صادرات سیب‌زمینی 330 میلیارد لیتر آب خورد!

طی 12 ماهه سال گذشته 391 هزار و 800 تن سیب زمینی به ارزش 148 میلیون دلار به 15 کشور همچون مانند پاکستان، گرجستان، آذربایجان، ارمنستان، افغانستان، امارات متحده عربی، تاجیکستان، ترکمنستان، ترکیه، عراق، عمان، فدراسیون روسیه، قزاقستان، قطر و کویت صادر شده که با افزایش 2.5 برابری نسبت به سال 1392 رکوردی جدید به شمار می‌رود و این محصول آب‌بر را در صدر رشد صادرات محصولات کشاورزی قرار داده است.

ارزش هر کیلوگرم سیب زمینی صادراتی ایرانی به صورت میانگین 0.4 دلار برآورد شده است؛ یعنی اگر 2.5 کیلوگرم سیب زمینی را با هزینه‌های آب، کشت، تولید، برداشت، کارگر، بسته بندی، حمل ترانزیتی و... صادر کنیم تنها یک دلار برای کشور ارزآوری دارد.

گرچه صادرات سیب زمینی به قیمت کیلویی 1400 تومان در سال گذشته بسیار کمتر از قیمت حدود 2500 تومانی آن در بازار داخلی بود اما آنچه بیش از قابل توجه است میزان آبی است که در این بحران آبی کشور برای تولید هر کیلوگرم سیب زمینی صرف شده و در قالب آب مجازی در سفره خارجی‌ها عرضه شده است.

اساسا برای تولید هر کیلوگرم سیب زمینی به طور متوسط حدود 860 لیتر آب مصرف می شود؛ یعنی صادرات 391 هزار و 800 تن سیب زمینی در سال گذشته برای کشور 336 میلیارد و 260 میلیون لیتر آب خورده است و این همان فاجعه ای است که باید مراقب آن باشیم، چرا که این همه آب می توانست صرف تولید محصولات استراتژیک و درآمدزا تری شود که آب کمتری مصرف می کنند و صادرات هر کیلوگرم آن ها چندین برابر بیشتر برای کشور درآمدزاست با اینکه از مصرف این میزان آب در راستای ذخایر کشور جلوگیری می‌شد.

به عنوان مثال صرف نظر از قابلیت جایگزینی و تغییر الگوی کشت در هر منطقه، اگر به جای سیب زمینی کم ارزش یک کیلوگرم پسته که در شرایط کم آبی و شوره زارها نیز قابل تولید است، صادر می‌شد بیش از 20 برابر سیب زمینی برای کشور درآمدارزی ایجاد می شد، چرا که ارزش هر کیلوگرم پسته خندان ایرانی در بازارهای جهانی بیش از هشت دلار است و هر کیلوگرم سیب زمینی کمتر از نیم دلار.