هفته نامه سلامت نوشت: با خدیجه رحمانی، کارشناس ارشد تغذیه و عضو هیات علمی انستیتو تحقیقات تغذیه کشور، درباره بخورنخورهای افسردگی گفت‌وگو کرده‌ایم.
یکی از علایم افسردگی، افزایش یا کاهش وزن و اشتهاست. چرا وقتی افسرده‌ایم، وزن و اشتهایمان تغییر می‌کند؟
چون افسردگی به شدت روی سیستم عصبی اثر می‌گذارد، بنابراین عده‌ای وقتی دچار افسردگی می‌شوند، غذای کمتری می‌خورند و لاغر می‌شوند برعکس عده‌ای برای رهایی از غم‌هایشان به غذا خوردن پناه می‌برند و چاق می‌شوند.
نوع تغذیه و رژیم‌های مختلف تا چه حد روی افسردگی و شدت آن موثر است؟
رژیم‌های نامناسب لاغری می‌تواند در پیشرفت افسردگی بسیار موثر باشد. جالب است بدانید افرادی که در رژیم غذایی خود سبزی، میوه‌ها، ماهی، گوشت و غلات سبوس‌دار می‌گنجانند، در مقایسه با کسانی که غلات تصفیه‌شده، شکر، غذاهای سرخ‌شده و فرآوری‌شده مصرف می‌کنند، کمتر دچار افسردگی می‌شوند. به هر حال اگرچه عادت‌های غذایی باعث ایجاد اختلالات اضطرابی نمی‌شوند، اما می‌توانند شدت یافتن علائم افسردگی را در پی داشته باشند. حالت‌های اضطرابی ممکن است به‌دلیل پیروی از رژیم‌های غذایی محدودکننده برای کاهش وزن هم بروز کند، بنابراین به منظور ایجاد آرامش و پیشگیری از اضطراب ناشی از رژیم، مصرف منابع غذایی حاوی کربوهیدرات‌های پیچیده مانند غلات سبوس‌دار و حبوبات توصیه می‌شود.
آیا پرخوری قبل از خواب یک عامل استرس‌زا و تشدید‌کننده افسردگی محسوب می‌شود؟
بله، پرخوری استرس‌زاست. پرخوری یا خوردن غذاهای چرب به‌خصوص در شب باعث ایجاد سوزش معده و اختلال خواب می‌شود که یکی دیگر از عوامل بروز افسردگی است. در ضمن، اگر مصرف روزانه کافئین (قهوه) و شکر را برای جبران کمبود خواب و موادمغذی افزایش دهید، این روند به چرخه‌ای معیوب تبدیل می‌شود که یکی از عوامل افزایش وزن است. در کل، خوردن وعده‌های غذایی مناسب در طول روز و محدود کردن مصرف تنقلات و غذاهای نامناسب قبل از خواب، می‌تواند از بروز این اختلال جلوگیری کند.
کمبود چه ویتامین‌هایی باعث تشدید افسردگی می‌شود؟
افسردگی بیماری‌ای نیست که ناگهانی بروز کند بلکه عوامل بسیاری در بروز آن تاثیر دارد. گاهی علت بروز بیماری‌های روانی، تغذیه است، بنابراین می‌توان با تغییر شیوه غذا خوردن و رژیم غذایی آن را برطرف کرد. از مدت‌ها پیش ثابت شده است کمبود ویتامین‌های
گروه B می‌تواند در این مورد اثرگذار باشد. کسانی که رژیم غذایی‌شان فاقد ویتامین‌های گروه B است، بیشتر از دیگران به افسردگی مبتلا می‌شوند. البته این ویتامین‌ها در بدن ذخیره نمی‌شوند، پس مقدار آنها در بدن به رژیم غذایی روزانه بستگی دارد.
این ویتامین بیشتر در چه مواد غذایی یافت می‌شود؟
مهم‌ترین منابع غذایی ویتامین‌های گروه B، مخمر آب‌جو، جوانه گندم و جو، غلات و نان سبوس‌دار، جگر و انواع گوشت‌ها هستند.
آیا اینکه می‌گویند مصرف چای سبز از افسردگی جلوگیری می‌کند، صحت دارد؟
بله، شیوع افسردگی در افرادی که مرتب چای سبز می‌نوشند، کمتر است.
غیر از چای سبز چه پیشنهاد دیگری در این زمینه دارید؟
روغن زیتون بخورید، زیرا این روغن دارای ماده موثری است که آثار ضدافسردگی دارد بنابراین توصیه می‌شود در رژیم غذایی روزانه مقدار متعادل آن مصرف شود. ضمنا یکی از روش‌های کمک به روحیه خوردن چربی به میزان کافی است. برای این منظور باید انواع مناسبی از چربی‌ها را انتخاب کرد. گنجاندن چربی‌های اشباع نشده و دارای امگا3 در رژیم غذایی هر فرد ضرورت دارد و اینکه افرادی که دچار افسردگی هستند، معمولا از کافئین برای بالا بردن سطح انرژی خود استفاده می‌کنند، اقدامی اشتباه است زیرا این ماده سیستم عصبی را تحریک می‌کند، مانع خواب عمیق و استراحت شبانه می‌شود و سرانجام تحریک بیش از حد سیستم عصبی، میزان اضطراب فرد را بالا می‌برد و افسردگی شدت پیدا می‌کند.