کوتاه ترین خبری از مذاکرات تاثیر مستقیمی بر
بازارهای مالی داشت.
شاخص کل بورس افزایش یافت
بازار بورس یکی از مهم ترین بازارهایی بود که در این مدت تحت
تاثیر مستقیم مذاکرات وین قرار داشت و از 27 آبان ماه تا روز گذشته نوسان های
فراوانی را تجربه کرد و امیدواری به آینده مذاکرات و دستیابی به توافق هسته ای
نهایی حجم معاملات را افزایش داد.
در این مدت اما شاخص کل بورس از 75 هزار و 401 واحد در
نخستین روز مذاکرات وین به 75 هزار و 949 واحد در روز گذشته رسید و این موضوع
نشاندهنده واکنش مثبت بازار سرمایه به مذاکرات هسته ای وین بود.
همچنین باید به این نکته نیز توجه کرد که رشد بورس تهران که از آخرین روزهای مهر ماه آغاز
شده بود، در آبان ماه شدت گرفت و سرمایه‌گذاران توانستد بعد از ماه‌ها زیان، به طور
متوسط 1.5 درصد سود به خانه‌های خود ببرند که خوش بینی مذاکرات هسته ای در کنار انتشار
گزارش عملکرد 6 ماهه شرکت‌ها و انتشار اخباری مانند کاهش نرخ سود سپرده قانونی بانک‌ها
از جمله دلایل این موضوع بود.
تغییر مسیر ناگهانی دلار
اما قیمت دلار که از 10 آبان در بازه بین 3250 تا 3265 تومان
قرار داشت و از یکشنبه هفته گذشته تا شنبه این هفته نیز، قیمت بین دو سطح 3250 تا
3255 تومان در نوسان بود روز گذشته تا 3265 نیز افزایش یافت.
دلار در شرایطی در آخرین روز مذاکرات هسته ای به 3265 تومان
رسید که در در یک هفته گذشته روزهای با ثبات و آرامی را سپری کرد و از 3260 تومان
در 27 آبان ماه که مذاکرات هسته ای وین آغاز شد با افزایش 5 تومانی به 3265 تومان رسید.
این در شرایطی است در چند روز نخست از دور جدید مذاکرات هسته
ای، بازار هیچ واکنشی به اخبار و حواشی مذاکرات نشان نداده بود اما در فاصله یک
روز مانده به پایان زمان مذاکرات قیمت دلار در مسیر کاهش قرار گرفت و به پایین
ترین سطح در یک هفته گذشته رسید که البته در روز پایانی مذاکرات این روند تغییر
کرده و دلار نهایتا به 3265 تومان رسید.
مسکن رونق گرفت
یکی دیگر از بازارهایی که مذاکرات هسته می تواند در شرایط
فعلی تاثیر روانی مثبتی داشته باشد بازار مسکن است که طی یکسال گذشته علی رغم کاهش
قیمت ها در رکود به سر می برد.
در حالی که در یکسال گذشته تقاضا برای خرید مسکن کاهش و
برای اجاره مسکن افزایش پیدا کرده است رئیس اتحادیه مشاوران املاک از رشد 20 درصدی
حجم معاملات خرید و فروش مسکن در آبان ماه امسال، نسبت به مدت مشابه سال قبل خبر داده
و گفته است در آبان 1393، در شهر تهران 12 هزار و 234 مبایعه نامه مسکونی در بنگا‌ه‌های
املاک تنظیم و ثبت شده است که در مقایسه با ماه مشابه سال قبل رشد 20 درصدی داشته است.
وی در خصوص علت افزایش حجم معاملات گفته است افزایش حجم معاملات
موید خیز خروج از رکود در بخش مسکن و افزایش تدریجی میل به خرید مسکن در بین مردم است.
به گفته عقبایی با توجه به وضعیت فعلی و چشم انداز آتی بازار
مسکن تا پایان سال روند افزایش حجم معاملات ادامه خواهد داشت ضمن اینکه به هیچ وجه
پیش بینی افزایش قیمت تا پایان سال نداریم.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک تاکید کرده است نتایج مذاکرات هسته
ای به هر شکل که باشد امسال نمی تواند اثر محسوسی بر بازار مسکن داشته باشد چرا که
تحولات در بازار مسکن برخلاف سایر بازارها به شکل کند و در طول زمان اتفاق می‌افتد.
سکه گران شد
یکی دیگر از بازارهایی که طی یکسال گذشه روزهای متفاوتی را
سپری می کند بازار سکه است که به واسطه افت قیمت جهانی طلا از مرز یک میلیون و 300
هزار تومان به محدوده 900 هزار تومان رسیده است.
اما آخرین دور مذاکرات هسته ای در شرایطی آغاز شد که قیمت
سکه تمام بهار آزادی 917 هزار تومان بود و در آخرین روز مذاکرات هسته ای به 919
هزار تومان رسید و در این مدت از ثبات نسبی برخوردار بود.
البته یکی از دلایل اصلی این افزایش قیمت اقدام غافلگیر
کننده چین در کاهش نرخ بهره این کشور بود که منجر به افزایش قیمت جهانی طلا و
رسیدن به 1201 دار بود که روز گذشته رخ داد.